Tuesday, 16 April 2024, 20:41

Αθήνα: 20°C

    ΈΘΙΜΑ

    Εξερευνήστε τα κατά τόπους ήθη και έθιμα του λαού μας. Όλα εκείνα τα γνωρίσματα που συνθέτουν την φυσιογνωμία του τόπου του.

    Ήθη & έθιμα Σύρου: Ξεχωριστές παραδόσεις!

    Ήθη & έθιμα Σύρου: Ξεχωριστές παραδόσεις!

    Ευαγγελίας Γουρνή
    της δημοσιογράφουΕυαγγελίας Γουρνή
    Σύρος, το νησί που έχει καταφέρει να σμίξει πολλούς πολιτισμούς στο έδαφος της… Ανθρώπους διαφορετικών θρησκειών και δογμάτων που ζουν αρμονικά και έχει βάλει ο καθένας το λιθαράκι του ώστε τα ήθη και τα έθιμα του νησιού να μην μοιάζουν με κανενός άλλου. Ίχνη του λαϊκού πολιτισμού της Σύρου που παραμένουν ζωντανά και σήμερα…
    Τα χοιροσφάγια
    Ένα έθιμο που αναβιώνει από τα πολύ παλιά χρόνια και αφορά το μεγάλωμα των χοίρων και τον τεμαχισμό τους για τον εορτασμό των Χριστουγέννων. Τα χοιροσφάγια γίνονται ακόμα στα αγροτικά χωριά (Πάγος, Δανακός, Αγρός, Βήσσας, Άδειατα) και συνοδεύονται από γλέντι. Περιλαμβάνουν τη σφαγή, τον τεμαχισμό του χοίρου και την παρασκευή ποικίλων παραγώγων από το γουρούνι της οικογένειας, όπου κανένα κομμάτι του χοίρου δεν έμενε ανεκμετάλλευτο, αλλά μετατρεπόταν σε λουκάνικα, λούζα, γλύνα και πηχτή για τις κρύες νύχτες του χειμώνα.

    Τα έθιμα του Δωδεκαημέρου
    Η  προετοιμασία για  τις γιορτές του Δωδεκαημέρου ξεκινούσε ένα μήνα πριν. Τέλος Νοέμβρη και το αργότερο μέχρι της Αγίας Βαρβάρας έβαζαν σε πλαστικά, ρεβίθια και φακές για να είναι έτοιμα τις γιορτές και να στολίσουν με πρασινάδα το σπίτι. Την τελευταία εβδομάδα των Χριστουγέννων έφτιαχναν τα φοινίκια (μελομακάρονα), κουραμπιέδες  αλλά και δίπλες που  στα χωριά και την Άνω Σύρο τα έλεγαν αυγοκαλάμαρα. Στις καθολικές εκκλησίες έφτιαχναν μέσα στον Ναό  Φάτνες ή όπως το έλεγαν «το σπήλαιο».

    Παραμονή των Χριστουγέννων υπήρχε στα χωριά και  την Άνω Σύρο η καλή βραδιά όπου οι νοικοκυρές έστρωναν το τραπέζι, πήγαιναν στην βραδινή λειτουργία και επιστρέφοντας έτρωγαν ψάρι με κουνουπίδι.Στην Ερμούπολη έβγαιναν και έλεγαν τα κάλαντα με το παραδοσιακό καραβάκι την παραμονή της Πρωτοχρονιάς και πήγαιναν στον Δέσποτα, στις δημόσιες υπηρεσίες, στα μαγαζιά και στα εργοστάσια, ενώ ανήμερα της πρωτοχρονιάς πήγαιναν στα σπίτια. Στα χωριά έβγαιναν μόνο την παραμονή  της Πρωτοχρονιάς να πούνε  τα  κάλαντα με την συνοδεία Τσαμπούνας και τουμπιού. Αν δεν πήγαιναν σε όλα τα σπίτια, δεν σταματούσαν ενώ μπορεί να τελείωναν την άλλη ημέρα το πρωί ή ακόμα και το απόγευμα.

