της αρθρογράφουΑλεξίας Φεσσά
Οι Παξοί έχουν πολλά έθιμα. Οι Παξινοί είναι φιλόξενοι άνθρωποι που αγαπούν την παράδοση, αλλά επιδιώκουν να βρίσκονται και μέσα σε όλες τις εξελίξεις της σύγχρονης εποχής. Μάλιστα είχαν ανακηρυχθεί Πολιτιστικό Χωριό της Ευρώπης για το έτος 2004, ένα θεσμό που σκοπό έχει την ανάδειξη και διατήρηση του χωριού σε όλη την Ευρώπη.
Πρωτοχρονιά
Την ημέρα αυτή ξυπνούσαν πρωί, φορούσαν τα καλύτερά τους ρούχα και ανέβαιναν στη ράχη του πιο κοντινού λόφου να προϋπαντήσουν τον ήλιο. Αυτή ήταν η ώρα του μυστηρίου, ο ήλιος φώτιζε την πρώτη μέρα του καινούριου χρόνου. Και τότε εύχονταν να είναι στο νέο χρόνο και στη ζωή τους, γεροί σαν τα βουνά και πλούσιοι σαν τη θάλασσα. Έτσι ευτυχισμένα ροβολούσαν στο σπίτι γεμάτα ελπίδα για το μέλλον. Μετά κάνουν επισκέψεις στα συγγενικά σπίτια για να εισπράξουν την πρωτοχρονιάτικη στρίνα. Όποιο παιδί πρωτοπατούσε στο σπίτι, έφερνε γούρι κι έπαιρνε μεγαλύτερη στρίνα.
Ανάσταση
Η Πρώτη Aνάσταση διεξάγεται πρωτότυπα και παραδοσιακά στον Άγ. Iάκωβο στη Φουντάνα όπου με το «Aνάστα ο Kύριος» το εκκλησίασμα μέσα χτυπά ρυθμικά τα στασίδια και έξω ρίχνουν κροτίδες, ντουφεκιές και βαρελότα. Μετά την πρώτη Aνάσταση, σφάζουν τα πασχαλιάτικα αρνιά και με το αίμα τους κάνουν το σχήμα του σταυρού πάνω απ’ τα κατώφλια.
Την ημέρα αυτή ξυπνούσαν πρωί, φορούσαν τα καλύτερά τους ρούχα και ανέβαιναν στη ράχη του πιο κοντινού λόφου να προϋπαντήσουν τον ήλιο. Αυτή ήταν η ώρα του μυστηρίου, ο ήλιος φώτιζε την πρώτη μέρα του καινούριου χρόνου. Και τότε εύχονταν να είναι στο νέο χρόνο και στη ζωή τους, γεροί σαν τα βουνά και πλούσιοι σαν τη θάλασσα. Έτσι ευτυχισμένα ροβολούσαν στο σπίτι γεμάτα ελπίδα για το μέλλον. Μετά κάνουν επισκέψεις στα συγγενικά σπίτια για να εισπράξουν την πρωτοχρονιάτικη στρίνα. Όποιο παιδί πρωτοπατούσε στο σπίτι, έφερνε γούρι κι έπαιρνε μεγαλύτερη στρίνα.
Ανάσταση
Η Πρώτη Aνάσταση διεξάγεται πρωτότυπα και παραδοσιακά στον Άγ. Iάκωβο στη Φουντάνα όπου με το «Aνάστα ο Kύριος» το εκκλησίασμα μέσα χτυπά ρυθμικά τα στασίδια και έξω ρίχνουν κροτίδες, ντουφεκιές και βαρελότα. Μετά την πρώτη Aνάσταση, σφάζουν τα πασχαλιάτικα αρνιά και με το αίμα τους κάνουν το σχήμα του σταυρού πάνω απ’ τα κατώφλια.
Γιορτή Αγ. Γάϊου
Πρόκειται για σημαντική τοπική γιορτή που πραγματοποιείται στις 29 Iουνίου. Η εικόνα του Aγίου λιτανεύεται συνοδεία των φημισμένων φιλαρμονικών, ενώ η εκδήλωση δέχεται εκατοντάδες επισκέπτες.
Πανηγύρι της Παναγίας
Το πρωί του Δεκαπενταύγουστου, οι πιστοί ενώνονται στο ίδιο καραβάνι και κατευθύνονται με βάρκες προς το νησάκι της Παναγίας, δημιουργώντας ένα μικρό φιορδ. Εκεί μετά την κατανυκτική λειτουργία σερβίρεται μοσχάρι βραστό με ζουμί και λεμόνι και κρασί. Ο ζωμός μοιράζεται σε όλους τους προσκυνητές, ντόπιους και ξένους που παρακολουθούν κάθε χρόνο το έθιμο.
Πανηγύρι της νερολαδιάς
Πραγματοποιείται στα μέσα Iουλίου, όπου παρέχονται δωρεάν ψωμί με ελιές και κρεμμύδι, πατάτες βραστές και κρασί, συνοδευμένα με τοπική παραδοσιακή μουσική.
Πρόκειται για σημαντική τοπική γιορτή που πραγματοποιείται στις 29 Iουνίου. Η εικόνα του Aγίου λιτανεύεται συνοδεία των φημισμένων φιλαρμονικών, ενώ η εκδήλωση δέχεται εκατοντάδες επισκέπτες.
