της αρθρογράφουΑλεξίας Φεσσά
Η περιοχή του Αιγίου έχει πλούσια ιστορία, γραφικά αξιοθέατα που κόβουν την ανάσα αλλά και πολλές άλλες ομορφιές φυσικές και μη που ένας επισκέπτης μπορεί να απολαύσει. Οι παραδόσεις και τα έθιμα ,λοιπόν, του τόπου συμπληρώνουν την εμπειρία γνωριμίας μας με τον τόπο.
Ανθεστήρια
Τα Ανθεστήρια του Δήμου Αιγίου, η παραδοσιακή εορτή των λουλουδιών, αποτελούν μία από τις πιο σημαντικές πολιτιστικές εκδηλώσεις του Νομού Αχαΐας και αναβιώνουν μετά από πολλά χρόνια, ήδη από το 1930. Αποτελούν έναν ύμνο στη φύση που κάθε Μάη οργιάζει και κινητοποιεί ολόκληρη την πόλη σε πυρετώδεις προετοιμασίες για τον στολισμό της. Άνθινα άρματα, εκδηλώσεις και παραστάσεις για το μύθο των λουλουδιών και φυσικά συναυλίες συνιστούν το τριήμερο των Ανθεστηρίων στην πόλη του Αιγίου, με αποκορύφωμα τα παλαιότερα χρόνια την Παρέλαση των Άνθινων Αρμάτων με θεματολογία από την ελληνική μυθολογία. Πλέον δεν πραγματοποιείται η παρέλαση.
Ελίκεια
Με τον τίτλο «Ελίκεια- Ανθεστήρια» ονομάστηκαν τo 1975 από τον τότε δήμαρχο Αίγιου Γεώργιο Παναγόπουλο. Κάθε καλοκαίρι, στο τέλος Ιουλίου με 20 Αυγούστου οι επισκέπτες μπορούν να παρακολουθήσουν και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις στο πλαίσιο των Ελικείων, τα οποία πήραν το όνομά τους από την αρχαία Ελίκη που χάθηκε στο βυθό της θάλασσας. Στις εκδηλώσεις αυτές συμμετέχουν ελληνικά και ξένα φολκλορικά συγκροτήματα, αλλά και όλοι οι πολιτιστικοί φορείς της πόλης (Χορευτικός Όμιλος Αίγιου, Φιλαρμονική, Μουσικό Εργαστήρι, Χορωδία Βυζαντινής Μουσικής, Ε.Φ.Α, ΙΛΕΑ κ.λ.π.) με παραδοσιακούς χορούς, θεατρικές παραστάσεις, φεστιβάλ χορωδιών, μουσικές και ποιητικές βραδιές
Ρυπικά
Κάθε χρόνο Ιούλιο και Αύγουστο, στη Δημοτική Ενότητας Ερινεού (Ρυπικά) διοργανώνονται πλούσιες πολιτιστικές δραστηριότητες και αθλητικές εκδηλώσεις με την ονομασία Ρυπικά από τις αρχαίες Ρύπες, με τη συμμετοχή και παρουσίαση πολλών χορευτικών συγκροτημάτων, θεατρικές παραστάσεις, μουσικές συναυλίες και οργάνωση αθλητικών δραστηριοτήτων.
Τα Ανθεστήρια του Δήμου Αιγίου, η παραδοσιακή εορτή των λουλουδιών, αποτελούν μία από τις πιο σημαντικές πολιτιστικές εκδηλώσεις του Νομού Αχαΐας και αναβιώνουν μετά από πολλά χρόνια, ήδη από το 1930. Αποτελούν έναν ύμνο στη φύση που κάθε Μάη οργιάζει και κινητοποιεί ολόκληρη την πόλη σε πυρετώδεις προετοιμασίες για τον στολισμό της. Άνθινα άρματα, εκδηλώσεις και παραστάσεις για το μύθο των λουλουδιών και φυσικά συναυλίες συνιστούν το τριήμερο των Ανθεστηρίων στην πόλη του Αιγίου, με αποκορύφωμα τα παλαιότερα χρόνια την Παρέλαση των Άνθινων Αρμάτων με θεματολογία από την ελληνική μυθολογία. Πλέον δεν πραγματοποιείται η παρέλαση.
