της αρθρογράφουΑλεξίας Φεσσά
Αποτελεί το βορειότερο αστικό κέντρο της Ελλάδας ενώ αποτελεί μια από τις νεότερες πόλεις της, καθώς ιδρύθηκε από 6000 περίπου Έλληνες. Είναι μια σύγχρονη πόλη με 23.000 κατοίκους και είναι η δεύτερη σε πληθυσμό του νομού μετά την Αλεξανδρούπολη. Βρίσκεται στο μέσο μια εύφορης αγροτικής περιοχής με ένα εκατομμύριο καλλιεργήσιμα στρέμματα και άφθονα νερά από τους ποταμούς Έβρο, Άρδα και Ερυθροπόταμο.
Ονομασία
Σύμφωνα με το μύθο, o Ορέστης, γιος του Αγαμέμνονα και της Κλυταιμνήστρας, εκδικούμενος το θάνατο του πατέρα του, σκότωσε τη μητέρα του Κλυταιμνήστρα. Κυνηγημένος από τις Ερινύες, πήγε στους Μάντεις και αυτοί του υπέδειξαν να λουστεί στη συμβολή τριών ποταμών. Ξεκίνησε βοηθούμενος από τους φίλους του πατέρα του. Έφτασε στην Αίνο και από εκεί με πλοίο, ανέβηκε τον Έβρο ποταμό. Στη συμβολή των τριών ποταμών Άρδα, Έβρου και Τούντζα, λούστηκε και γλίτωσε από το αμάρτημά του μητροκτόνου και από τις Ερινύες. Στο σημείο αυτό έχτισε πόλη και της έδωσε το όνομά του: Ορεστιάδα. Σιγά-σιγά η Ορεστιάδα μεγάλωσε και για αρκετούς αιώνες αποτέλεσε το κέντρο της Θράκης, καθώς ήταν η έδρα των σπουδαιότερων Θρακών Βασιλέων. Υπάρχει και μια άλλη εκδοχή για το όνομα της πόλης. Οι αρχαίοι πίστευαν ότι στη συμβολή των τριών ποταμών, στα άφθονα νερά και την πυκνή βλάστηση ζούσαν οι νύμφες που λέγονταν και «Ορεστιάδας». Έτσι την πανέμορφη αυτή τοποθεσία, την ονόμαζαν Ορεστιάδα.
Αρχαιότητα
Στην περιοχή αυτή του άνω Έβρου, κατοικούσε από τον 6ο αι. π.χ. ο αρχαίος Θρακικός λαός οι ΟΔΡΥΣΑΙ, με πρωτεύουσα την Οσκουδάμα, που σημαίνει πλούτος, χρυσός.
Σύμφωνα με το μύθο, o Ορέστης, γιος του Αγαμέμνονα και της Κλυταιμνήστρας, εκδικούμενος το θάνατο του πατέρα του, σκότωσε τη μητέρα του Κλυταιμνήστρα. Κυνηγημένος από τις Ερινύες, πήγε στους Μάντεις και αυτοί του υπέδειξαν να λουστεί στη συμβολή τριών ποταμών. Ξεκίνησε βοηθούμενος από τους φίλους του πατέρα του. Έφτασε στην Αίνο και από εκεί με πλοίο, ανέβηκε τον Έβρο ποταμό. Στη συμβολή των τριών ποταμών Άρδα, Έβρου και Τούντζα, λούστηκε και γλίτωσε από το αμάρτημά του μητροκτόνου και από τις Ερινύες. Στο σημείο αυτό έχτισε πόλη και της έδωσε το όνομά του: Ορεστιάδα. Σιγά-σιγά η Ορεστιάδα μεγάλωσε και για αρκετούς αιώνες αποτέλεσε το κέντρο της Θράκης, καθώς ήταν η έδρα των σπουδαιότερων Θρακών Βασιλέων. Υπάρχει και μια άλλη εκδοχή για το όνομα της πόλης. Οι αρχαίοι πίστευαν ότι στη συμβολή των τριών ποταμών, στα άφθονα νερά και την πυκνή βλάστηση ζούσαν οι νύμφες που λέγονταν και «Ορεστιάδας». Έτσι την πανέμορφη αυτή τοποθεσία, την ονόμαζαν Ορεστιάδα.
Αρχαιότητα
Στην περιοχή αυτή του άνω Έβρου, κατοικούσε από τον 6ο αι. π.χ. ο αρχαίος Θρακικός λαός οι ΟΔΡΥΣΑΙ, με πρωτεύουσα την Οσκουδάμα, που σημαίνει πλούτος, χρυσός.