    Την Παραμονή της πρωτοχρονιάς συνήθιζαν και αγόραζαν τα  αγριοκρεμμύδα, τα οποία κρεμούσαν πίσω από την  πόρτα  ή στην είσοδο του σπιτιού γιατί ήταν ενάντια στο κακό μάτι αλλά έφερνε και τύχη στο σπίτι. Στα χωριά έβαζαν και πίσω από την πόρτα ένα μικρό διχτάκι για τα μάγια. Παραμονή των Φώτων στην Ερμούπολη και την Άνω Σύρο από το απόγευμα και μετά έβγαιναν και έλεγαν τα κάλαντα των Φώτων κρατώντας τα κλασικά  φαναράκια αλλά  ιδιαίτερα στην Άνω Σύρο φαναράκια από πορτοκάλι ή μανταρίνι.

    Το Καρναβάλι της Σύρου & τα ζεϊμπέκια
    Ιδιαίτερα γνωστό που προσελκύει πλήθος επισκεπτών από όλη την Ελλάδα είναι το καρναβάλι της Σύρου. Διοργανώνεται κάθε χρόνο μια μεγάλη παρέλαση με άρματα, τόσο στην Άνω Σύρο όσο και στην Ερμούπολη και η διάθεση παραμένει ανεβασμένη καθόλη τη διάρκεια του καρναβαλιού με μουσική, χορό και παραδοσιακές λιχουδιές.

    Μάλιστα, στην Ερμούπολη διοργανώνεται όχι το «κυνήγι του χαμένου θησαυρού» αλλά το «κυνήγι του χαμένου λουκουμιού», ενώ στην Άνω Σύρο λαμβάνουν χώρα τα Ζεϊμπέκια. Τα Ζεϊμπέκια θα λέγαμε ότι είναι μια αποκριάτικη παράσταση με θέμα την απαγωγή της νύφης, της αρχιχανούμισας. Είναι μια διακωμώδηση ενός Τούρκικου εθίμου που έφεραν φυγάδες Έλληνες από την Μικρά Ασία το 1821 και πάνω στην εκτόνωσή τους με αυτό τον τρόπο σατιρίζαν τους Τούρκους.
    Τα Κούλουμα στον Γαλησσά
    Ιδιαίτερος είναι ο εορτασμός της Καθαράς Δευτέρας, των Κούλουμωνν δηλαδή, στον Γαλησσά. Στον Γαλησσά διοργανώνεται διαγωνισμός για το πέταμα του χαρταετού όπου συμμετέχουν οι παρευρισκόμενοι και, στην συνέχεια, σειρά έχουν οι παραδοσιακοί χοροί και τα τραγούδια συνοδεία νηστίσιμων τοπικών εδεσμάτων.

    Το μοναδικό Πάσχα στη Σύρο
    Μια μοναδική εμπειρία θα ζήσει όποιος βρεθεί το Πάσχα στη Σύρο αφού είναι από τα λίγα μέρη της Ελλάδος όπου οι κοινότητες των Ορθοδόξων και των Καθολικών γιορτάζουν το Άγιο Πάσχα μαζί. Οι επιτάφιοι των Ορθοδόξων ξεκινούν την περιφορά τους από τους ναούς του Αγίου Νικολάου, της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και της Μεταμορφώσεως του Σωτήρα για να συναντηθούν στην πλατεία Μιαούλη με τους Καθολικούς επιτάφιους που ξεκινούν από τον Καθολικό Καθεδρικό ναό του Αγίου Γεωργίου, στην Άνω Σύρο, και του ναού της Ευαγγελίστριας, από την Ερμούπολη, όπου και γίνεται δέηση.

