της αρθρογράφουΑλεξίας Φεσσά
Η Καλαμπάκα είναι γνωστή πανελλαδικώς και διεθνώς για τα περίφημα μοναστήρια που είναι κτισμένα στις κορυφές των βράχων των Μετεώρων. Πρόκειται για μια περιοχή στενά συνδεδεμένη με τη θρησκεία. Εκατομμύρια επισκέπτες συρρέουν απ’ όλο τον κόσμο κάθε χρόνο για να τα θαυμάσουν και να τα προσκυνήσουν, καθώς και για να ζήσουν τις παραδόσεις του τόπου.
Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως
Ανήμερα της γιορτής και πριν χτυπήσει η καμπάνα του εσπερινού γυναίκες ανεβαίνουν στο βράχο της «μικρής Αιάς», όπως λέγεται, τραγουδώντας τα γνωστά πασχαλοτράγουδα. Στη συνέχεια κατεβαίνουν στον Άγιο Αντώνιο, το μικρό εκκλησάκι που βρίσκεται στα ριζά του βράχου , πιάνοντας χορό επαναλαμβάνοντας τα γνωστά τραγούδια της Πασχαλιάς και αφού χτυπήσει η καμπάνα του Ιστορικού Ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου, μαζεύονται για να παρακολουθήσουν τον εσπερινό.
Έθιμο του Αϊ Γιώργη του Μαντηλά
Κατά τη διάρκεια της θείας λειτουργίας στο εξωκλήσι του Αγίου, που βρίσκεται στα ριζά του βράχου, όπου και το ερειπωμένο Μοναστήρι, νέοι του χωριού, ζωσμένοι στη μέση με εκατοντάδες μαντήλια (τάματα πιστών), σκαρφαλώνουν στον βράχο με τριχιές, με σκοπό να κρεμάσουν τα καινούργια και να πάρουν τα περσινά, τα οποία κατεβαίνοντας τα μοιράζουν (ως φυλαχτό) στους προσκυνητές. Το έθιμο κρατά από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας και γίνεται ανήμερα του Αγίου Γεωργίου. Οταν τελειώσει η διαδικασία των μαντηλιών, οι αναρριχητές στήνουν χορό στη μικρή εσοχή του βράχου όπου βρίσκεται η σκήτη τραγουδώντας παραδοσιακά τραγούδια για τα Μετέωρα.
Ανήμερα της γιορτής και πριν χτυπήσει η καμπάνα του εσπερινού γυναίκες ανεβαίνουν στο βράχο της «μικρής Αιάς», όπως λέγεται, τραγουδώντας τα γνωστά πασχαλοτράγουδα. Στη συνέχεια κατεβαίνουν στον Άγιο Αντώνιο, το μικρό εκκλησάκι που βρίσκεται στα ριζά του βράχου , πιάνοντας χορό επαναλαμβάνοντας τα γνωστά τραγούδια της Πασχαλιάς και αφού χτυπήσει η καμπάνα του Ιστορικού Ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου, μαζεύονται για να παρακολουθήσουν τον εσπερινό.
Έθιμο του Αϊ Γιώργη του Μαντηλά
Κατά τη διάρκεια της θείας λειτουργίας στο εξωκλήσι του Αγίου, που βρίσκεται στα ριζά του βράχου, όπου και το ερειπωμένο Μοναστήρι, νέοι του χωριού, ζωσμένοι στη μέση με εκατοντάδες μαντήλια (τάματα πιστών), σκαρφαλώνουν στον βράχο με τριχιές, με σκοπό να κρεμάσουν τα καινούργια και να πάρουν τα περσινά, τα οποία κατεβαίνοντας τα μοιράζουν (ως φυλαχτό) στους προσκυνητές. Το έθιμο κρατά από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας και γίνεται ανήμερα του Αγίου Γεωργίου. Οταν τελειώσει η διαδικασία των μαντηλιών, οι αναρριχητές στήνουν χορό στη μικρή εσοχή του βράχου όπου βρίσκεται η σκήτη τραγουδώντας παραδοσιακά τραγούδια για τα Μετέωρα.
Η γιορτή της Παναγίας Ζωοδόχου Πηγή
Γιορτάζεται την πρώτη Παρασκευή αμέσως μετά το Πάσχα. Πρόκειται για την παλιά σκήτη των Σταγών, τη σκήτη της Δούπιανης όπως είναι γνωστή, που βρίσκεται στην έξοδο του Καστρακίου προς Μετέωρα.