Ελίκεια
Με τον τίτλο «Ελίκεια- Ανθεστήρια» ονομάστηκαν τo 1975 από τον τότε δήμαρχο Αίγιου Γεώργιο Παναγόπουλο. Κάθε καλοκαίρι, στο τέλος Ιουλίου με 20 Αυγούστου οι επισκέπτες μπορούν να παρακολουθήσουν και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις στο πλαίσιο των Ελικείων, τα οποία πήραν το όνομά τους από την αρχαία Ελίκη που χάθηκε στο βυθό της θάλασσας. Στις εκδηλώσεις αυτές συμμετέχουν ελληνικά και ξένα φολκλορικά συγκροτήματα, αλλά και όλοι οι πολιτιστικοί φορείς της πόλης (Χορευτικός Όμιλος Αίγιου, Φιλαρμονική, Μουσικό Εργαστήρι, Χορωδία Βυζαντινής Μουσικής, Ε.Φ.Α, ΙΛΕΑ κ.λ.π.) με παραδοσιακούς χορούς, θεατρικές παραστάσεις, φεστιβάλ χορωδιών, μουσικές και ποιητικές βραδιές
Ρυπικά
Κάθε χρόνο Ιούλιο και Αύγουστο, στη Δημοτική Ενότητας Ερινεού (Ρυπικά) διοργανώνονται πλούσιες πολιτιστικές δραστηριότητες και αθλητικές εκδηλώσεις με την ονομασία Ρυπικά από τις αρχαίες Ρύπες, με τη συμμετοχή και παρουσίαση πολλών χορευτικών συγκροτημάτων, θεατρικές παραστάσεις, μουσικές συναυλίες και οργάνωση αθλητικών δραστηριοτήτων.
Αιγειράτεια
Στη Δημοτική Ενότητα Αιγείρας ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα αρχαία Αιγειράτεια του Λαμπινού (Αιγών) και το Πολιτιστικό Καλοκαίρι της περιοχής, όπου συμμετέχουν ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αιγείρας, το Θεατρικό Εργαστήρι, η Φιλαρμονική, καθώς και το αθλητικό σωματείο της Δημοτικής Ενότητας «Η Θύελλα» με πολιτιστικές εκδηλώσεις διάρκειας 2 μηνών (1 Ιουλίου-31 Αυγούστου).
Γιορτή κρασιού
Γιορτή κρασιού, στους Αμπελόκηπους το δεύτερο δεκαήμερο του Αυγούστου. Πάνω από 2.000 επισκέπτες την πρώτη Παρασκευή και Σάββατο μετά το δεκαπενταύγουστο, γεύονται τα βραστά και ψητά ντόπια κρέατα. Το Αρφαρέϊκο κρασί, ονομαστό σε όλη την περιοχή, ρέει άφθονο και δωρεάν για όλους. Εκτός όμως από την μεγάλη γιορτή του κρασιού υπάρχουν και:
Η γιορτή «Βραστής Γίδας» στο Δ.Δ Βελλάς που οργανώνει ο σύλλογος «Βελλαϊτών»
Η γιορτή «Κερασιού» στο Δ.Δ Σελιάνας που οργανώνει ο σύλλογος «Η Φελλόη»
Η γιορτή «Γλυκού Κερασιού» στο Δ.Δ Μοναστηρίου που οργανώνει ο σύλλογος «Η Βεργουβίτσα»
Καρναβάλι
Το 1997 ξεκίνησε ένα πρωτότυπο και θεαματικό Καρναβάλι που το αγκάλιασε και το μορφοποίησε ο τοπικός Σύλλογος «Αναγέννηση». Πέρα από τη συνηθισμένη παρέλαση αρμάτων και τη λαμπαδηδρομία, η εκδήλωση κορυφώθηκε με το διασκεδαστικό παιχνίδι, το Κυνήγι του Κρυμμένου Θησαυρού, με ερωτήσεις, κουίζ και διαγωνισμούς μέσα στην αίθουσα της «Αναγέννησης». Από τότε το Ακρατικό Καρναβάλι επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο με μεγάλη επιτυχία, με κέφι, με συμμετοχή μεγάλων και μικρών, δημοτών και επισκεπτών. Η τοπική κοινωνία το έχει αγκαλιάσει και το στηρίζουν πάντα ο Σύλλογος «Αναγέννηση» αλλά και ο Δήμος. Κάθε χρόνο περιβάλλεται από διάφορα πρωτότυπα δρώμενα(ζωγραφική στο δρόμο, διαγωνισμοί πληρωμάτων κ.α). Δε λείπει ο έντονος ανταγωνισμός που διανθίζει το Καρναβάλι με «αψιμαχίες» και διασκεδαστικές καταστάσεις.
