της δημοσιογράφουΕυαγγελίας Γουρνή
Οι Παριανοί αν και, πλέον, το νησί τους αποτελεί έναν δημοφιλέστατο προορισμό, παραμένουν προσηλωμένοι στα ήθη και τα έθιμα του τόπου τους… Έτσι, μπορεί η Νάουσα να είναι ένας κοσμοπολίτικος προορισμός αλλά αποτελεί και το ιδανικό σκηνικό για να την αναπαράσταση της επιδρομής των Κουρσάρων.
Εμείς σας αναφέρουμε μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά τους έθιμα και εσείς φροντίστε να βρεθείτε στο νησί την εποχή που πρέπει για να τα απολαύσετε…
Απόκριες στην Νάουσα & ο αγέρανος
Οι Παριανοί και προπάντων οι Ναουσαίοι δεν χάνουν ευκαιρία για χορό και τραγούδι για αυτό το λόγο και το Καρναβάλι αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία για αυτούς να αναβιώσουν παμπάλαια έθιμα, να γλεντήσουν και να ξεφαντώσουν μακριά από την ένταση της τουριστικής περιόδου.
Η αποκριάτικη περίοδος στη Νάουσα ξεκινά από του Αγίου Αντωνίου, στις 17 Ιανουαρίου και η διάθεση τους για ξεφάντωμα αντικατοπτρίζεται στο εξής στιχάκι: «Από του Αγιά Αντωνιού και πέρα, δώστου κώλου σου αέρα». Οι εκδηλώσεις κορυφώνονται με το ξεφάντωμα της τελευταίας Κυριακής. Στα σπίτια, μαζεύονται οι οικογένειες από το μεσημέρι και τρώνε μαζί. Εκείνοι που έχουν αποφασίσει να μετατρέψουν το αποκριάτικο τραπέζι σε ξεφάντωμα, μαθαίνονται γρήγορα στο χωριό αλλά οι απρόσκλητοι είναι καλοδεχούμενοι στο γλέντι που θα ακολουθήσει, εφόσον χτυπήσουν την πόρτα μεταμφιεσμένοι.
Ο ήχος της τσαμπούνας, των λαούτων και των βιολιών συνοδεύουν τους χορευτές. Οι Ναουσαίοι χορεύουν έναν πανάρχαιο χορό, τον Αγέρανο. Ο Αγέρανος είναι ένας χορός αργός και εξελίσσεται σε χορευτικό λαβύρινθο όπου συμμετέχουν όλοι. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Γέρανος (ή Αγέρανος κατά τους παριανούς), ήταν ο χορός που χόρεψε ο Θησέας στη Δήλο, όταν, επιστρέφοντας από την Κρήτη θέλησε να ευχαριστήσει τον θεό Απόλλωνα.
Μάλιστα, τα παλαιότερα χρόνια ο Αγέρανος ήταν η ευκαιρία για εκείνους που είχαν κάποιον κρυφό έρωτα να τον αποκαλύψουν στην αγαπημένη τους. Έτσι, τον χορό συνόδευαν αυτοσχέδια στιχάκια από τον ίδιο ή τους φίλους του, με υπαινικτικά σχόλια για όσα ένιωθε και ντρεπόταν να αποκαλύψει.
Στα σοκάκια της Νάουσας, ξεκινούν οι πομπές του καρναβαλιού. Ομάδες που παρωδούν γάμους και κηδείες, συναντιούνται με τη συνοδεία οργάνων στο λιμάνι και όλοι μαζί αρχίζουν το τρελό γαϊτανάκι, υπό τους ήχους των βεγγαλικών. Το αποκριάτικο σκηνικό συμπληρώνουν διάφορα παιχνίδια που παίζονται μόνον από ενήλικες, με τολμηρά πειράγματα, χειρονομίες και αθυρόστομα σχόλια.
Όσο για το γλυκό της Αποκριάς, αυτά είναι τα ραφιόλια και τα μυζιθροπιτάκια, νοστιμότατα γλυκίσματα με βασικό συστατικό τη φρέσκια μυζήθρα, με ζάχαρη και μέλι. Ευτυχώς, πλέον, μπορείτε να τα βρείτε όλες τις εποχές στα ζαχαροπλαστεία του νησιού.
