Πέρα από την ύπαρξη τόσων σημείων ιστορικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος, πλούσια παράδοση και τοπικά προϊόντα, εκδηλώσεις και φεστιβάλ, είναι μόλις λίγα από αυτά που μπορεί κανείς να δει και να βιώσει στο Άργος γνωρίζοντας την μοναδική κουλτούρα της περιοχής.

Θεοφάνεια

Μετά την Θεία Λειτουργία των Φώτων και την τέλεση του Μεγάλου Αγιασμού, κλήρος και λαός κατευθύνονται στην παραλία, όπου στην προβλήτα του μικρού λιμένα, θα πραγματοποιηθεί η τελετή αγιασμού των υδάτων και η κατάδυση του τιμίου Σταυρού, που είναι δεμένος με βαρίδια στην θάλασσα για να πάει στο βυθό. Μετά την ανάσυρση του θα «πάρει το μπάνιο του», όπως προστάζει το έθιμο, ο νεότερος καπετάνιος της περιοχής. Αμέσως μετά θα ακολουθήσει το έθιμο του πυροβολισμού των τενεκέδων που τοποθετούνται ανοικτά στη θάλασσα, επιπλέοντας, ένα έθιμο που αναβίωσε τα τελευταία χρόνια και το οποίο έχει βαθιά τις ρίζες του στη Κίο της Μ. Ασίας.

Το έθιμο των πορτοκαλιών

Τα πορτοκάλια έχουν την τιμητική τους στην τελετή του Αγιασμού των υδάτων στην Μόνη Παναγίας Πορτοκαλούσας, επί τnν εορτή των Θεοφανείων. Αρχικά, τελείται η Πανηγυρική Θεία Λειτουργία και η Ακολουθία του Μεγάλου Αγιασμού. Στη συνέχεια πραγματοποιείται η Ακολουθία της ρίψεως του Τιμίου Σταυρού και του Αγιασμού των υδάτων. Κατά την διάρκεια της τελετής τοποθετούνται από τον Ιερέα, στην κολυμβήθρα όπου γίνεται η τελετή του Αγιασμού, πορτοκάλια. Στο τέλος της τελετής τα πορτοκάλια μοιράζονται από τον Ηγούμενο της Μονής, προς ευλογία, στους πιστούς, ενώ η παράδοση θέλει να καταναλώνονται τη Μεγάλη Παρασκευή.

Παραδοσιακός γάμος

Ο γάμος συνηθίζονταν να γιορτάζεται δεκαπέντε ολόκληρες μέρες. Οι συμπέθεροι και οι φίλοι του γαμπρού πήγαιναν στο συμπεθεριό της νύφης, πoυ τους υποδεχόταν με μια πίτα και ποτήρια για τα κεράσματα. Έρχονταν κρατώντας ένα καλάμι με ρόδι και δυο μαντήλια. Η προίκα φορτωνόταν στ’ άλογα. Μία εβδομάδα ολόκληρη κρατούσε το γλέντι.ένας μόνο γάμος και οι κοπέλες, με το φόβο μιας στειρότητας, που θεωρούνταν από το λαό ως ένδειξη δυστυχίας, πίστευαν σε μαγικά βότανα τα οποία έπαιρναν ώστε να ευχαριστήσουν με ένα παιδί τους συντοπίτες τους. Πέραν των βοτάνων αυτών, τα νιόπαντρα ζευγάρια ήλπιζαν για τεκνοποίηση και στους Αγίους. Ανάλογα με το όνομα του Αγίου κάθε ζευγάρι προσανατόλιζε τις επιθυμίες του και ζητούσε βοήθεια από τον Άγιο αυτόν. Έτσι υπήρχε ο Αγ. Στυλιανός για να στυλωθεί το παιδί τους, ο Αγ. Προκόπιος για να γεννηθεί προκομένο παιδί από το ζευγάρι κ.ο.κ. Κατά το έθιμο του νυφικού κρεβατιού έρχιναν πάνω στην νυφική παστράδα ένα μικρό αγοράκι ώστε το πρώτο παιδί του ζευγαριού να είναι ένα γερό αγόρι που θα συνεχίσει το όνομα του πατέρα.

Κλήδονας

Πρόκειται για ένα έθιμο με ρίζες στην αρχαιότητα. Τελείται την παραμονή του γενεθλίου του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου (24 Ιουνίου) και χαρακτηρίζεται από πυρολατρικά και μαντικά έθιμα. Οι φωτιές του Αϊγιαννιού ανάβονται συνήθως σε σταυροδρόμια κατά γειτονιές, με ανταγωνιστική διάθεση, καθώς κάθε γειτονιά θέλει να παρουσιάσει τη μεγαλύτερη φωτιά. Σε αυτή ρίχνονται εύφλεκτα άχρηστα αντικείμενα του σπιτιού και απαραιτήτως το μαγιάτικο στεφάνι. Μικροί και μεγάλοι πηδούν πάνω από τη φωτιά, κάνοντας μια ευχή για καλή υγεία και απαλλαγή από το κακό. Ο Κλήδονας (κληδών=οιωνός) είναι μία μαντική πράξη, με σκοπό να φανερωθεί, ιδιαίτερα στις κοπέλες, το ριζικό τους. Απαραίτητα συστατικά, μια στάμνα με «αμίλητο» νερό, ένα φρούτο ή κάποιο προσωπικό μικροαντικείμενο μιας κοπέλας.