Πανηγύρια
Η Δημοτική Ενότητα Ακράτας πανηγυρίζει στις 10 Φεβρουαρίου ανήμερα του προστάτη της Ακράτας Αγίου Χαραλάμπους. Ο Δήμος τιμά τον πολιούχο του Άγιο Παντελεήμονα στις 27 Ιουλίου με διήμερο πανηγύρι, καθώς και όλους τους προστάτες των Δημοτικών Διαμερισμάτων: Αγίους Αναργύρους, Αγίους Αποστόλους, Άγιο Δημήτριο, Αγία Μαρίνα και Παναγία. Το Αίγιο πανηγυρίζει της Ζωοδόχου Πηγής της Παναγία την Τρυπητή, με σειρά θρησκευτικών εκδηλώσεων για Χάρη της.
Στη Δημοτική Ενότητα Αιγείρας ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα αρχαία Αιγειράτεια του Λαμπινού (Αιγών) και το Πολιτιστικό Καλοκαίρι της περιοχής, όπου συμμετέχουν ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αιγείρας, το Θεατρικό Εργαστήρι, η Φιλαρμονική, καθώς και το αθλητικό σωματείο της Δημοτικής Ενότητας «Η Θύελλα» με πολιτιστικές εκδηλώσεις διάρκειας 2 μηνών (1 Ιουλίου-31 Αυγούστου).
Γιορτή κρασιού
Γιορτή κρασιού, στους Αμπελόκηπους το δεύτερο δεκαήμερο του Αυγούστου. Πάνω από 2.000 επισκέπτες την πρώτη Παρασκευή και Σάββατο μετά το δεκαπενταύγουστο, γεύονται τα βραστά και ψητά ντόπια κρέατα. Το Αρφαρέϊκο κρασί, ονομαστό σε όλη την περιοχή, ρέει άφθονο και δωρεάν για όλους. Εκτός όμως από την μεγάλη γιορτή του κρασιού υπάρχουν και:
Η γιορτή «Βραστής Γίδας» στο Δ.Δ Βελλάς που οργανώνει ο σύλλογος «Βελλαϊτών»
Η γιορτή «Κερασιού» στο Δ.Δ Σελιάνας που οργανώνει ο σύλλογος «Η Φελλόη»
Η γιορτή «Γλυκού Κερασιού» στο Δ.Δ Μοναστηρίου που οργανώνει ο σύλλογος «Η Βεργουβίτσα»
Καρναβάλι
Το 1997 ξεκίνησε ένα πρωτότυπο και θεαματικό Καρναβάλι που το αγκάλιασε και το μορφοποίησε ο τοπικός Σύλλογος «Αναγέννηση». Πέρα από τη συνηθισμένη παρέλαση αρμάτων και τη λαμπαδηδρομία, η εκδήλωση κορυφώθηκε με το διασκεδαστικό παιχνίδι, το Κυνήγι του Κρυμμένου Θησαυρού, με ερωτήσεις, κουίζ και διαγωνισμούς μέσα στην αίθουσα της «Αναγέννησης». Από τότε το Ακρατικό Καρναβάλι επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο με μεγάλη επιτυχία, με κέφι, με συμμετοχή μεγάλων και μικρών, δημοτών και επισκεπτών. Η τοπική κοινωνία το έχει αγκαλιάσει και το στηρίζουν πάντα ο Σύλλογος «Αναγέννηση» αλλά και ο Δήμος. Κάθε χρόνο περιβάλλεται από διάφορα πρωτότυπα δρώμενα(ζωγραφική στο δρόμο, διαγωνισμοί πληρωμάτων κ.α). Δε λείπει ο έντονος ανταγωνισμός που διανθίζει το Καρναβάλι με «αψιμαχίες» και διασκεδαστικές καταστάσεις.