Καθαρά Δευτέρα & Κυρά Σαρακοστή στην Αλυκή
Την Καθαρά Δευτέρα ο προορισμός στην Πάρο είναι το ψαροχώρι της Αλυκής για το πέταγμα των χαρταετών. Βέβαια, δεν θα δείτε μόνο τους κλασικούς χαρταετούς, αλλά και άλλες αυτοσχέδιες κατασκευές, που αποτελούν παράδοση για το χωριό.
Τα παιδιά κατασκευάζουν, επίσης, και την «Κυρά Σαρακοστή», μια πάνινη κούκλα με επτά πόδια, ένα για κάθε μία από τις εβδομάδες που κρατάει η νηστεία.
Απόκριες στην Νάουσα & ο αγέρανος
Οι Παριανοί και προπάντων οι Ναουσαίοι δεν χάνουν ευκαιρία για χορό και τραγούδι για αυτό το λόγο και το Καρναβάλι αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία για αυτούς να αναβιώσουν παμπάλαια έθιμα, να γλεντήσουν και να ξεφαντώσουν μακριά από την ένταση της τουριστικής περιόδου.
Η αποκριάτικη περίοδος στη Νάουσα ξεκινά από του Αγίου Αντωνίου, στις 17 Ιανουαρίου και η διάθεση τους για ξεφάντωμα αντικατοπτρίζεται στο εξής στιχάκι: «Από του Αγιά Αντωνιού και πέρα, δώστου κώλου σου αέρα». Οι εκδηλώσεις κορυφώνονται με το ξεφάντωμα της τελευταίας Κυριακής. Στα σπίτια, μαζεύονται οι οικογένειες από το μεσημέρι και τρώνε μαζί. Εκείνοι που έχουν αποφασίσει να μετατρέψουν το αποκριάτικο τραπέζι σε ξεφάντωμα, μαθαίνονται γρήγορα στο χωριό αλλά οι απρόσκλητοι είναι καλοδεχούμενοι στο γλέντι που θα ακολουθήσει, εφόσον χτυπήσουν την πόρτα μεταμφιεσμένοι.
Ο ήχος της τσαμπούνας, των λαούτων και των βιολιών συνοδεύουν τους χορευτές. Οι Ναουσαίοι χορεύουν έναν πανάρχαιο χορό, τον Αγέρανο. Ο Αγέρανος είναι ένας χορός αργός και εξελίσσεται σε χορευτικό λαβύρινθο όπου συμμετέχουν όλοι. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Γέρανος (ή Αγέρανος κατά τους παριανούς), ήταν ο χορός που χόρεψε ο Θησέας στη Δήλο, όταν, επιστρέφοντας από την Κρήτη θέλησε να ευχαριστήσει τον θεό Απόλλωνα.
Μάλιστα, τα παλαιότερα χρόνια ο Αγέρανος ήταν η ευκαιρία για εκείνους που είχαν κάποιον κρυφό έρωτα να τον αποκαλύψουν στην αγαπημένη τους. Έτσι, τον χορό συνόδευαν αυτοσχέδια στιχάκια από τον ίδιο ή τους φίλους του, με υπαινικτικά σχόλια για όσα ένιωθε και ντρεπόταν να αποκαλύψει.
Στα σοκάκια της Νάουσας, ξεκινούν οι πομπές του καρναβαλιού. Ομάδες που παρωδούν γάμους και κηδείες, συναντιούνται με τη συνοδεία οργάνων στο λιμάνι και όλοι μαζί αρχίζουν το τρελό γαϊτανάκι, υπό τους ήχους των βεγγαλικών. Το αποκριάτικο σκηνικό συμπληρώνουν διάφορα παιχνίδια που παίζονται μόνον από ενήλικες, με τολμηρά πειράγματα, χειρονομίες και αθυρόστομα σχόλια.
Όσο για το γλυκό της Αποκριάς, αυτά είναι τα ραφιόλια και τα μυζιθροπιτάκια, νοστιμότατα γλυκίσματα με βασικό συστατικό τη φρέσκια μυζήθρα, με ζάχαρη και μέλι. Ευτυχώς, πλέον, μπορείτε να τα βρείτε όλες τις εποχές στα ζαχαροπλαστεία του νησιού.