Ρωμαϊκά χρόνια
Το 127 π.Χ. επισκέφτηκε την Ορεστιάδα ο αυτοκράτορας της Ρώμης Αδριανός, κι αφού την εξωράισε και την τείχισε, τη μετονόμασε σε Αδριανούπολη. Από τότε καθιερώθηκε η ονομασία αυτή και διατηρείται ως τις μέρες μας ακόμη κι από τους Τούρκους, έστω κάπως παραλλαγμένη (Edirne). Στα χρόνια της Ρωμαϊκής κυριαρχίας αλλά και έπειτα στα χρόνια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας η Αδριανούπολη ήταν κέντρο συγκοινωνίας, εμπορίου, βιομηχανίας και πολιτισμού. Ακόμη από τότε λειτουργούσαν ελληνικά σχολεία και εκκλησίες.
Βυζάντιο
Πέρα, όμως, από κέντρο εμπορίου και πολιτισμού, η Αδριανούπολη ήταν το στρατιωτικό προπύργιο αλλά και ορμητήριο της Κωνσταντινούπολης. Στα ισχυρότατα τείχη της εξανεμίζονταν οι επιθέσεις των εκ Δυσμών εχθρών της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, στο δε κάμπο της έλαβαν χώρα αιματηρότατες μάχες και πάντα εύκολα ή δύσκολα οι Έλληνες κάτοικοί της κατάφερναν να νικήσουν.
Τουρκοκρατία
Το 1361, η Αδριανούπολη καταλήφθηκε από τους Οθωμανούς. Το 1920 μετά τον Α’ παγκόσμιο πόλεμο η Αδριανούπολη δόθηκε στους Έλληνες όμως η απελευθέρωσή της κράτησε μόνο 2 χρόνια. Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή και τη συνθήκη της Λωζάννης οι Έλληνες εγκατέλειψαν οριστικά την Αδριανούπολη.
Το 127 π.Χ. επισκέφτηκε την Ορεστιάδα ο αυτοκράτορας της Ρώμης Αδριανός, κι αφού την εξωράισε και την τείχισε, τη μετονόμασε σε Αδριανούπολη. Από τότε καθιερώθηκε η ονομασία αυτή και διατηρείται ως τις μέρες μας ακόμη κι από τους Τούρκους, έστω κάπως παραλλαγμένη (Edirne). Στα χρόνια της Ρωμαϊκής κυριαρχίας αλλά και έπειτα στα χρόνια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας η Αδριανούπολη ήταν κέντρο συγκοινωνίας, εμπορίου, βιομηχανίας και πολιτισμού. Ακόμη από τότε λειτουργούσαν ελληνικά σχολεία και εκκλησίες.
Βυζάντιο
Πέρα, όμως, από κέντρο εμπορίου και πολιτισμού, η Αδριανούπολη ήταν το στρατιωτικό προπύργιο αλλά και ορμητήριο της Κωνσταντινούπολης. Στα ισχυρότατα τείχη της εξανεμίζονταν οι επιθέσεις των εκ Δυσμών εχθρών της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, στο δε κάμπο της έλαβαν χώρα αιματηρότατες μάχες και πάντα εύκολα ή δύσκολα οι Έλληνες κάτοικοί της κατάφερναν να νικήσουν.
Τουρκοκρατία
Το 1361, η Αδριανούπολη καταλήφθηκε από τους Οθωμανούς. Το 1920 μετά τον Α’ παγκόσμιο πόλεμο η Αδριανούπολη δόθηκε στους Έλληνες όμως η απελευθέρωσή της κράτησε μόνο 2 χρόνια. Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή και τη συνθήκη της Λωζάννης οι Έλληνες εγκατέλειψαν οριστικά την Αδριανούπολη.
Η συνθήκη της Λωζάνης
Η παλιά Ορεστιάδα εκκενώθηκε από τον Ιούλιο 1923 (Συνθήκη Λωζάνης, 24-7-1923). Στις 15-9-1923, η παλιά Ορεστιάδα-το Καραγάτς, παραδόθηκε στους Τούρκους. Αυτή ήταν η μεγάλη αδικία της Συνθήκης. Στη συνδιάσκεψη της Λωζάνης οι σύμμαχοί μας, οι Άγγλοι με αντιπρόσωπο τον Κωρζόν, οι Γάλλοι με τον Πουανκαρέ, οι Ιταλοί με τον Μουσουλίνι, υποκύπτουν στην απαίτηση του Τούρκου Ισμέτ πασά, βουλευτή Αδριανούπολης, που ζητούσε αποζημίωση από την Ελλάδα 4 δισκετομμύρια χρυσά φράγκα, το μισό πολεμικό και εμπορικό Ελληνικό στόλο, να φύγει το Πατριαρχείο από την Κων/πολη και να γίνει δημοψήφισμα στη Δυτική Θράκη. Στη μεγάλη αντίδραση του Ελευθέριου Βενιζέλου, το Μάιο του 1923, ο Γάλλος στρατηγός Μαυρίκιος Πελλέ προτείνει:
«Αφού η Ελλάδα δεν μπορεί αν πληρώσει, να παραχωρηθεί η παλιά Ορεστιάδα - Καραγάτς στους Τούρκους».
