της αρθρογράφουΑλεξίας Φεσσά
Η σημερινή Σπάρτη έχει την αίγλη την οποία παρουσίασε στα έργα του ο Όμηρος. Αποτελεί την ομορφότερη αλλά και ιστορικότερη πρωτεύουσα της Λακωνίας που σε συνδυασμό με τις ποικίλες παραδόσεις του τόπου αποτελούν έναν ιδανικό προορισμό.
Επιτάφιος
Όταν γυρίσουν οι πιστοί τον Επιτάφιο, τον ξεστολίζει ο καντηλανάφτης, ο οποίος παίρνει τα κεριά και τα φυλάει. Την άλλη μέρα, τα βάζει ο παπάς σε ένα δίσκο με τα σταυρολούλουδα και τα μοιράζει στις γυναίκες. Τα λουλούδια αυτά, οι γυναίκες τα κρατούν ως φυλαχτό και όταν αρρωστήσει ένα παιδάκι βάζουν στα κάρβουνα λίγο νερό και μερικά σταυρολούλουδα και το λιβανίζουν.
Σπάρταθλον
Πρόκειται για έναν ιστορικό δύσκολο υπερμαραθώνιο που πραγματοποιείται στο τέλος του κάθε Σεπτέμβρη. Την άνοιξη του 490 π.Χ., οι Αθηναίοι στέλνουν στη σύμμαχο Σπάρτη τον ημεροδρόμο Φειδιππίδη, ζητώντας βοήθεια για να αντιμετωπίσουν τους Πέρσες στο Μαραθώνα. Σύμφωνα με τη μαρτυρία του Ηρόδοτου, ο Φειδιππίδης έφτασε στη Σπάρτη την «επόμενη μέρα της αναχώρησης του από την Αθήνα». Ήταν το αποκορύφωμα των ορίων της ανθρώπινης αντοχής! Έτσι το 1984 ιδρύθηκε ο Διεθνής Σύνδεσμος «ΣΠΑΡΤΑΘΛΟΝ», ο οποίος από τότε μέχρι σήμερα διοργανώνει ανελλιπώς τον αγώνα κάθε Σεπτέμβρη. Η επιλογή του μήνα αυτού έγινε, διότι τότε τοποθετεί χρονικά ο Ηρόδοτος την αποστολή του Φειδιππίδη στην Σπάρτη. Το 1984 ο Γιάννης Κούρος τερμάτισε πρώτος σε χρόνο 20 ώρες και 25', το μικρότερο χρόνο μέχρι σήμερα. Από τη Λακωνία πήρε μέρος και τερμάτισε ο Κώστας Μιχαλόπουλος.
Γιορτή Ελιάς & Λαδιού
Κάθε καλοκαίρι, το πρώτο Σαββατοκύριακο του Αυγούστου διεξάγεται στη Σελάσία, στη Δημοτική Ενότητα Οινούντος, η Γιορτή Ελιάς και Λαδιού. Η Γιορτή στοχεύει στην προβολή και προβολή του λακωνικού ελαιολάδου και της λακωνικής ελιάς, καθώς και στην πολιτιστική ανάπτυξη της περιοχής.
Όταν γυρίσουν οι πιστοί τον Επιτάφιο, τον ξεστολίζει ο καντηλανάφτης, ο οποίος παίρνει τα κεριά και τα φυλάει. Την άλλη μέρα, τα βάζει ο παπάς σε ένα δίσκο με τα σταυρολούλουδα και τα μοιράζει στις γυναίκες. Τα λουλούδια αυτά, οι γυναίκες τα κρατούν ως φυλαχτό και όταν αρρωστήσει ένα παιδάκι βάζουν στα κάρβουνα λίγο νερό και μερικά σταυρολούλουδα και το λιβανίζουν.
Σπάρταθλον
Πρόκειται για έναν ιστορικό δύσκολο υπερμαραθώνιο που πραγματοποιείται στο τέλος του κάθε Σεπτέμβρη. Την άνοιξη του 490 π.Χ., οι Αθηναίοι στέλνουν στη σύμμαχο Σπάρτη τον ημεροδρόμο Φειδιππίδη, ζητώντας βοήθεια για να αντιμετωπίσουν τους Πέρσες στο Μαραθώνα. Σύμφωνα με τη μαρτυρία του Ηρόδοτου, ο Φειδιππίδης έφτασε στη Σπάρτη την «επόμενη μέρα της αναχώρησης του από την Αθήνα». Ήταν το αποκορύφωμα των ορίων της ανθρώπινης αντοχής! Έτσι το 1984 ιδρύθηκε ο Διεθνής Σύνδεσμος «ΣΠΑΡΤΑΘΛΟΝ», ο οποίος από τότε μέχρι σήμερα διοργανώνει ανελλιπώς τον αγώνα κάθε Σεπτέμβρη. Η επιλογή του μήνα αυτού έγινε, διότι τότε τοποθετεί χρονικά ο Ηρόδοτος την αποστολή του Φειδιππίδη στην Σπάρτη. Το 1984 ο Γιάννης Κούρος τερμάτισε πρώτος σε χρόνο 20 ώρες και 25', το μικρότερο χρόνο μέχρι σήμερα. Από τη Λακωνία πήρε μέρος και τερμάτισε ο Κώστας Μιχαλόπουλος.