Καθαρά Δευτέρα & Κυρά Σαρακοστή στην Αλυκή
Την Καθαρά Δευτέρα ο προορισμός στην Πάρο είναι το ψαροχώρι της Αλυκής για το πέταγμα των χαρταετών. Βέβαια, δεν θα δείτε μόνο τους κλασικούς χαρταετούς, αλλά και άλλες αυτοσχέδιες κατασκευές, που αποτελούν παράδοση για το χωριό.
Τα παιδιά κατασκευάζουν, επίσης, και την «Κυρά Σαρακοστή», μια πάνινη κούκλα με επτά πόδια, ένα για κάθε μία από τις εβδομάδες που κρατάει η νηστεία.
Η Αναπαράσταση των Παθών του Χριστού στην Μάρπησσα
Το Πάσχα στην Πάρο είναι πολύ διαφορετικό από τα συνηθισμένα… Οι επισκέπτες την Μεγάλη Παρασκευή αφήνουν τη Νάουσα και την Παροικιά και πάνε στην Μάρπησσα όπου τα τελευταία 80 χρόνια πραγματοποιείται η αναπαράσταση της ζωής και των παθών του Χριστού. Ένα έθιμο που ξεκίνησε από την Βασιλεία Καφούρου, δασκάλα στο χωριό της Μάρπησσας, πριν τον Πόλεμο.
Τη Μεγάλη Παρασκευή και την ώρα που ο επιτάφιος έχει βγει για την καθιερωμένη περιφορά του στα σοκάκια και γύρω από το χωριό της Μάρπησσας, οι σύλλογοι και το τοπικό συμβούλιο του Δημοτικού Διαμερίσματος Μάρπησσας ετοιμάζουν δρώμενα που αναπαριστούν στιγμιότυπα της ζωής του Ιησού, μέχρι και την Ανάσταση.
Νέοι και παιδιά, ντυμένοι με ρούχα εκείνης της εποχής, στέκονται σε διάφορα σημεία της διαδρομής του Επιταφίου και δίνουν μια μοναδική θεατρικότητα στην ήδη φορτισμένη και κατανυκτική ατμόσφαιρα, με σκηνές από την Ανάσταση του Λαζάρου, τον Μυστικό Δείπνο, την Προσευχή στο όρος των Ελαιών, την Ανάβαση του Γολγοθά και πολλές άλλες που αποτυπώνουν ολόκληρη την πορεία του Ιησού προς τον Σταυρό και τη Λύτρωση.
Τα τελευταία χρόνια, αντίστοιχες αναπαραστάσεις πραγματοποιούνται και στα χωριά Μάρμαρα, Πρόδρομο, Λεύκες και Άσπρο Χωριό.
Κυριακή του Πάσχα στη Νάουσα
Μπορεί την Κυριακή του Πάσχα, όλο το νησί πλημυρίζει από χαρά και τις μυρωδιές των ψητών, των πατούδων όπως ονομάζεται στην Πάρο αλλά το μεγάλο γλέντι στήνεται στο λιμανάκι της Νάουσας…
Ένα ολοήμερο γλέντι από όλα τα μαγαζιά και με μια κοινή μουσική ώστε όλοι, Παριανοί και επισκέπτες να γίνουν μια παρέα που θα γλεντήσει μέχρι αργά το βράδυ.
Παράλληλα οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να ζήσουν την εμπειρία της Δεύτερης Ανάστασης στη Νάουσα, με ήχους μπουρλότων κατά την περιφορά της εικόνας της Παναγίας.
Γιορτή της Αγάπης & έθιμο της Κούνιας
Στη Μάρπησσα έχουμε τη γιορτή της αγάπης με νησιώτικο γλέντι και την αναβίωση του εθίμου της "κούνιας". Κατά την περιφορά της Αναστάσεως , πραγματοποιείται η Αναπαράσταση της Αναστάσεως του Κυρίου, από μεγάλα και μικρά παιδιά του χωριού, ενώ στην συνέχεια στο γήπεδο της Μάρπησσας ακολουθεί μεγάλο γλέντι με παραδοσιακούς χορούς από το Χορευτικό του Συλλόγου Γυναικών Μάρπησσας με ψητά αρνιά, κόκκινα αυγά και φυσικά άφθονο παριανό κρασί.
