Wednesday, 24 April 2024, 04:19

Αθήνα: 18°C

    ΈΘΙΜΑ

    Εξερευνήστε τα κατά τόπους ήθη και έθιμα του λαού μας. Όλα εκείνα τα γνωρίσματα που συνθέτουν την φυσιογνωμία του τόπου του.

    Ήθη & έθιμα Σκιάθου: Τελετουργίες άλλων εποχών!

    Ήθη & έθιμα Σκιάθου: Τελετουργίες άλλων εποχών!

    Ευαγγελίας Γουρνή
    της δημοσιογράφουΕυαγγελίας Γουρνή
    Η Σκιάθος αν και είναι ένα νησί με σύγχρονες υποδομές για τους επισκέπτες της, καταφέρνει να διατηρεί ήθη και έθιμα αιώνων πριν. Και, μάλιστα, τα περισσότερα από αυτά δεν τα παρουσιάζει σαν κάποιο αξιοθέατο αλλά τα έχει προσαρμόσει στην καθημερινότητα των κατοίκων και των επισκεπτών της.
    Η διάσημη Σκιαθίτικη ενδυμασία
    Ιδιαίτερη και πολύ ενδιαφέρουσα είναι η Σκιαθίτικη ενδυμασία, η οποία χρησιμοποιούνταν καθημερινά από τους κατοίκους. Οι άντρες φορούσαν βράκες και φέσι με μακριά φούντα αλλά μετά την επανάσταση του 1821 άρχισε η σταδιακή αντικατάσταση της βράκας με παντελόνι, αν και ο τελευταίος βρακοφόρος της Σκιάθου πέθανε τη δεκαετία του 60 και μαζί με αυτόν και η σκιαθίτικη ενδυμασία στους άνδρες.

    Η γυναικεία Σκιαθίτικη ενδυμασία είχε καλύτερη τύχη και αυτό λόγω του ότι ήταν ωραιότερη και πολυτιμότερη από την ανδρική αλλά και λόγω της συντηρητικότητας των εποχών εκείνων.  Η γυναικεία ενδυμασία αποτελείται από: Υποκάμισο, φανέλα, κάλτσες, γουνάκι (μοιάζει με μικρό πουκάμισο, φτιαγμένο από τσόχα), μπαμπουκλί (γιλεκάκι με μανίκια από βελούδινο ύφασμα), κουζούκα (γιλέκο βελούδινο ή από στόφα, ανοιχτή μπροστά με στολίδια στο λαιμό), κωλοβόλι (μεσοφόρι), μαλλίνα (εσωτερικό φουστάνι), ζώνη (πάντα χρυσή, δενόταν απέξω από το μπαμπουκλί ), ζωνάρι (μεταξωτό μαντήλι που δένεται μπροστά) και μποκτσά (μεγάλο μάλλινο κροσσωτό μαντήλι που φοριόταν το χειμώνα). Την ενδυμασία συνόδευαν σκουλαρίκια μακριά με φλουριά, βραχιόλια, δαχτυλίδια, καρφίτσες, η κουλαϊνα (ένα περιδέραιο από χρυσή λεπτή αλυσίδα από όπου κρεμόταν χρυσά φλουριά).

    Χορεύοντας και τραγουδώντας την Καμάρα
    Το χαρακτηριστικότερο Σκιαθίτικο τραγούδι είναι η «Καμάρα», η οποία τραγουδιέται από τις γυναίκες φορώντας την επίσημη φορεσιά τους. Το δημοτικό αυτό τραγούδι είναι παραλλαγή του στοιχειωμένου «γεφυριού της Άρτας». Ο κάθε στίχος τραγουδιέται με την ίδια μελωδία, με τις ίδιες επαναλήψεις και με τσάκισμα. Το τραγούδι αυτό χορεύεται σύμφωνα με τον ομώνυμο χορό ύστερα από την δεύτερη ανάσταση και στη γιορτή του Αγ. Γεωργίου.