Πανηγύρια
Η Δημοτική Ενότητα Ακράτας πανηγυρίζει στις 10 Φεβρουαρίου ανήμερα του προστάτη της Ακράτας Αγίου Χαραλάμπους. Ο Δήμος τιμά τον πολιούχο του Άγιο Παντελεήμονα στις 27 Ιουλίου με διήμερο πανηγύρι, καθώς και όλους τους προστάτες των Δημοτικών Διαμερισμάτων: Αγίους Αναργύρους, Αγίους Αποστόλους, Άγιο Δημήτριο, Αγία Μαρίνα και Παναγία. Το Αίγιο πανηγυρίζει της Ζωοδόχου Πηγής της Παναγία την Τρυπητή, με σειρά θρησκευτικών εκδηλώσεων για Χάρη της.
Κάψιμο του Ιούδα
Την Κυριακή του Πάσχα ή της Αγάπης, στην Τέμενη Αιγίου στην πλατεία του χωριού τελείται το έθιμο της καύσης του Ιούδα. Το έθιμο αναβιώνει από τον Πολιτιστικό Σύλλο¬γο της περιοχής. Το βράδυ στην πλατεία μπροστά από την εκ¬κλησία του Αγίου Γεωργίου αναβιώνει θεατρικό δρώμενο που αναπαριστά τη δίκη του Ιούδα, του οποίου στο τέλος ρί-χνουν το ομοίωμα στη φωτιά.
Συνάντηση 5 Επιταφίων
Κάθε Μεγάλη Παρασκευή αναβιώνει στο Αίγιο ένα σπουδαίο γεγονός που δίνει λαμπρότητα στην πόλη. Πρόκειται για την συνάντηση Επιταφίων από ενορίες της περιοχής στην πλατεία της Αγίας Λαύρας. Την Μεγάλη Παρασκευή, μετά το τέλος της Ακολουθίας του Επιτάφιου Θρήνου και της Περιφοράς του Επιταφίου, οι εκκλησίες της Φανερωμένης, των Ταξιαρχών, των Εισοδίων, της Αγίας Τριάδας και του Αγίου Ανδρέα, συγκεντρώνονται στην Αγία Λαύρα για να ψάλλουν δοξασίες προς τον Σταυρωθέντα Χριστό. Μέχρι τις 10 παρά πρέπει να βρίσκονται όλοι στην πλατεία, προκειμένου να ξεκινήσει η Δέησις προς τιμήν του Σταυρωθέντα Χριστού, υπό την μουσική υπόκρουση της Φιλαρμονικής. Μετά τις δοξασίες, ο Μητροπολίτης δίνει και την καθιερωμένη του ομιλία. Το μοναδικό αυτό δρώμενο πραγματοποιείται σε ένα κλίμα θρησκευτικής κατάνυξης, γαλήνης και σοβαρότητας, όπως αρμόζει στην μέρα.
Γαστρονομία
Η περιοχή της Αιγιάλειας όπως και όλη η βόρεια πλευρά της Πελοποννήσου φημίζεται για την παραγωγή της κορινθιακής σταφίδας. Η μαύρη Κορινθιακή σταφίδα είναι πολύ καλή πηγή αντιοξειδωτικών /πολυφαινολικών συστατικών. Παράγωγό της είναι η σταφιδίνη που προσφέρει πολλά θρεπτικά συστατικά. Μια φέτα ψωμί αλειμμένη με σταφιδίνη σε μορφή κρέμας, τη θρυλική θρεψίνη , ήταν το καθιερωμένο κολατσιό των περισσότερων παιδών στην Ελλάδα μέχρι και τη δεκαετία του ’60. Η σπιτική σταφιδίνη μπορεί να αντικαταστήσει ακόμη και τη ζάχαρη. Οι οίνοι που παράγονται στην περιοχή έχουν τη σήμανση ΠΓΕ (Προστατευόμενης Γεωγραφικής Προέλευσης). Οι Ποικιλίες Οίνων ΠΓΕ Πλαγιές Αιγιαλείας παράγονται υποχρεωτικά σε υψόμετρα άνω των 50μ. (διέπονται από το ΦΕΚ 2817Β 13-12-2011) σε Τύπους Οίνων λευκός, ροζέ, ερυθρός - ξηρός, λευκός ημιαφρώδης - ξηρός, ημίξηρος, ημίγλυκος. Το ασπρογιαχνί είναι το κλασικό ντόπιο πιάτο και γίνεται από κατσίκι και μαγειρεύεται γιαχνί με κρεμμύδι. Η τοπική κουζίνα περιλαμβάνει επίσης πιάτα όπως μακαρονόπιτα, σαρδέλες στη σχάρα, μπακαλιάρο πλακί, τυρόπιτες , χορτόπιτες, κολοκυθόπιτες, μπουργέτο (μοιάζει με κακαβιά), κ.ά..