Γιορτή Πορτοκαλιού

Η τριήμερη αυτή εκδήλωση πραγματοποιείται με στόχο την προώθηση των τοπικών προϊόντων, ενώ τα πορτοκάλια έχουν την τιμητική τους. Οι εκθέτες δημιουργούν πρωτότυπες κατασκευές με τα πορτοκάλια τους και αναδεικνύουν το γευστικό φρούτο ακόμα και σε προϊόν που μπορεί να στολίσει και να φρεσκάρει το σπίτι μας.

Γιορτή της Παπαλίνας

Ή αλλιώς «γιορτή της θάλασσας» είναι αποθέωση της ψαρικής τέχνης της περιοχής. Κοντά στις όχθες του Ερασίνου ποταμού, στις αρχές του Σεπτέμβρη λαμβάνει χώρα αυτή η γιορτή που έχει τις ρίζες της στην Κίο της Μικράς Ασίας. Η περίφημη παπαλίνα, είναι ένα είδος σαρδέλας μικρού μεγέθους. Στα πλαίσια της εκδήλωσης, πραγματοποιείται διαγωνισμός επαγγελματικού κι ερασιτεχνικού ψαρέματος. Το βράδυ της γιορτής προσφέρεται τηγανιτή παπαλίνα συνοδευόμενη από άφθονο κρασί. Ακολουθεί λαϊκό γλέντι.

Τα έθιμα του Πάσχα

Οι προετοιμασίες ξεκινούσαν με το άσπρισμα στις αυλές και στις μάντρες των σπιτιών, οι νοικοκυρές πριν αλλά και στη διάρκεια της Μεγάλης εβδομάδας μέχρι την Μεγάλη Τετάρτη αγόραζαν ασβέστη και άσπριζαν τα σπίτια μέσα και έξω. Την Μεγάλη Πέμπτη έφτιαχναν τα κουλούρια της Λαμπρής και βάφανε τα αυγά. Το Μεγάλο Σάββατο σφάζανε τ’ αρνιά, ετοίμαζαν τη μαγειρίτσα. Και το βράδυ πηγαίνανε στην εκκλησία οι οικογένειες. Στις δώδεκα, έλεγε ο παπάς το Χριστός Ανέστη και πετούσανε τρίγωνα, βεγγαλικά. Μετά, γυρίζανε στα σπίτια τους και φέρνανε τις λαμπάδες αναμμένες και πριν μπούνε, κάνουνε σταυρό μαύρο με τη λαμπάδα πάνω στην κύρια πόρτα του σπιτιού.

Η εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου

Πανηγυρικά εόρτασε η πόλη του Άργους την θεομητορική εορτή της κοιμήσεως της Θεοτόκου. Στον ομώνυμο Βυζαντινό ναό που είναι αφιερωμένος στην Παναγία στο κοιμητήριο της πόλης, τιμάται όλως ιδιαιτέρως η Παναγία. Ο Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, είναι το παλαιότερο βυζαντινό μνημείο της πόλης του Άργους, χαρακτηριστικό δείγμα της βυζαντινής αρχιτεκτονικής, με ιδιαίτερη αρχαιολογική, καλλιτεχνική και ιστορική αξία. Σύμφωνα με την κήρυξη του Υπουργείου Πολιτισμού, χρονολογείται στις αρχές του 12ου αιώνα, δηλαδή είναι της όψιμης μεσοβυζαντινής περιόδου.

Γαστρονομία

Το πορτοκάλι Αργολίδας είναι ένα από τα βασικά τοπικά προϊόντα της περιοχής, «Ο χρυσός της Αργολίδας», όπως το αποκαλούν. Μεταξύ άλλων, ξεχωρίζει και η ονομαστή αγκινάρα Ιρίων, με ιδιαίτερη νοστιμιά. Βασικό συστατικό της ντόπιας κουζίνας είναι το παρθένο ελαιόλαδο. Αξίζει κανείς να γευτεί παραδοσιακές συνταγές όπως γίδα βραστή, γουρουνοπούλα ψητή, χοιρινό στη χόβολη, χειροποίητες πίτες, ψάρι ψητό στα κάρβουνα κ.α. Τέλος, εξαιρετικό είναι και το ντόπιο κρασί που παράγεται στο βορειοδυτικό τμήμα του νομού.