    Είναι εντυπωσιακό ότι όταν η πόλη της Σκιάθου είχε μεταφερθεί στο Κάστρο, η «Καμάρα» χορευόταν στην ταράτσα του κάστρου, ενώ όταν επέστρεψαν ξανά στην πόλη την τραγουδούσαν και την χόρευαν στα αλώνια και, πλέον, στην εκκλησία της Αγίας Τριάδας.

    Τοπικά προϊόντα – Σκιαθίτικη κουζίνα
    Η κουζίνα της Σκιάθου είναι πολύ ενδιαφέρουσα και νόστιμη και διαθέτει πρωτότυπες λιχουδιές, οι περισσότερες με βάση το ψάρι, που πρέπει να δοκιμάσετε… Μην παραλείψετε, λοιπόν, να γευθείτε: Την πρωτότυπη κακαβιά Σκιάθου (πρόκειται για πατάτες φούρνου με ψάρια), τα σκιαθίτικα χαϊμαλιά (παραδοσιακό γλυκό γάμου με καρύδια και μέλι), την πεσκανδρίτσα στιφάδο ή τις καραβίδες με λαχανικά (τοπική συνταγή με ψάρια και χοντροκομμένα λαχανικά).

    Πριν μπείτε, όμως, στο καράβι της επιστροφής φροντίστε να εφοδιαστείτε με τα τοπικά προϊόντα του νησιού: Άσπρο (γλυκό του κουταλιού με ασπρισμένα αμύγδαλα), μέλι, τσίπουρο, τον περίφημο Αλυπιακό Οίνο (παρασκευάζεται στην Μονή Ευαγγελιστρίας και έχει πάρει το όνομα του από τον Ιερομόναχο Αλύπιο), αμυγδαλωτά, χορτόπιτα με παραδοσιακό φύλλο, μαρμελάδες και διάφορα λικέρ.
    Απόκριες στη Σκιάθο
    Τα τελευταία χρόνια αναβιώνουν τα έθιμα των Αποκριών στο νησί με την υποστήριξη του Δήμου Σκιάθου και των συλλόγων του νησιού. Οι αποκριάτικες εκδηλώσεις όπως η βράβευση της καλύτερης παραδοσιακής στολής, της σύγχρονης, το κυνήγι του θησαυρού κ.λπ. δίνουν την ευκαιρία στους κατοίκους του νησιού να διασκεδάσουν και να ξεφαντώσουν. Φυσικά, σε όλη την διάρκεια των εκδηλώσεων η μουσική, ο χορός και το κρασί δεν θα μπορούσαν να λείπουν.

    Το εωθινό & η λαμπαδηφορία της 25η Μαρτίου
    Το εωθινό και η λαμπαδηφορία είναι δύο έθιμα που έρχονται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας και συνδυάζουν την ανάσταση του Χριστού με την ανάσταση του γένους, παραλληλίζοντας το άγιο φως από την μία με το φως της ελευθερίας από την άλλη. Αν και για κάποια χρόνια είχαν σταματήσει να πραγματοποιούνται, τη δεκαετία του ΄90, ο Σύλλογος Γυναικών Σκιάθου το αναβίωσε και τα τελευταία χρόνια το συνεχίζει ο Δήμος Σκιάθου σε συνεργασία με το Πνευματικό Κέντρο των Εκκλησιών και το Σώμα Ελληνικού Οδηγισμού.

    Το εωθινό σημαίνει το εορταστικό ξύπνημα του νησιού και πραγματοποιείται ανήμερα της 25ης Μαρτίου στις 5 η ώρα το πρωί με τη συμμετοχή των μαθητών της ΣΤ΄ τάξης του δημοτικού σχολείου. Ψέλνονταν εμβατήρια καθώς και ύμνοι της Εκκλησίας προς τιμήν της απελευθέρωσης του γένους.

    Η λαμπαδηφορία γίνεται το βράδυ στις 8 η ώρα και αφού συγκεντρώνονται, παλιά στο Δημοτικό σχολείο αλλά πλέον στο Γυμνάσιο, μοιράζουν λαμπάδες και κεριά ξεκινά η λαμπαδηφορία, με πρώτους τους μαθητές παραταγμένους κατά τάξεις και πίσω ακολουθούν οι ενήλικες ψάλλοντας τα ίδια εμβατήρια με το εωθινό.