Στη διάρκεια της γιορτής λαμβάνει χώρα και το έθιμο της Κούνιας, όπου κοπέλες και κυρίες του χωριού μας θα τραγουδήσουν τα παραδοσιακά τραγούδια της Κούνιας. Το έθιμο θέλει τους νέους του χωριού να στήνουν αυτοσχέδιες κούνιες στα σοκάκια του χωριού και να κουνάνε τα κορίτσια απαγγέλλοντάς τους αυτοσχέδιους στίχους.
Ο Αϊ Γιάννης ο Κλείδωνας
Στις 23 Ιουνίου είναι η γιορτή και το περίφημο πανηγύρι του Κλείδωνα. Το γιορτάζουν με όλη την επισημότητα και, φυσικά, το έθιμο με τις φωτιές, στην Αλυκή, στη Νάουσα και τον Πρόδρομο. Μουσική, χορός, παραδοσιακοί μεζέδες και άφθονο κρασί, πλαισιώνουν το άναμμα της φωτιάς, στην οποία καίγονται τα πρωτομαγιάτικα στεφάνια, και το άνοιγμα του «Κλείδωνα», για να επιδοθούν, στη συνέχεια, οι νέοι και τα παιδιά, στα άλματα, που διώχνουν τα κακά πνεύματα, σύμφωνα με την παράδοση.
Το Πάσχα στην Πάρο είναι πολύ διαφορετικό από τα συνηθισμένα… Οι επισκέπτες την Μεγάλη Παρασκευή αφήνουν τη Νάουσα και την Παροικιά και πάνε στην Μάρπησσα όπου τα τελευταία 80 χρόνια πραγματοποιείται η αναπαράσταση της ζωής και των παθών του Χριστού. Ένα έθιμο που ξεκίνησε από την Βασιλεία Καφούρου, δασκάλα στο χωριό της Μάρπησσας, πριν τον Πόλεμο.
Τη Μεγάλη Παρασκευή και την ώρα που ο επιτάφιος έχει βγει για την καθιερωμένη περιφορά του στα σοκάκια και γύρω από το χωριό της Μάρπησσας, οι σύλλογοι και το τοπικό συμβούλιο του Δημοτικού Διαμερίσματος Μάρπησσας ετοιμάζουν δρώμενα που αναπαριστούν στιγμιότυπα της ζωής του Ιησού, μέχρι και την Ανάσταση.
Νέοι και παιδιά, ντυμένοι με ρούχα εκείνης της εποχής, στέκονται σε διάφορα σημεία της διαδρομής του Επιταφίου και δίνουν μια μοναδική θεατρικότητα στην ήδη φορτισμένη και κατανυκτική ατμόσφαιρα, με σκηνές από την Ανάσταση του Λαζάρου, τον Μυστικό Δείπνο, την Προσευχή στο όρος των Ελαιών, την Ανάβαση του Γολγοθά και πολλές άλλες που αποτυπώνουν ολόκληρη την πορεία του Ιησού προς τον Σταυρό και τη Λύτρωση.
Τα τελευταία χρόνια, αντίστοιχες αναπαραστάσεις πραγματοποιούνται και στα χωριά Μάρμαρα, Πρόδρομο, Λεύκες και Άσπρο Χωριό.
Κυριακή του Πάσχα στη Νάουσα
Μπορεί την Κυριακή του Πάσχα, όλο το νησί πλημυρίζει από χαρά και τις μυρωδιές των ψητών, των πατούδων όπως ονομάζεται στην Πάρο αλλά το μεγάλο γλέντι στήνεται στο λιμανάκι της Νάουσας…
Ένα ολοήμερο γλέντι από όλα τα μαγαζιά και με μια κοινή μουσική ώστε όλοι, Παριανοί και επισκέπτες να γίνουν μια παρέα που θα γλεντήσει μέχρι αργά το βράδυ.
Παράλληλα οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να ζήσουν την εμπειρία της Δεύτερης Ανάστασης στη Νάουσα, με ήχους μπουρλότων κατά την περιφορά της εικόνας της Παναγίας.
Γιορτή της Αγάπης & έθιμο της Κούνιας
Στη Μάρπησσα έχουμε τη γιορτή της αγάπης με νησιώτικο γλέντι και την αναβίωση του εθίμου της "κούνιας". Κατά την περιφορά της Αναστάσεως , πραγματοποιείται η Αναπαράσταση της Αναστάσεως του Κυρίου, από μεγάλα και μικρά παιδιά του χωριού, ενώ στην συνέχεια στο γήπεδο της Μάρπησσας ακολουθεί μεγάλο γλέντι με παραδοσιακούς χορούς από το Χορευτικό του Συλλόγου Γυναικών Μάρπησσας με ψητά αρνιά, κόκκινα αυγά και φυσικά άφθονο παριανό κρασί.