Την Κυριακή του Πάσχα ή της Αγάπης, στην Τέμενη Αιγίου στην πλατεία του χωριού τελείται το έθιμο της καύσης του Ιούδα. Το έθιμο αναβιώνει από τον Πολιτιστικό Σύλλο¬γο της περιοχής. Το βράδυ στην πλατεία μπροστά από την εκ¬κλησία του Αγίου Γεωργίου αναβιώνει θεατρικό δρώμενο που αναπαριστά τη δίκη του Ιούδα, του οποίου στο τέλος ρί-χνουν το ομοίωμα στη φωτιά.
Συνάντηση 5 Επιταφίων
Κάθε Μεγάλη Παρασκευή αναβιώνει στο Αίγιο ένα σπουδαίο γεγονός που δίνει λαμπρότητα στην πόλη. Πρόκειται για την συνάντηση Επιταφίων από ενορίες της περιοχής στην πλατεία της Αγίας Λαύρας. Την Μεγάλη Παρασκευή, μετά το τέλος της Ακολουθίας του Επιτάφιου Θρήνου και της Περιφοράς του Επιταφίου, οι εκκλησίες της Φανερωμένης, των Ταξιαρχών, των Εισοδίων, της Αγίας Τριάδας και του Αγίου Ανδρέα, συγκεντρώνονται στην Αγία Λαύρα για να ψάλλουν δοξασίες προς τον Σταυρωθέντα Χριστό. Μέχρι τις 10 παρά πρέπει να βρίσκονται όλοι στην πλατεία, προκειμένου να ξεκινήσει η Δέησις προς τιμήν του Σταυρωθέντα Χριστού, υπό την μουσική υπόκρουση της Φιλαρμονικής. Μετά τις δοξασίες, ο Μητροπολίτης δίνει και την καθιερωμένη του ομιλία. Το μοναδικό αυτό δρώμενο πραγματοποιείται σε ένα κλίμα θρησκευτικής κατάνυξης, γαλήνης και σοβαρότητας, όπως αρμόζει στην μέρα.
Γαστρονομία
Η περιοχή της Αιγιάλειας όπως και όλη η βόρεια πλευρά της Πελοποννήσου φημίζεται για την παραγωγή της κορινθιακής σταφίδας. Η μαύρη Κορινθιακή σταφίδα είναι πολύ καλή πηγή αντιοξειδωτικών /πολυφαινολικών συστατικών. Παράγωγό της είναι η σταφιδίνη που προσφέρει πολλά θρεπτικά συστατικά. Μια φέτα ψωμί αλειμμένη με σταφιδίνη σε μορφή κρέμας, τη θρυλική θρεψίνη , ήταν το καθιερωμένο κολατσιό των περισσότερων παιδών στην Ελλάδα μέχρι και τη δεκαετία του ’60. Η σπιτική σταφιδίνη μπορεί να αντικαταστήσει ακόμη και τη ζάχαρη. Οι οίνοι που παράγονται στην περιοχή έχουν τη σήμανση ΠΓΕ (Προστατευόμενης Γεωγραφικής Προέλευσης). Οι Ποικιλίες Οίνων ΠΓΕ Πλαγιές Αιγιαλείας παράγονται υποχρεωτικά σε υψόμετρα άνω των 50μ. (διέπονται από το ΦΕΚ 2817Β 13-12-2011) σε Τύπους Οίνων λευκός, ροζέ, ερυθρός - ξηρός, λευκός ημιαφρώδης - ξηρός, ημίξηρος, ημίγλυκος. Το ασπρογιαχνί είναι το κλασικό ντόπιο πιάτο και γίνεται από κατσίκι και μαγειρεύεται γιαχνί με κρεμμύδι. Η τοπική κουζίνα περιλαμβάνει επίσης πιάτα όπως μακαρονόπιτα, σαρδέλες στη σχάρα, μπακαλιάρο πλακί, τυρόπιτες , χορτόπιτες, κολοκυθόπιτες, μπουργέτο (μοιάζει με κακαβιά), κ.ά..