    Τα κάλαντα της Μεγάλης Πέμπτης
    Τα παιδιά του νησιού μετά την πρωινή εκκλησία και αφού μεταλάβουν, γυρίζουν από σπίτι σε σπίτι κρατώντας καλαμένιους σταυρούς στολισμένους με δενδρολίβανο, βιολέτες, τριαντάφυλλα, κρίνα και παπαρούνες και τραγουδούν τα κάλαντα της Μεγάλης Πέμπτης.

    Το Αγιορείτικο Τυπικό της Μεγάλης Παρασκευής

    Στην Σκιάθο η Μεγάλη Παρασκευή είναι μέρα πένθους και το έθιμο θέλει τους ντόπιους να μην βάζουν ούτε μπουκιά στο στόμα τους, ενώ δεν κάνουν και χειραψία όταν συναντιούνται. Μόλις βραδιάσει, τα παιδιά θα βγουν ξανά στους δρόμους για να ψάλουν τα εγκώμια.

    Στην Σκιάθο ακολουθείτε το Αγιορείτικο Τυπικό όσον αφορά την περιφορά του Επιταφίου. Έτσι, η Ακολουθία του Επιταφίου ξεκινά στη 1 μετά τα μεσάνυχτα, ενώ η περιφορά του επιταφίου θα αρχίσει στις 4 το πρωί. Σε μια κατανυκτική και συγκινητική ατμόσφαιρα, η λιτανεία θα περάσει από όλα τα καλντερίμια της Χώρας, ανάμεσα από τα φωταγωγημένα σπίτια.

    Όταν η λιτανεία θα επιστρέψει στην εκκλησία περίπου στις 5:30 το πρωί, όλοι θα σταθούν μπροστά στην κλειστή της πόρτα για την αναπαράσταση της Καθόδου του Κυρίου στον Άδη, με τον πρωτοπρεσβύτερο να φωνάζει «Άρατε Πύλας» και να σπρώχνει δυνατά την πόρτα.

    Οι ιπποδρομίες του Άι Γιώργη
    Στην γιορτή του Αγίου Γεωργίου, ο οποίος είναι προστάτης του Ιππικού, το εθιμοτυπικό θέλει να διοργανώνονται ιππικοί αγώνες στο πανηγύρι που διοργανώνεται στο ξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου. Οι αγώνες γίνονται στη λίμνη που βρίσκεται κοντά στο ξωκλήσι και τους παρακολουθεί πλήθος κόσμου. Σε αυτούς θα δείτε να αγωνίζονται άλογα κούρσας, άλογα στάβλου αλλά και γαϊδούρια, το καθένα σε ξεχωριστή κατηγορία.
    Οι καλικάντζαροι
    Σύμφωνα με την παράδοση, στη Σκιάθο από την 1η Δεκεμβρίου οι καλικάντζαροι ετοιμάζουν το καράβι τους για να πάνε στο νησί, το οποίο ρίχνουν στο γιαλό την παραμονή των Χριστουγέννων και στο νησί, τελικά, φθάνουν ανήμερα. Από τότε και μέχρι τα Φώτα κανείς δεν τολμάει να βγει νύχτα από το σπίτι του, γιατί θα τον βουβάνουν. Την παραμονή των Φώτων, όμως, οι καλικάντζαροι τα μαζεύουν γρήγορα και φεύγουν τρέχοντας μην τους προφτάσει ο παπάς με τον αγιασμό και τους ζεματίσει.