Στη διάρκεια της γιορτής λαμβάνει χώρα και το έθιμο της Κούνιας, όπου κοπέλες και κυρίες του χωριού μας θα τραγουδήσουν τα παραδοσιακά τραγούδια της Κούνιας. Το έθιμο θέλει τους νέους του χωριού να στήνουν αυτοσχέδιες κούνιες στα σοκάκια του χωριού και να κουνάνε τα κορίτσια απαγγέλλοντάς τους αυτοσχέδιους στίχους.
Ο Αϊ Γιάννης ο Κλείδωνας
Στις 23 Ιουνίου είναι η γιορτή και το περίφημο πανηγύρι του Κλείδωνα. Το γιορτάζουν με όλη την επισημότητα και, φυσικά, το έθιμο με τις φωτιές, στην Αλυκή, στη Νάουσα και τον Πρόδρομο. Μουσική, χορός, παραδοσιακοί μεζέδες και άφθονο κρασί, πλαισιώνουν το άναμμα της φωτιάς, στην οποία καίγονται τα πρωτομαγιάτικα στεφάνια, και το άνοιγμα του «Κλείδωνα», για να επιδοθούν, στη συνέχεια, οι νέοι και τα παιδιά, στα άλματα, που διώχνουν τα κακά πνεύματα, σύμφωνα με την παράδοση.
Η γιορτή του ψαριού στη Νάουσα
Μια από τις παλαιότερες γιορτές στο νησί είναι η γιορτή ψαριού στη Νάουσα, η οποία ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 70 από μια παρέα ψαράδων με σκοπό να προσελκύσει τουρίστες.
Πραγματοποιούνταν την πρώτη Κυριακή του Ιουλίου στο Μανδράκι, το γραφικό μικρό λιμανάκι της Νάουσας. Τα καΐκια πλαγιοδετούσαν, οι ψαράδες τηγάνιζαν τα ψάρια μέσα σε αυτά και τα προσέφεραν στον κόσμο, μαζί με κρασί ή σούμα. Τα τελευταία χρόνια, που έγινε το μεγάλο λιμάνι, η γιορτή μεταφέρθηκε εκεί, καθώς είχε γίνει πια «παράδοση» για το νησί και οι επισκέπτες είναι πολλοί περισσότεροι.
Πλέον, την γιορτή διοργανώνει ο Δήμος Πάρου, ενώ όπως είναι λογικό η γιορτή πλαισιώνεται πάντα από μουσικούς και τοπικά συγκροτήματα, με παραδοσιακούς χορούς και τραγούδια.
Δεκαπενταύγουστος στην Παροικιά
Το Πάσχα του Καλοκαιριού, η Κοίμηση της Θεοτόκου γιορτάζεται με ιδιαίτερη λαμπρότητα στην Πάρο, το νησί της Παναγίας… Στο Ιερό προσκύνημα συγκεντρώνονται χιλιάδες πιστοί και παρακολουθούν τις εκδηλώσεις με ιδιαίτερη κατάνυξη.
Τη θεία λειτουργία που γίνεται με κάθε επισημότητα, ακολουθεί η μεγάλη παρέλαση και η περιφορά της εικόνας της Παναγίας στους δρόμους της Παροικιάς. Το βράδυ, φωταγωγούνται όλα τα σκάφη που βρίσκονται στο λιμάνι και ένα απίστευτο θέαμα με δεκάδες βεγγαλικά πλημμυρίζει με φως τον ουρανό. Ακολουθούν εκδηλώσεις με παραδοσιακή μουσική και χορούς, στην παραλία της Παροικιάς.
Η γιορτή του Καράβολα στις Λεύκες
Το πιο ορεινό και παραδοσιακό χωριό της Πάρου, οι Λεύκες, έχουν την γιορτή του Καράβολα κάθε χρόνο, το πρώτο Σάββατο μετά τον Δεκαπενταύγουστο. Και αν ρωτήσετε τι είναι ο Καράβολας, θα σας πούμε ότι πρόκειται για παριανή έκφραση η οποία χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει το μεγάλο σαλιγκάρι. Μάλιστα, η αγάπη των κατοίκων των Λευκών για τα σαλιγκάρια είναι τόση που έχουν αποκτήσει το παρατσούκλι Καραβολάδες.
