Ο πλούτος της λαογραφικής μας παράδοσης στοιχειωθετείται από τις ρίζες και τους αδιάρρηκτους δεσμούς του κάθε τόπου με τη πατρική γη και τους προγόνους του.

Η Αθήνα είναι ένα μεγάλο χωριό στο οποίο έχουν μαζευτεί κάτοικοι από πολλά μικρότερα. Επιπλέον, διαθέτει και μια ιστορία αιώνων πίσω, οπότε είναι δύσκολο να αναφερθείς στα ήθη και τα έθιμα της με σιγουριά. Ο λόγος; Είναι πολύ πιθανό το έθιμο να φαίνεται αθηναϊκό αλλά να το έφερε μαζί του κάποιος μέτοικος μαζί με τις αναμνήσεις από το μέρος καταγωγής του. Περισσότερο η παράδοση και τα έθιμα κρατούν σε μικρότερους οικισμούς λίγο πιο έξω από την πόλη παρά στο Κέντρο της. Όπως και αν έχει εμείς εδώ θα απαριθμήσουμε τα σημαντικότερα.

Το έθιμο της αδελφοποιίας
Ένα έθιμο ιδιαίτερα διαδεδομένο παλιά στην πόλη της Αθήνας (έχουμε συχνές αναφορές και στον Ξενόπουλο), το οποίο λάμβανε μέρος της ημέρα της Λαμπρής. Αυτό είναι απόλυτα λογικό μιας και αυτή είναι η μέρα της χριστιανικής αγάπης. Οπότε, αν δύο φίλοι ήθελαν να γίνουν αδέλφια επέλεγαν εκείνη την μέρα να πάνε στην εκκλησία και τον παπά και να ακολουθήσει το τελετουργικό της αδελφοποιίας.

Η διακαινήσιμος ή ασπροβδομάδα
Τα παλιά χρόνια που η Αθήνα ήταν χωράφια και αγροί, φυσικά οι περισσότεροι κάτοικοι της ασχολούνταν με την γεωργία. Την εβδομάδα, λοιπόν, μετά το Πάσχα και μέχρι την Κυριακή του Θωμά, οι Αθηναίοι νοικοκύρηδες δεν έμπαιναν στα χωράφια τους για όλη την επόμενη εβδομάδα.

Η περιφορά του επιταφίου
Ένα έθιμο που λαμβάνει χώρα σε όλη την Ελλάδα αλλά η περιφορά των στολισμένων επιταφίων στην Αθήνα έχει μια ιδιαίτερη ομορφιά. Από κάθε εκκλησάκι σε κάθε ενορία, σε κάθε γωνιά της πόλης θα βγει μεγαλοπρεπής ο επιτάφιος συνοδεία πιστών ενώ πολλοί από αυτούς συναντιούνται και συμπορεύονται κάνοντας την ατμόσφαιρα ιδιαίτερα κατανυκτική. Καλύτερο σημείο της πόλης για την περιφορά του επιταφίου δεν είναι άλλο από τα στενά της Πλάκας.

Αποκριές & καρναβάλι
Η περίοδος των Αποκριών είναι μια εποχή χαράς και γλεντιού για τους Αθηναίους. Με επίκεντρο τα στενά της Πλάκας και όχι μόνο, μασκαράδες ξεχύνονται στους δρόμους γιορτάζοντας σε διονυσιακούς ρυθμούς. Φυσικά, καρναβαλικές εκδηλώσεις και παρέλαση αρμάτων πραγματοποιούνται σε πολλούς δήμους της πόλης όπως στο Μοσχάτο και τον Άγιο Ιωάννη Ρέντη.

Ο Αγιασμός των υδάτων στον Πειραιά
Στο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας πραγματοποιείται με ιδιαίτερη λαμπρότητα ο εορτασμός των Θεοφανείων.

Ανάβουνε φωτιές στις γειτονιές
Το τραγούδι του Μάνου Ελευθερίου περιγράφει την γιορτή του Αϊ Γιάννη του Κλείδωνα, το πιο γνωστό έθιμο του καλοκαιριού, που λαμβάνει ακόμα μέρος σε πολλές αθηναϊκές γειτονιές.

Παζάρια και πανηγύρια
Μια γεύση από χωριό μπορείτε να πάρετε και στο Μεγάλο Χωριό που λέγεται Αθήνα με τα παζάρια και πανηγύρια που διοργανώνονται σε κάθε γωνιά της πόλης με αφορμή τον εορτασμό της μνήμης του τοπικού Άγιου. Μερικά από τα μεγαλύτερα και πιο γνωστά είναι: Του Αγίου Αντωνίου στο Περιστέρι, του Ευαγγελισμού στην Νίκαια, του Θωμά στο Γουδί, Πρωτομαγιά στην Νέα Φιλαδέλφεια, Κωνσταντίνου & Ελένης στην Γλυφάδα,  της Αγιας Φωτεινής στην Νέα Σμύρνη, των Αγίων Πάντων στην Καλλιθέα, της Αγίας Σοφίας στον Ταύρο, της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Πόρτο Ράφτη, του Αγίου Δημητρίου στο Μπραχάμι και πολλά ακόμα.

Τα Ρουσάλια και η γιορτή της Τάρτας
Είναι ένα έθιμο που ξεκίνησε την περίοδο της τουρκοκρατίας όταν οι Μεγαρίτες ζήτησαν την άδεια να κτίσουν μια εκκλησία και την πήραν με την προϋπόθεση να ολοκληρωθεί σε ένα βράδυ. Με την βοήθεια όλων έγινε και την ονόμασαν Αϊ Γιάννης Χορευταράς και τον τιμούν την Δευτέρα και Τρίτη του Πάσχα με χορούς και τραγούδια. Ακόμη, στα Μέγαρα την παραμονή της Πρωτομαγιάς οι αρραβωνιασμένες κοπέλες ντύνονται Κατηφένιες (πρόκειται για παραδοσιακή Μεγαρίτικη στολή) και με λουλούδια και καλούδια παίρνουν μέρος σε έναν ιδιότυπο διαγωνισμό.