    Κατά την περιφορά των Ορθόδοξων επιτάφιων ακολουθούν πιστοί κρατώντας στα χέρια τους κοντάρια με χιτώνες, σφουγγάρια και ζάρια, θέλοντας να συμβολίσουν με αυτό τον τρόπο τα πάθη του Χριστού. Στην Ποσειδωνία ορθόδοξοι και καθολικοί κάνουν ταυτόχρονα την περιφορά και την ώρα που ανταλλάσουν ευχές, τα καράβια σφυρίζουν χαρμόσυνα.

    Στην ορθόδοξη εκκλησία της Ανάστασης, στο λόφο Βροντάδο της Ερμούπολης, η Πρώτη Ανάσταση, το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου, συνοδεύεται από ηχηρά χτυπήματα των στασιδιών, ενώ παραδοσιακά και το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου η εκκλησία της Ανάστασης είναι εκείνη που έχει τα περισσότερα και πιο εντυπωσιακά πυροτεχνήματα και βεγγαλικά. Μια πολύ διαφορετική εικόνα είναι αυτή των Καθολικών, όπου μετά τη λειτουργία της Ανάστασης, κάνουν την περιφορά του αγάλματος του Ιησού τοποθετημένου σε χρυσό ανοικτό κουβούκλιο καλυμμένο με βιολέτες, λεμονανθούς και πασχαλιές.

    Ο Κλήδονας στα Χρούσσα
    Στην γιορτή του Άι Γιάννη του Κλήδονας στις 24 Ιουνίου οι κάτοικοι στα Χρούσσα ακολουθούν το έθιμο της φωτιάς. Κατά το έθιμο, όλοι οι κάτοικοι στα Χρούσσα μαζεύονται στο δημοτικό σχολείο του χωριού, ανάβουν φωτιές και καίνε τα πρωτομαγιάτικα στεφάνια περνώντας πάνω από τις φωτιές.
    Τα τοπικά προϊόντα
    Η Σύρος είναι γνωστή για τα κτηνοτροφικά της προϊόντα με το πλέον ονομαστό συριανό τυρί να είναι το «Σαν Μιχάλη». Πρόκειται για ένα σκληρό, υποκίτρινο τυρί και παράγεται αποκλειστικά στη Σύρο από συνεταιριστικό εργοστάσιο γάλακτος και από το 1996 έχει επίσημα αναγνωριστεί ως προϊόν ονομασίας προέλευσης. Επίσης στη Σύρο παράγεται εξαιρετική «Κοπανιστή», που γίνεται από νωπό γάλα, το οποίο δεν έχει υποστεί θερμική επεξεργασία. Ακόμη, η Σύρος παράγει τα φημισμένα «σκορδολουκάνικα».

    Όμως, πέραν όλων των άλλων, η Σύρος είναι πασίγνωστη για τα γλυκά της: τις χαλβαδόπιτες (που φτιάχνονται από με θυμαρίσιο συριανό μέλι και φρεσκοψημμένα αμύγδαλα) και τα ξακουστά λουκούμια της. Ειδικά τα λουκούμια έχουν μια ιστορία σχεδόν 170 χρόνων, μια και έφεραν τη συνταγή οι Χιώτες, όταν ήρθαν στη Σύρο το 1822, μετά τη δραματική καταστροφή του νησιού τους.

    Οι παραδοσιακές νοστιμιές
    Πολλές είναι οι νοστιμιές που θα έχετε την ευκαιρία να γευτείτε στο ταξίδι σας στο νησί της Σύρου. Όταν βρεθείτε σε κάποιο από τα ταβερνάκια του νησιού ζητήστε κάποιο από τα επόμενα και δεν θα το μετανιώσετε… Λαχανοντολμάδες με σταφίδες, στραπατσάδα, μαϊντανοσαλάτα, καβουροσαλάτα, ρεβιθοσαλάτα, ντομάτες «ηλιόκαφτες», καλαμάρι γεμιστό, σουπιές με σπανάκι, χταπόδι ψητό, κουνέλι στιφάδο, χορτόπιτα.