Η γιορτή για την διατροφική τους αγάπη για τους καραβόλους πραγματοποιείται σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο δίπλα από το κοινοτικό μέγαρο Λευκών και κάτω από το πευκοδάσος. Υπάρχει το παραδοσιακό φαγητό καραβόλοι σκορδαλιά με πατάτες βραστές, υπέροχα Παριανά τυριά, ρεβιθιά στο φούρνο και φυσικά άφθονο τοπικό κρασί.
Η προετοιμασία της γιορτής αρχίζει μια εβδομάδα νωρίτερα έχοντας για εθελοντές σχεδόν όλους τους κατοίκους του χωριού και κυρίως τα νέα παιδιά. Γίνεται το μεγαλύτερο γλέντι του χωριού και η διασκέδαση το κέφι ο χορός κρατούν μέχρι τις πρωινές ώρες αφού την βραδιά συνοδεύουν νησιώτικα τραγούδια από παριανούς οργανοπαίκτες.
Τα Εννιάμερα & η γιορτή των Κουρσάρων στην Νάουσα
Τα Εννιάμερα της Παναγίας στις 23 Αυγούστου είναι η επίσημη γιορτή της Νάουσας και γιορτάζεται με την αντίστοιχη μεγαλοπρέπεια. Όσοι, όμως, βρεθούν αυτή την μέρα στο νησί θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν ή ακόμα και να πάρουν μέρος στη γιορτή των Κουρσάρων, το οποίο πραγματοποιείται με αφορμή την επέτειο από την επιδρομή του Μπαρμπαρόσα στη Νάουσα, το 1537. Τότε, οι άνδρες του θρυλικού κουρσάρου, έκλεψαν τις γυναίκες των Ναουσαίων και εκείνοι πολέμησαν για να τις πάρουν πίσω.
Το δρώμενο αυτό πρωτοξεκίνησε το 1965, όταν μία παρέα Ναουσαίων σκέφτηκε να οργανώσει την αναπαράσταση της πειρατικής επιδρομής στο νησί. Κατά τους πρωτεργάτες του εθίμου, οι «Πειρατές» έφευγαν από νωρίς με τα καΐκια, επέστρεφαν μετά τη δύση του ηλίου, άρπαζαν τις κοπέλες και τις ανάγκαζαν να χορέψουν, ώστε να επιλέξουν την «εκλεκτή» τους. Στην εισβολή, που τότε γινόταν στο μικρό λιμανάκι, συμμετείχαν απανταχού οι νέοι και νέες του χωριού.
Πλέον, η γιορτή ξεκινάει από το απόγευμα και όταν ο ήλιος δύει πειρατές και Ναουσαίοι ξεκινούν τις «συμπλοκές» με φωτοβολίδες, ρεσάλτο, λάφυρα, μονομαχίες για τα μάτια μιας γυναίκας, τα πλακόστρωτα στενά της Νάουσας γεμίζουν και η σούμα μαζί με τον χορό αντέχουν μέχρι το πρωί… Αν φέτος βρεθείτε στο νησί και θέλετε να πάρετε μέρος στο δρώμενο, μπορείτε να δηλώσετε συμμετοχή στο https://www.facebook.com/koursaroi/ ή www.koursaroi.gr
Αϊ Γιώργης ο Μεθυστής
Ο Αϊ Γιώργης ο Μεθυστής (ή Σποριάς ή Σποριάρης) τιμάται σε πολλά μέρη της Ελλάδας από τους γεωργούς, γιατί αυτή την εποχή προετοιμάζουν τους σπόρους της επόμενης χρονιάς αλλά και από τους οινοπαραγωγούς, γιατί τότε ανοίγουν τα βαρέλια με τα νέα κρασιά.
Στις 3 Νοεμβρίου κάθε χρόνο, οι οινοπαραγωγοί στην Πάρο οργανώνουν παραδοσιακές γιορτές και αναβιώνουν έθιμα που έχουν τις ρίζες τους στις διονυσιακές τελετές. Παρέες γυρνούν τα σπίτια και «εγκαινιάζουν» τα νέα κρασιά δοκιμάζοντάς τα, επιβεβαιώνοντας το επίθετο του Αγίου Γιώργη, Μεθυστής.