Γιορτή Ελιάς & Λαδιού
Κάθε καλοκαίρι, το πρώτο Σαββατοκύριακο του Αυγούστου διεξάγεται στη Σελάσία, στη Δημοτική Ενότητα Οινούντος, η Γιορτή Ελιάς και Λαδιού. Η Γιορτή στοχεύει στην προβολή και προβολή του λακωνικού ελαιολάδου και της λακωνικής ελιάς, καθώς και στην πολιτιστική ανάπτυξη της περιοχής.
Παλαιολόγια
Με σκοπό να αποδώσουν φόρο τιμής στον τελευταίο Βυζαντινό Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, Δεσπότη του Μυστρά, που έμελλε να συνδέσει αιώνια τη μοίρα και το όνομά του με την Άλωση της Βασιλεύουσας το 1453 και στους μαζί με αυτόν πεσόντες, οι Σπαρτιάτες διοργάνωνει κάθε χρόνο στην επέτειο της Άλωσης κύκλο θρησκευτικών – αθλητικών – πολιτιστικών εκδηλώσεων.
Τα Καρυάτεια
Πρόκειται για τον Ημιμαραθώνιο Πάρνωνα που είναι ένας ορεινός αγώνας αντοχής 20,3 χιλ. που διεξάγεται στις αρχές κάθε καλοκαιριού στις Καρυές Λακωνίας, στη μνήμη του ευεργέτη Γεωργίου Θ. Σκιούρη. Οι Καρυές έχοντας ανθρώπους φιλόξενους, με όραμα και μεράκι για τον ερασιτεχνικό αθλητισμό και ένα δραστήριο αθλητικό σύλλογο, τον «Α.Σ. ΚΑΡΥΑΤΗ», εξασφαλίζουν κάθε χρόνο όλα τα εχέγγυα για την επιτυχία της διοργάνωσης.
Γιορτή Κάστανου στην Άρνα
H εκδήλωση αυτή διεξάγεται κάθε χρόνο στην Άρνα τις τελευταίες μέρες του Οκτωβρίου. O λόγος για ένα 3ήμερο φεστιβάλ, που συνδυάζει καλλιτεχνικά δρώμενα με πλούσια και καλαίσθητη υπαίθρια αγορά.
Με σκοπό να αποδώσουν φόρο τιμής στον τελευταίο Βυζαντινό Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, Δεσπότη του Μυστρά, που έμελλε να συνδέσει αιώνια τη μοίρα και το όνομά του με την Άλωση της Βασιλεύουσας το 1453 και στους μαζί με αυτόν πεσόντες, οι Σπαρτιάτες διοργάνωνει κάθε χρόνο στην επέτειο της Άλωσης κύκλο θρησκευτικών – αθλητικών – πολιτιστικών εκδηλώσεων.
Τα Καρυάτεια
Πρόκειται για τον Ημιμαραθώνιο Πάρνωνα που είναι ένας ορεινός αγώνας αντοχής 20,3 χιλ. που διεξάγεται στις αρχές κάθε καλοκαιριού στις Καρυές Λακωνίας, στη μνήμη του ευεργέτη Γεωργίου Θ. Σκιούρη. Οι Καρυές έχοντας ανθρώπους φιλόξενους, με όραμα και μεράκι για τον ερασιτεχνικό αθλητισμό και ένα δραστήριο αθλητικό σύλλογο, τον «Α.Σ. ΚΑΡΥΑΤΗ», εξασφαλίζουν κάθε χρόνο όλα τα εχέγγυα για την επιτυχία της διοργάνωσης.
Γιορτή Κάστανου στην Άρνα
H εκδήλωση αυτή διεξάγεται κάθε χρόνο στην Άρνα τις τελευταίες μέρες του Οκτωβρίου. O λόγος για ένα 3ήμερο φεστιβάλ, που συνδυάζει καλλιτεχνικά δρώμενα με πλούσια και καλαίσθητη υπαίθρια αγορά.
Πανηγύρι Μυστρά
Κάθε χρόνο, από τις 26 Αυγούστου έως τις 2 Σεπτεμβρίου, πραγματοποιείται το μεγάλο Πανηγύρι του Μυστρά, όπου έμποροι και μικροπωλητές απ’ όλη την Ελλάδα πουλάνε τα εμπορεύματά τους.