Εκεί, μετά την θεία λειτουργία στήνεται χορός, που είθισται να σέρνει ο Δήμαρχος κι όπου ακούγονται τα γνωστά πασχαλιάτικα τραγούδια που τραγουδιούνται στην «Πουλιάνα» το απόγευμα της δεύτερης μέρας του Πάσχα.
Πασχαλόγιορτα
Πραγματοποιούνται κάθε δεύτερη και τρίτη ημέρα του Πάσχα πριν τον εσπερινό και πρώτος τον χορό σέρνει ο Δήμαρχος της Καλαμπάκας. Κοντά του οι προεστοί κι ακολουθούσαν - κατά την ηλικία τους - οι άντρες και τ' ανύπαντρα παλικάρια. Ύστερα πιάνονταν οι γυναίκες - με τη σειρά κι αυτές κατά τα χρόνια τους. Κι ακολουθούσαν όλες μαζί στη σειρά οι νεόνυμφες στα νυφικά τους ντυμένες και κοντά κορίτσια της παντρειάς, όμορφα, με το φουστάνι που έραψαν για τη Λαμπρή. Γιατί έπρεπε να το φορέσουν στο χορό της Πουλιάνας, όπου πολλά νυφοδιαλέγονταν αυτές τις μέρες και γίνονταν αρραβωνιάσματα.
Γιορτάζεται την πρώτη Παρασκευή αμέσως μετά το Πάσχα. Πρόκειται για την παλιά σκήτη των Σταγών, τη σκήτη της Δούπιανης όπως είναι γνωστή, που βρίσκεται στην έξοδο του Καστρακίου προς Μετέωρα.
Εκεί, μετά την θεία λειτουργία στήνεται χορός, που είθισται να σέρνει ο Δήμαρχος κι όπου ακούγονται τα γνωστά πασχαλιάτικα τραγούδια που τραγουδιούνται στην «Πουλιάνα» το απόγευμα της δεύτερης μέρας του Πάσχα.
Πασχαλόγιορτα
Πραγματοποιούνται κάθε δεύτερη και τρίτη ημέρα του Πάσχα πριν τον εσπερινό και πρώτος τον χορό σέρνει ο Δήμαρχος της Καλαμπάκας. Κοντά του οι προεστοί κι ακολουθούσαν - κατά την ηλικία τους - οι άντρες και τ' ανύπαντρα παλικάρια. Ύστερα πιάνονταν οι γυναίκες - με τη σειρά κι αυτές κατά τα χρόνια τους. Κι ακολουθούσαν όλες μαζί στη σειρά οι νεόνυμφες στα νυφικά τους ντυμένες και κοντά κορίτσια της παντρειάς, όμορφα, με το φουστάνι που έραψαν για τη Λαμπρή. Γιατί έπρεπε να το φορέσουν στο χορό της Πουλιάνας, όπου πολλά νυφοδιαλέγονταν αυτές τις μέρες και γίνονταν αρραβωνιάσματα.
Τοπική κουζίνα
Το κοκορέτσι, το κεμπάπ και το λουκάνικο με πράσο μαζί με τις πίτες της βλάχικης κουζίνας (χορτόπιτα με άγρια χόρτα, παστός ή πισπιλίτα με καλαμποκάλευρο, χόρτα και φέτα, κασάτα με ζυμάρι, φέτα και πράσο) είναι από τους πιο δημοφιλείς μεζέδες. Ενδιαφέρουσα είναι και η ψητή ή τηγανιτή σε φρέσκο βούτυρο πέστροφα που σερβίρεται στα χωριά Διάβα και Παναγία. Η περιοχή έχει αφθονία σε μήλα και καρύδια και εκτός από το χαλβά Φαρσάλων, όπως όλη η Θεσσαλία, φημίζεται για ένα ακόμη γλυκό, τη σπάτουλα (καρυδόπιτα με κρέμα και αμύγδαλα).
Το κοκορέτσι, το κεμπάπ και το λουκάνικο με πράσο μαζί με τις πίτες της βλάχικης κουζίνας (χορτόπιτα με άγρια χόρτα, παστός ή πισπιλίτα με καλαμποκάλευρο, χόρτα και φέτα, κασάτα με ζυμάρι, φέτα και πράσο) είναι από τους πιο δημοφιλείς μεζέδες. Ενδιαφέρουσα είναι και η ψητή ή τηγανιτή σε φρέσκο βούτυρο πέστροφα που σερβίρεται στα χωριά Διάβα και Παναγία. Η περιοχή έχει αφθονία σε μήλα και καρύδια και εκτός από το χαλβά Φαρσάλων, όπως όλη η Θεσσαλία, φημίζεται για ένα ακόμη γλυκό, τη σπάτουλα (καρυδόπιτα με κρέμα και αμύγδαλα).