Γιορτή της Σούμας
Ευκαιρία για ένα ακόμα μικρό πανηγύρι για τους Παριανούς είναι και η Γιορτή της σούμας (τοπικό τσίπουρο). Γύρω από τη φωτιά του ρακοκάζανου, θα ψηθούν τα ντόπια λουκάνικα και μπριζολάκια, τα χταποδάκια και τα φρέσκα καλαμάρια ώστε οι Παριανοί να δοκιμάσουν τη νέα σούμα. Φυσικά, όλα αυτά με τη συνοδεία της νησιώτικης μουσικής ώστε το γλέντι να μην αργήσει να στηθεί.
Μια από τις παλαιότερες γιορτές στο νησί είναι η γιορτή ψαριού στη Νάουσα, η οποία ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 70 από μια παρέα ψαράδων με σκοπό να προσελκύσει τουρίστες.
Πραγματοποιούνταν την πρώτη Κυριακή του Ιουλίου στο Μανδράκι, το γραφικό μικρό λιμανάκι της Νάουσας. Τα καΐκια πλαγιοδετούσαν, οι ψαράδες τηγάνιζαν τα ψάρια μέσα σε αυτά και τα προσέφεραν στον κόσμο, μαζί με κρασί ή σούμα. Τα τελευταία χρόνια, που έγινε το μεγάλο λιμάνι, η γιορτή μεταφέρθηκε εκεί, καθώς είχε γίνει πια «παράδοση» για το νησί και οι επισκέπτες είναι πολλοί περισσότεροι.
Πλέον, την γιορτή διοργανώνει ο Δήμος Πάρου, ενώ όπως είναι λογικό η γιορτή πλαισιώνεται πάντα από μουσικούς και τοπικά συγκροτήματα, με παραδοσιακούς χορούς και τραγούδια.
Δεκαπενταύγουστος στην Παροικιά
Το Πάσχα του Καλοκαιριού, η Κοίμηση της Θεοτόκου γιορτάζεται με ιδιαίτερη λαμπρότητα στην Πάρο, το νησί της Παναγίας… Στο Ιερό προσκύνημα συγκεντρώνονται χιλιάδες πιστοί και παρακολουθούν τις εκδηλώσεις με ιδιαίτερη κατάνυξη.
Τη θεία λειτουργία που γίνεται με κάθε επισημότητα, ακολουθεί η μεγάλη παρέλαση και η περιφορά της εικόνας της Παναγίας στους δρόμους της Παροικιάς. Το βράδυ, φωταγωγούνται όλα τα σκάφη που βρίσκονται στο λιμάνι και ένα απίστευτο θέαμα με δεκάδες βεγγαλικά πλημμυρίζει με φως τον ουρανό. Ακολουθούν εκδηλώσεις με παραδοσιακή μουσική και χορούς, στην παραλία της Παροικιάς.
Η γιορτή του Καράβολα στις Λεύκες
Το πιο ορεινό και παραδοσιακό χωριό της Πάρου, οι Λεύκες, έχουν την γιορτή του Καράβολα κάθε χρόνο, το πρώτο Σάββατο μετά τον Δεκαπενταύγουστο. Και αν ρωτήσετε τι είναι ο Καράβολας, θα σας πούμε ότι πρόκειται για παριανή έκφραση η οποία χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει το μεγάλο σαλιγκάρι. Μάλιστα, η αγάπη των κατοίκων των Λευκών για τα σαλιγκάρια είναι τόση που έχουν αποκτήσει το παρατσούκλι Καραβολάδες.
Η γιορτή για την διατροφική τους αγάπη για τους καραβόλους πραγματοποιείται σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο δίπλα από το κοινοτικό μέγαρο Λευκών και κάτω από το πευκοδάσος. Υπάρχει το παραδοσιακό φαγητό καραβόλοι σκορδαλιά με πατάτες βραστές, υπέροχα Παριανά τυριά, ρεβιθιά στο φούρνο και φυσικά άφθονο τοπικό κρασί.