Οι τηγανίδες
Παραμονές Χριστουγέννων σε κάθε σπίτι μαγείρευαν εκτός από τους κουραμπιέδες και τα μελομακάρονα, τις τηγανίδες, τα μανιάτικα λαλάγγια. Η πρώτη τηγανίδα, μεγάλη και στρογγυλή με σταυρό στη μέση ήταν του Χριστού, η δεύτερη παρόμοια του σπιτιού κ.λ.π. Τις ψημένες τηγανίδες τις έβαζαν μέσα σε μπουρέκια και σε λεκάνες. Όταν στράγγιζαν καλά τις έβαζαν σε κοφίνια και τις κρεμούσαν ψηλά. Όταν κάποιος ήθελε να πιει νερό του έλεγαν να γυρίσει την πλάτη προς το τηγάνι για να μην τον βλέπουν οι τηγανίδες και ρουφάνε το λάδι. Αυτοί που πενθούν, δεν έψηναν τηγανίδες, τους πήγαιναν όμως συγγενείς και φίλοι.
Γαστρονομία
Το σήμα κατατεθέν της κουζίνας της Λακωνίας είναι το σύγκλινο (χοιρινό παστό, που καπνίζεται και ύστερα βράζεται με πορτοκάλι) και γενικά το χοιρινό κρέας σε όλες του τις μορφές (γουρουνοπούλα, λουκάνικο κλπ.), μαζί με το εξαιρετικής ποιότητας ελαιόλαδο. Αξίζει κανείς να δοκιμάσει κολοκυθοκορφάδες (ανθοί κολοκυθιού στην κατσαρόλα με κρεμμύδι, σκόρδο, ντομάτα και φύλλα δυόσμου), κόκορα μπαρδουνιώτικος (στην κατσαρόλα με ντομάτα, κρεμμύδια και λευκό, σκληρό τυρί), πιταρούδες (πιτάκια με φύλλο, γεμιστά με σπανάκι, άγρια χόρτα, κρεμμυδόφυλλα, μαρούλια και δυόσμο).άγρια χόρτα (αμυγδαλήθρες, αγριοσπάνακο, σγατζίκια κ.ά.), που τρώγονται βραστά, τσιγαριστά ή σε πίτες, καγιανά (αβγά τηγανισμένα με ντομάτα και τυρί), λαλάγγια (λωρίδες ζύμης διπλωμένες σαν σαλιγκάρι και τηγανισμένες), τσιγαρολάχανα (αρωματικά άγρια χόρτα τσιγαρισμένα με κρεμμύδι, πελτέ, λάδι, αλάτι και πιπέρι).
Κάθε χρόνο, από τις 26 Αυγούστου έως τις 2 Σεπτεμβρίου, πραγματοποιείται το μεγάλο Πανηγύρι του Μυστρά, όπου έμποροι και μικροπωλητές απ’ όλη την Ελλάδα πουλάνε τα εμπορεύματά τους.
Οι τηγανίδες
Παραμονές Χριστουγέννων σε κάθε σπίτι μαγείρευαν εκτός από τους κουραμπιέδες και τα μελομακάρονα, τις τηγανίδες, τα μανιάτικα λαλάγγια. Η πρώτη τηγανίδα, μεγάλη και στρογγυλή με σταυρό στη μέση ήταν του Χριστού, η δεύτερη παρόμοια του σπιτιού κ.λ.π. Τις ψημένες τηγανίδες τις έβαζαν μέσα σε μπουρέκια και σε λεκάνες. Όταν στράγγιζαν καλά τις έβαζαν σε κοφίνια και τις κρεμούσαν ψηλά. Όταν κάποιος ήθελε να πιει νερό του έλεγαν να γυρίσει την πλάτη προς το τηγάνι για να μην τον βλέπουν οι τηγανίδες και ρουφάνε το λάδι. Αυτοί που πενθούν, δεν έψηναν τηγανίδες, τους πήγαιναν όμως συγγενείς και φίλοι.
Γαστρονομία
Το σήμα κατατεθέν της κουζίνας της Λακωνίας είναι το σύγκλινο (χοιρινό παστό, που καπνίζεται και ύστερα βράζεται με πορτοκάλι) και γενικά το χοιρινό κρέας σε όλες του τις μορφές (γουρουνοπούλα, λουκάνικο κλπ.), μαζί με το εξαιρετικής ποιότητας ελαιόλαδο. Αξίζει κανείς να δοκιμάσει κολοκυθοκορφάδες (ανθοί κολοκυθιού στην κατσαρόλα με κρεμμύδι, σκόρδο, ντομάτα και φύλλα δυόσμου), κόκορα μπαρδουνιώτικος (στην κατσαρόλα με ντομάτα, κρεμμύδια και λευκό, σκληρό τυρί), πιταρούδες (πιτάκια με φύλλο, γεμιστά με σπανάκι, άγρια χόρτα, κρεμμυδόφυλλα, μαρούλια και δυόσμο).άγρια χόρτα (αμυγδαλήθρες, αγριοσπάνακο, σγατζίκια κ.ά.), που τρώγονται βραστά, τσιγαριστά ή σε πίτες, καγιανά (αβγά τηγανισμένα με ντομάτα και τυρί), λαλάγγια (λωρίδες ζύμης διπλωμένες σαν σαλιγκάρι και τηγανισμένες), τσιγαρολάχανα (αρωματικά άγρια χόρτα τσιγαρισμένα με κρεμμύδι, πελτέ, λάδι, αλάτι και πιπέρι).