Η πρότασή του έγινε αποδεκτή. Έτσι αρχίζει η εγκατάλειψη της παλιάς Ορεστιάδας από τον Ιούλιο του 1923. οι νικημένοι Τούρκοι, εμφανίσθηκαν νικητές, εκμεταλλευόμενοι τις αντιζηλίες των συμμάχων και την αδυναμία της Ελλάδος. Για τους Ορεστιαδίτες αρχίζει ένας νέος γολγοθάς.
Έρχονται οι 900 οικογένειες και χτίζουν τη Νέα Ορεστιάδα και στις 12 Αυγούστου 1923, κάνουν τα εγκαίνια της νέας τους πόλης.
Υπάρχει και μια άλλη εκδοχή για το όνομα της πόλης. Οι αρχαίοι πίστευαν ότι στη συμβολή των τριών ποταμών, στα άφθονα νερά και την πυκνή βλάστηση ζούσαν οι νύμφες που λέγονταν και "Ορεστιάδας". Έτσι την πανέμορφη αυτή τοποθεσία, την ονόμαζαν Ορεστιάδα.
Νεότερα χρόνια
Σήμερα δεν υπάρχει πλέον η Νέα Ορεστιάδα, που ίδρυσαν οι πρώτοι κάτοικοί της. Η αναδημιουργία, η ανοικοδόμηση, ο εξωραϊσμός παρέσυραν όλα τα οικοδομήματα της πόλης. Στο πλαίσιο αυτό της ανοικοδόμησης δεν έμεινε σχεδόν τίποτε που να θυμίζει την προσφυγική πόλη της Νέας Ορεστιάδας, άλλοτε με καλά και άλλοτε με άσχημα αποτελέσματα.
Η παλιά Ορεστιάδα εκκενώθηκε από τον Ιούλιο 1923 (Συνθήκη Λωζάνης, 24-7-1923). Στις 15-9-1923, η παλιά Ορεστιάδα-το Καραγάτς, παραδόθηκε στους Τούρκους. Αυτή ήταν η μεγάλη αδικία της Συνθήκης. Στη συνδιάσκεψη της Λωζάνης οι σύμμαχοί μας, οι Άγγλοι με αντιπρόσωπο τον Κωρζόν, οι Γάλλοι με τον Πουανκαρέ, οι Ιταλοί με τον Μουσουλίνι, υποκύπτουν στην απαίτηση του Τούρκου Ισμέτ πασά, βουλευτή Αδριανούπολης, που ζητούσε αποζημίωση από την Ελλάδα 4 δισκετομμύρια χρυσά φράγκα, το μισό πολεμικό και εμπορικό Ελληνικό στόλο, να φύγει το Πατριαρχείο από την Κων/πολη και να γίνει δημοψήφισμα στη Δυτική Θράκη. Στη μεγάλη αντίδραση του Ελευθέριου Βενιζέλου, το Μάιο του 1923, ο Γάλλος στρατηγός Μαυρίκιος Πελλέ προτείνει:
«Αφού η Ελλάδα δεν μπορεί αν πληρώσει, να παραχωρηθεί η παλιά Ορεστιάδα - Καραγάτς στους Τούρκους».
Η πρότασή του έγινε αποδεκτή. Έτσι αρχίζει η εγκατάλειψη της παλιάς Ορεστιάδας από τον Ιούλιο του 1923. οι νικημένοι Τούρκοι, εμφανίσθηκαν νικητές, εκμεταλλευόμενοι τις αντιζηλίες των συμμάχων και την αδυναμία της Ελλάδος. Για τους Ορεστιαδίτες αρχίζει ένας νέος γολγοθάς.
Έρχονται οι 900 οικογένειες και χτίζουν τη Νέα Ορεστιάδα και στις 12 Αυγούστου 1923, κάνουν τα εγκαίνια της νέας τους πόλης.
Υπάρχει και μια άλλη εκδοχή για το όνομα της πόλης. Οι αρχαίοι πίστευαν ότι στη συμβολή των τριών ποταμών, στα άφθονα νερά και την πυκνή βλάστηση ζούσαν οι νύμφες που λέγονταν και "Ορεστιάδας". Έτσι την πανέμορφη αυτή τοποθεσία, την ονόμαζαν Ορεστιάδα.
Νεότερα χρόνια
Σήμερα δεν υπάρχει πλέον η Νέα Ορεστιάδα, που ίδρυσαν οι πρώτοι κάτοικοί της. Η αναδημιουργία, η ανοικοδόμηση, ο εξωραϊσμός παρέσυραν όλα τα οικοδομήματα της πόλης. Στο πλαίσιο αυτό της ανοικοδόμησης δεν έμεινε σχεδόν τίποτε που να θυμίζει την προσφυγική πόλη της Νέας Ορεστιάδας, άλλοτε με καλά και άλλοτε με άσχημα αποτελέσματα.