Η προετοιμασία της γιορτής αρχίζει μια εβδομάδα νωρίτερα έχοντας για εθελοντές σχεδόν όλους τους κατοίκους του χωριού και κυρίως τα νέα παιδιά. Γίνεται το μεγαλύτερο γλέντι του χωριού και η διασκέδαση το κέφι ο χορός κρατούν μέχρι τις πρωινές ώρες αφού την βραδιά συνοδεύουν νησιώτικα τραγούδια από παριανούς οργανοπαίκτες.
Τα Εννιάμερα & η γιορτή των Κουρσάρων στην Νάουσα
Τα Εννιάμερα της Παναγίας στις 23 Αυγούστου είναι η επίσημη γιορτή της Νάουσας και γιορτάζεται με την αντίστοιχη μεγαλοπρέπεια. Όσοι, όμως, βρεθούν αυτή την μέρα στο νησί θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν ή ακόμα και να πάρουν μέρος στη γιορτή των Κουρσάρων, το οποίο πραγματοποιείται με αφορμή την επέτειο από την επιδρομή του Μπαρμπαρόσα στη Νάουσα, το 1537. Τότε, οι άνδρες του θρυλικού κουρσάρου, έκλεψαν τις γυναίκες των Ναουσαίων και εκείνοι πολέμησαν για να τις πάρουν πίσω.
Το δρώμενο αυτό πρωτοξεκίνησε το 1965, όταν μία παρέα Ναουσαίων σκέφτηκε να οργανώσει την αναπαράσταση της πειρατικής επιδρομής στο νησί. Κατά τους πρωτεργάτες του εθίμου, οι «Πειρατές» έφευγαν από νωρίς με τα καΐκια, επέστρεφαν μετά τη δύση του ηλίου, άρπαζαν τις κοπέλες και τις ανάγκαζαν να χορέψουν, ώστε να επιλέξουν την «εκλεκτή» τους. Στην εισβολή, που τότε γινόταν στο μικρό λιμανάκι, συμμετείχαν απανταχού οι νέοι και νέες του χωριού.
Πλέον, η γιορτή ξεκινάει από το απόγευμα και όταν ο ήλιος δύει πειρατές και Ναουσαίοι ξεκινούν τις «συμπλοκές» με φωτοβολίδες, ρεσάλτο, λάφυρα, μονομαχίες για τα μάτια μιας γυναίκας, τα πλακόστρωτα στενά της Νάουσας γεμίζουν και η σούμα μαζί με τον χορό αντέχουν μέχρι το πρωί… Αν φέτος βρεθείτε στο νησί και θέλετε να πάρετε μέρος στο δρώμενο, μπορείτε να δηλώσετε συμμετοχή στο https://www.facebook.com/koursaroi/ ή www.koursaroi.gr
Αϊ Γιώργης ο Μεθυστής
Ο Αϊ Γιώργης ο Μεθυστής (ή Σποριάς ή Σποριάρης) τιμάται σε πολλά μέρη της Ελλάδας από τους γεωργούς, γιατί αυτή την εποχή προετοιμάζουν τους σπόρους της επόμενης χρονιάς αλλά και από τους οινοπαραγωγούς, γιατί τότε ανοίγουν τα βαρέλια με τα νέα κρασιά.
Στις 3 Νοεμβρίου κάθε χρόνο, οι οινοπαραγωγοί στην Πάρο οργανώνουν παραδοσιακές γιορτές και αναβιώνουν έθιμα που έχουν τις ρίζες τους στις διονυσιακές τελετές. Παρέες γυρνούν τα σπίτια και «εγκαινιάζουν» τα νέα κρασιά δοκιμάζοντάς τα, επιβεβαιώνοντας το επίθετο του Αγίου Γιώργη, Μεθυστής.
Γιορτή της Σούμας
Ευκαιρία για ένα ακόμα μικρό πανηγύρι για τους Παριανούς είναι και η Γιορτή της σούμας (τοπικό τσίπουρο). Γύρω από τη φωτιά του ρακοκάζανου, θα ψηθούν τα ντόπια λουκάνικα και μπριζολάκια, τα χταποδάκια και τα φρέσκα καλαμάρια ώστε οι Παριανοί να δοκιμάσουν τη νέα σούμα. Φυσικά, όλα αυτά με τη συνοδεία της νησιώτικης μουσικής ώστε το γλέντι να μην αργήσει να στηθεί.
