Το Σούλι, διατηρητέος οικισμός της Θεσπρωτίας, συγκαταλέγεται στους σημαντικότερους τόπους ιστορικής μνήμης της πατρίδας μας. Οι παραδόσεις και οι εκδηλώσεις της έχουν άμεση συνάφεια με το ιστορικό παρελθόν του τόπου και αξίζει να τις γνωρίσουμε!

Το έθιμο με το σπάσιμο του ροδιού

Το πρωί της Πρωτοχρονιάς όλη η οικογένεια πηγαίνει στην εκκλησία για να είναι ευλογημένος ο νέος χρόνος. Ο νοικοκύρης έχει μαζί του ένα ρόδι και μόλις επιστρέψουν από τη Θεία Λειτουργία, το οποίο σπάει στην πόρτα του σπιτιού. Μπαίνει μέσα στο σπίτι με ποδαρικό, σπάει το ρόδι πίσω από την εξώπορτα και λέει, «με υγεία, ευτυχία και χαρά το νέο έτος κι όσες ρώγες έχει το ρόδι, τόσες λίρες να έχει η τσέπη μας όλη τη χρονιά».

49 Μαρτύρων Προκρίτων

Την περίοδο της κατοχής (1941-1944) η περιοχή όπως και όλη σχεδόν η Ελλάδα περνά νέα δεινά με αποκορύφωμα την εκτέλεση 49 προκρίτων στις 15 Αυγούστου 1943 από τους Γερμανούς. Την μέρα αυτή στην περιοχή της Πραμυθιάς πραγματοποιείται επιμνημόσυνη δέηση.

Αναπαράσταση της ανατίναξης του Κουγκίου

Στις 13 Δεκεμβρίου του 1803 το Σούλι ήταν υπό την πολιορκία του Αλή Πασά. Μετά από σθεναρή άμυνα, οι Σουλιώτες αναγκάστηκαν να συνθηκολογήσουν. Συμφώνησαν να παραδώσουν τα όπλα τους και να απομακρυνθούν από το Σούλι. Ο κοσμοκαλόγερος Σαμουήλ έμεινε τελευταίος, μαζί με λίγους συντρόφους του, ηλικιωμένους και βαριά τραυματίες, για να παραδώσουν την μπαρουταποθήκη, που ήταν μέσα στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, σε έναν βραχότοπο. Όταν οι άντρες του Αλή πασά έφτασαν στην αποθήκη, ο Σαμουήλ έβαλε φωτιά και μαζί με τους πέντε συντρόφους του ανατινάχθηκαν. Δεν παραδόθηκαν, παρά μόνο στον Θεό. Η αυτοθυσία πέρασε στην ιστορία. Η αναπαράσταση της σκηνή της ανατίναξης της αποθήκης στο Κούγκι, αποδίδεται με γλαφυρότητα κάθε χρόνο τέτοια εποχή.

Λάμποβος

Κάθε 1η Κυριακή του Οκτώβρη στην Παραμυθιά έχουμε τον Λάμποβο. Πρόκειται για μια εμποροπανήγυρη που μεταφέρθηκε από τον Λάμποβο, χωρίο της Βορείου Ηπείρου, γι' αυτό φέρει το όνομά του. Λέγεται ότι είχε συσταθεί εκεί από τον Μεγάλο Ιουστινιανό (6ο αιώνα μ.Χ.). Τη δεκαετία του 1950 ήταν μια μεγάλη ζωοεμποροπανήγυρη. Άρχιζε την πρώτη Κυριακή εκάστου Οκτώβρη και διαρκούσε οκτώ (8) ημέρες. Τις ημέρες αυτές η πόλη της Παραμυθιάς άλλαζε μορφή. Όλα σχεδόν τα καφενεία είχαν ζυγιές από οργανοπαίχτες, οι οποίες, πλαισιωμένες από καλλίγραμμες νεαρές τραγουδίστριες, έπαιζαν από το μεσημέρι ως τις μεταμεσονύχτιες ώρες. Τα σοκάκια της, εξαιτίας της πραμάτειας των νεοαφιχθέντων εμπόρων, μίκρυναν τόσο πολύ, ώστε η διέλευση των πολλών επισκεπτών όχι μόνο από όλη την Ήπειρο, αλλά και από την υπόλοιπη Ελλάδα, γινόταν με μεγάλη δυσκολία.

Συμπόσιο Γαστρονομίας Λάκκας Σουλίου

Πρόκειται για μια εκδήλωση που σκοπό έχει την προβολή της «λακκιώτικης» ελιάς και του τοπικού ελαιολάδου και διεξάγεται συνήθως τέλη Ιουλίου. Δίνει τη δυνατότητα στους παραγωγούς και επιχειρήσεις της περιοχής, αλλά και στους συλλόγους και φορείς να αναδείξουν τα προϊόντα και τα παρασκευάσματά τους. Παράλληλα, ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να γευθεί παραδοσιακά εδέσματα, να γνωρίσει τη γαστρονομική κουλτούρα του τόπου και να διασκεδάσει.

Γαστρονομία

Η τοπική κουζίνα περιλαμβάνει βιολογικά κρέατα ελευθέρας βοσκής θα βρείτε στις παραδοσιακές ταβέρνες της περιοχής επίσης και ντόπια εκλεκτά γαλακτοκομικά, φέτα , κεφαλοτύρι , μέλι , ελιές , λάδι , αμύγδαλα , κτλ. Τα ρόδια Παλαιοχωρίου Φιλιατών είναι, πραγματικά, πεντανόστιμα. Λόγω της πολύ καλής ποιότητάς τους και με άριστα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά φημίζονται πανελλαδικώς. Ακόμη , η γαστρονομία της περιοχής περιλαμβάνει φρέσκες παραδοσιακές πίτες, γλυκά κουταλιού και ταψιού , φρέσκα οπωρολαχανικά, αυγά, ζυμωτό ψωμί, τοπικό κρασί και τσίπουρο.