    Ημέρα τιμής & Μνήμης του πληρώματος Κατσώνης
    Το υποβρύχιο Κατσώνης με πλοίαρχο τον Βασίλη Λάσκο είχε γίνει ο φόβος και ο τρόμος των Γερμανικών δυνάμεων και των συμμάχων τους στο Αιγαίο. Στις 19 Σεπτεμβρίου του 1943, όμως, και ενώ ανέμενε την διέλευση εχθρικού πλοίου κοντά στις ακτές του νοτίου Πηλίου, εντοπίστηκε από το γερμανικό ανθυποβρυχιακό UJ-2101. Μετά την ρίψη βομβών βάθους το Κατσώνης εξαναγκάσθηκε σε ανάδυση και εξόρμηση δια πυροβόλου αλλά εμβολίστηκε από το διώκτη του, με αποτέλεσμα να βυθιστεί βόρεια της Σκιάθου, στα ανοιχτά του Κάστρου.

    Από όλο το πλήρωμα μόνο 3 άτομα κατάφεραν να γλυτώσουν το θάνατο και κολυμπώντας έφτασαν στη Σκιάθο όπου οι ντόπιοι τους περιποιήθηκαν. Στην Σκιάθο κάθε χρόνο τέτοια ημέρα τιμούν τους ήρωες με λειτουργία στην Εκκλησία των Τριών Ιεραρχών, κατάθεση στεφάνων και πομπή από το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό (με άγημα, μία φρεγάτα και ένα υποβρύχιο).

    Ο στολισμός του καραβιού του Άι Νικόλα
    Ο Άγιος Νικόλαος, προστάτης όλων των ναυτικών, είναι από τους αγαπημένους αγίους σε ολόκληρη την νησιωτική Ελλάδα και για τα περισσότερα νησιά στις 6 Δεκεμβρίου, όπου και γιορτάζεται ο Άγιος Νικόλαος, πραγματοποιείται μεγάλη γιορτή. Στην Σκιάθο, εκτός από την λειτουργία στην εκκλησία που χτίστηκε προς τιμήν του, τοποθετούν και ένα στολισμένο καράβι μπροστά από το Μπούρτζι, ενώ και μικρότερα στολισμένα καραβάκια κοσμούν τα περισσότερα σπίτια.

    Πανηγύρια
    Ο επιτάφιος της Παναγιάς τον Δεκαπενταύγουστο στην Μονή Ευαγγελιστρίας σείναι για το νησί της Σκιάθου μια μεγάλη γιορτή. Χιλιάδες προσκυνητών συρρέουν από ολόκληρο το νησί αλλά και τα γειτονικά μέρη όπου την παραμονή της γιορτής, το βράδυ, γίνεται η έξοδος του επιτάφιου της Παναγίας μέσα σε μια ατμόσφαιρα μοναδικής κατάνυξης, υπό την συγκινητική μελωδία των εγκωμίων της Θεοτόκου που ψάλλουν όλοι μαζί οι Σκιαθίτες.

    Εκτός, όμως, από τον Δεκαπενταύγουστο, πολλές είναι ακόμα οι γιορτές των Αγίων που δίνουν στους Σκιαθίτες αφορμή για πανηγύρια και γιορτές. Τα σημαντικότερα από αυτά είναι: Στις 25 Ιουλίου στην Αγία Παρασκευή στον Πλατανιά αλλά και στις 21 Νοεμβρίου στην Παναγία Κουνίστρα την πολιούχο του νησιού.

    ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΑ ΔΕΛΤΙΑ

    Αναζήτηση

    Αποθήκευση
    Cookies user preferences
    Χρησιμοποιούμε cookies βασισμένα στο νόμιμο συμφέρον και τη συγκατάθεσή σας για να διασφαλίσουμε την ορθή χρήση του δικτυακού μας τόπου. Με την απόρριψη τους η σελίδα μπορεί να μην αποκρίνεται όπως πρέπει.
    Αποδοχή όλων
    Απόρριψη όλων
    Περισσότερα
    Marketing
    Set of techniques which have for object the commercial strategy and in particular the market study.
    Facebook
    Αποδοχή
    Απόρριψη
    DoubleClick/Google Marketing
    Αποδοχή
    Απόρριψη
    Analytics
    Tools used to analyze the data to measure the effectiveness of a website and to understand how it works.
    Snowplow
    Αποδοχή
    Απόρριψη
    Google Analytics
    Αποδοχή
    Απόρριψη
    Cookies
    SpCookie
    Αποδοχή
    Απόρριψη