    Τα πανηγύρια
    Η Σύρος, με τη μεικτή θρησκευτικά κοινωνία, παρουσιάζει πολλά τοπικά πανηγύρια που ξεφεύγουν από τα συνηθισμένα… Τα γνωστότερα από αυτά, είτε ορθοδόξων είτε καθολικών, είναι: του Αγίου Πέτρου στο Κίνι στις 29 Ιουνίου, του Αγίου Παντελεήμονα στην Ποσειδωνία στις 27 Ιουλίου, της Παναγίας στη Βάρη και στο Κίνι τον Δεκαπενταύγουστο, της Αγίας Θέκλας και του Αγίου Αντωνίου στο Μέγα Γυαλό, της Ανάληψης στην Αζόλιμνο, του Αγίου Βενέδικτου –Σα Μιχάλη στην Απάνω Μεριά στις 12 Ιουλίου (καθολικό), της Αγίας Μαρίνας  στο Κίνι στις 18 Ιουλίου (καθολικό), της Παναγίας του Ορους Καρμήλου στον Γαλησσά στις 18 Ιουλίου (καθολικό), του Αγίου Γεωργίου στην Πάνω Μεριά στις 9 Αυγούστου (καθολικό) κ.α.

    Οι Φωταρίδες
    Στις 14 Αυγούστου γίνεται αναβίωση του εθίμου των «Φωταρίδων» και νησιώτικη βραδιά με ζωντανή μουσική στην παραλία Κίνι. Εκείνη την μέρα όλες οι οικογένειες στο Κίνι στολίζουν το εξωτερικό των σπιτιών τους με φωτιές που έχουν ανάψει μέσα σε μικρά τσίγκινα ντενεκεδάκια, ενώ τα παιδιά αναλαμβάνουν να στολίσουν με τον ίδιο τρόπο την παραλία και τα γύρω πεζούλια.

    Το μάζεμα της τράτας στην Ποσειδωνία
    Στην Ποσειδωνία, τον Ιούλιο όλοι περιμένουν το μάζεμα της τράτας. Εκεί μετά από το τελετουργικό θα ακολουθήσει παραδοσιακό γλέντι στην παραλία των Αγκαθωπών μέχρι το πρωί.

    Οι Αυγουστιάτικες μέρες
    Οι «Αυγουστιάτικες Μέρες» στη Βάρη το Δεκαπενταύγουστο, όπου γίνεται αναβίωση παλιών εθίμων και επαγγελμάτων, καθώς και κατασκευές στην άμμο και ενετική βραδιά. Φυσικά, και σε αυτή την εκδήλωση δεν λείπει το γλέντι, ο χορός και το τραγούδι.
    Tags:

    ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΑ ΔΕΛΤΙΑ

    Αναζήτηση

    Αποθήκευση
    Cookies user preferences
    Χρησιμοποιούμε cookies βασισμένα στο νόμιμο συμφέρον και τη συγκατάθεσή σας για να διασφαλίσουμε την ορθή χρήση του δικτυακού μας τόπου. Με την απόρριψη τους η σελίδα μπορεί να μην αποκρίνεται όπως πρέπει.
    Αποδοχή όλων
    Απόρριψη όλων
    Περισσότερα
    Marketing
    Set of techniques which have for object the commercial strategy and in particular the market study.
    Facebook
    Αποδοχή
    Απόρριψη
    DoubleClick/Google Marketing
    Αποδοχή
    Απόρριψη
    Analytics
    Tools used to analyze the data to measure the effectiveness of a website and to understand how it works.
    Snowplow
    Αποδοχή
    Απόρριψη
    Google Analytics
    Αποδοχή
    Απόρριψη
    Cookies
    SpCookie
    Αποδοχή
    Απόρριψη