Πανηγύρι της Παναγίας
Το πρωί του Δεκαπενταύγουστου, οι πιστοί ενώνονται στο ίδιο καραβάνι και κατευθύνονται με βάρκες προς το νησάκι της Παναγίας, δημιουργώντας ένα μικρό φιορδ. Εκεί μετά την κατανυκτική λειτουργία σερβίρεται μοσχάρι βραστό με ζουμί και λεμόνι και κρασί. Ο ζωμός μοιράζεται σε όλους τους προσκυνητές, ντόπιους και ξένους που παρακολουθούν κάθε χρόνο το έθιμο.
Πανηγύρι της νερολαδιάς
Πραγματοποιείται στα μέσα Iουλίου, όπου παρέχονται δωρεάν ψωμί με ελιές και κρεμμύδι, πατάτες βραστές και κρασί, συνοδευμένα με τοπική παραδοσιακή μουσική.
Διεθνές Φεστιβάλ Κλασικής Μουσικής Παξών
Στην αρχή και στο τέλος του καλοκαιριού το νησί πλημμυρίζει με μελωδίες από Έλληνες και ξένους σολίστ διεθνούς φήμης. Ο θεσμός του φεστιβάλ ξεκίνησε το 1985. πρόκειται για εκδηλώσεις κλασσικής μουσικής, από νέους με υποτροφίες που αναδεικνύονται μέσα από αυτό. Το Διεθνές Μουσικό Φεστιβάλ Παξών λαμβάνει χώρα τον Ιούνιο και τον Σεπτέμβριο για 10- 15 ημέρες σε χώρους στους Παξούς. Απώτερος στόχος του Φεστιβάλ είναι η δημιουργία ενός διεθνούς μουσικού συνόλου για σύγχρονη μουσική υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση της ΙΕΜΑ, το οποίο να προβάλλει και μουσική μεγάλων Ελλήνων μουσικών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Οι εκδηλώσεις βασίζονται στο θεσμό του εθελοντισμού.
Βαρκαρόλα
Το έθιμο λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο τον Ιούλιο. Xορωδίες μέσα σε βάρκες, πλέουν στο Δίαυλο του Γάη και τραγουδούν καντάδες ενώ παράλληλα βεγγαλικά και πυροτεχνήματα φωτίζουν τον ουρανό.
Γαστρονομία
Η γαστρονομία του νησιού περιλαμβάνει παστιτσάδα (κοκκινιστό κόκορα με μακαρόνια), μπουρδέτο (ψάρια με πικάντικη σάλτσα), σοφρίτο (μοσχάρι κατσαρόλας με ξίδι, λάδι, κρασί), σαβούρο (μαριναρισμένα ψάρια με σκόρδο και δεντρολίβανο), κουκιά, αγκινάρες, λαδερά, ενώ τον Δεκαπενταύγουστο στο κοντινό νησάκι Παναγία σερβίρεται μοσχάρι βραστό με ζουμί και λεμόνι. Ακόμη, το νησί φημίζεται για φρέσκα ψάρια, ντόπιο λάδι και λαδοτύρι, τον πεντανόστιμο παξινίτικο τόνος. Τέλος, η τσιλιγουρδόπιτα αποτελεί μια τοπική σπεσιαλιτέ με συκωταριά, στο στιλ της κρεατόπιτας, ενώ θα βρείτε και ντόπιο λάδι και κρασί.
Στην αρχή και στο τέλος του καλοκαιριού το νησί πλημμυρίζει με μελωδίες από Έλληνες και ξένους σολίστ διεθνούς φήμης. Ο θεσμός του φεστιβάλ ξεκίνησε το 1985. πρόκειται για εκδηλώσεις κλασσικής μουσικής, από νέους με υποτροφίες που αναδεικνύονται μέσα από αυτό. Το Διεθνές Μουσικό Φεστιβάλ Παξών λαμβάνει χώρα τον Ιούνιο και τον Σεπτέμβριο για 10- 15 ημέρες σε χώρους στους Παξούς. Απώτερος στόχος του Φεστιβάλ είναι η δημιουργία ενός διεθνούς μουσικού συνόλου για σύγχρονη μουσική υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση της ΙΕΜΑ, το οποίο να προβάλλει και μουσική μεγάλων Ελλήνων μουσικών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Οι εκδηλώσεις βασίζονται στο θεσμό του εθελοντισμού.
Βαρκαρόλα
Το έθιμο λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο τον Ιούλιο. Xορωδίες μέσα σε βάρκες, πλέουν στο Δίαυλο του Γάη και τραγουδούν καντάδες ενώ παράλληλα βεγγαλικά και πυροτεχνήματα φωτίζουν τον ουρανό.
Γαστρονομία
Η γαστρονομία του νησιού περιλαμβάνει παστιτσάδα (κοκκινιστό κόκορα με μακαρόνια), μπουρδέτο (ψάρια με πικάντικη σάλτσα), σοφρίτο (μοσχάρι κατσαρόλας με ξίδι, λάδι, κρασί), σαβούρο (μαριναρισμένα ψάρια με σκόρδο και δεντρολίβανο), κουκιά, αγκινάρες, λαδερά, ενώ τον Δεκαπενταύγουστο στο κοντινό νησάκι Παναγία σερβίρεται μοσχάρι βραστό με ζουμί και λεμόνι. Ακόμη, το νησί φημίζεται για φρέσκα ψάρια, ντόπιο λάδι και λαδοτύρι, τον πεντανόστιμο παξινίτικο τόνος. Τέλος, η τσιλιγουρδόπιτα αποτελεί μια τοπική σπεσιαλιτέ με συκωταριά, στο στιλ της κρεατόπιτας, ενώ θα βρείτε και ντόπιο λάδι και κρασί.