της αρθρογράφουΑλεξίας Φεσσά
Η Ορεστιάδα βρίσκεται στα βόρεια της Θράκης, στο νομό Έβρου στο μέσο μια εύφορης αγροτικής περιοχής με 1.000.000 καλλιεργήσιμα στρέμματα και άφθονα νερά από τους ποταμούς Έβρο, Αρδα και Ερυθροπόταμο. Η κύρια οικονομική πηγή είναι τα αγροτικά προϊόντα. Είναι πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας. Έχει πληθυσμό 20.000 κατοίκους, χαρακτηρίζεται από το ωραίο σχέδιο πόλης, το πλήθος των μνημείων, την οικονομική ευρωστία, την ταχεία ανοικοδόμηση και τη διαρκή αύξηση του πληθυσμού, απόδειξη της ανάπτυξης.
κεντρική πλατεία Ορεστιάδας
Κέντρο της κοινωνικής ζωής της Ορεστιάδας, είναι η κεντρική πλατεία, που της δόθηκε το όνομα του Γενικού Διοικητή της Θράκης Σπύρου Δάσιου, ο οποίος συντόνιζε τις πρώτες προσπάθειες της ανέγερσης και διαμόρφωσής της. Η πλατεία κοσμείται από τη μια πλευρά της με την προτομή του Γεωργίου Σταθάτου, αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης και στο κέντρο της, από τον μεγαλοπρεπή μαρμάρινο ανδριάντα του Οικουμενικού Πατριάρχη Κυρίλλου του Στ’ ο οποίος το 1821, απαγχονίστηκε στην Αδριανούπολη.
Ταφικός τύμβος Μικρής Δοξιπάρας – Ζώνης
Στις αρχές του 2ου αι. μ.Χ. τέσσερα μέλη μιας πλούσιας οικογένειας γαιοκτημόνων, που πέθαναν διαδοχικά, αποτεφρώθηκαν και ενταφιάστηκαν στο ίδιο σημείο, κοντά στο δρόμο που οδηγούσε από την Αδριανούπολη στη Φιλιππούπολη. Στην ίδια θέση κατασκευάστηκε σταδιακά μεγάλος τύμβος για να διατηρηθεί ανά τους αιώνες ζωντανή η μνήμη των νεκρών.
Με την ανασκαφή εντοπίστηκαν τέσσερις μεγάλοι λάκκοι που περιείχαν τα υπολείμματα των καύσεων τριών ανδρών και μιας γυναίκας μαζί με πολυάριθμα αντικείμενα που τους συνόδευαν στον άλλο κόσμο, όπως πήλινα, γυάλινα και χάλκινα αγγεία, χάλκινοι λυχνοστάτες και λυχνάρια, χάλκινα φανάρια, όπλα, κοσμήματα, ξύλινα κιβωτίδια κ.ά. Οι πέντε άμαξες με τις οποίες μεταφέρθηκαν οι νεκροί στην περιοχή του τύμβου, ενταφιάστηκαν στον ίδιο χώρο μαζί με τα υποζύγια τους.
Δίπλα τους τάφηκαν άλλα πέντε άλογα. Σε όλες τις άμαξες διατηρούνται τα μεταλλικά λειτουργικά και διακοσμητικά στοιχεία ενώ σε δύο από αυτές διατηρούνται και αποτυπώματα των ξύλινων τμημάτων τους.
Το Δημαρχείο
Χτίστηκε το 1954 επί Δημάρχου Αθαν. Πανταζίδη. Γρήγορα έγινε ένα λαμπρό και εντυπωσιακό οικοδόμημα της πόλης και πήρε την ανάλογη θέση, που του αξίζει. Βρίσκεται απέναντι από τον επιβλητικό ανδριάντα του Πατριάρχη Κυρίλλου Έ. Είναι ένα νεοκλασικό κτίριο, με πανέμορφο περίγυρο από αλέες και τριανταφυλλιές. Στο ισόγειο του κτιρίου στεγάζεται η Δημοτική Βιβλιοθήκη. Στον επάνω όροφο, οι υπηρεσίες του Δήμου δε άνετους και καλαίσθητους χώρους. Δίπλα στο Δημαρχείο στεγάζονται: το Πνευματικό Κέντρο, η Φιλαρμονική του Δήμου, η Χορωδία «ΑΠΟΛΛΩΝ», Το Λύκειο Ελληνίδων και ένας μεγάλος εκθεσιακός χώρος. Οι μεθυστικές μανόλιες, που βρίσκονται δεξιά και αριστερά της εισόδου του Δημαρχείου, είναι μια πρόκληση για τον επισκέπτη.
Κέντρο της κοινωνικής ζωής της Ορεστιάδας, είναι η κεντρική πλατεία, που της δόθηκε το όνομα του Γενικού Διοικητή της Θράκης Σπύρου Δάσιου, ο οποίος συντόνιζε τις πρώτες προσπάθειες της ανέγερσης και διαμόρφωσής της. Η πλατεία κοσμείται από τη μια πλευρά της με την προτομή του Γεωργίου Σταθάτου, αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης και στο κέντρο της, από τον μεγαλοπρεπή μαρμάρινο ανδριάντα του Οικουμενικού Πατριάρχη Κυρίλλου του Στ’ ο οποίος το 1821, απαγχονίστηκε στην Αδριανούπολη.
Ταφικός τύμβος Μικρής Δοξιπάρας – Ζώνης
Στις αρχές του 2ου αι. μ.Χ. τέσσερα μέλη μιας πλούσιας οικογένειας γαιοκτημόνων, που πέθαναν διαδοχικά, αποτεφρώθηκαν και ενταφιάστηκαν στο ίδιο σημείο, κοντά στο δρόμο που οδηγούσε από την Αδριανούπολη στη Φιλιππούπολη. Στην ίδια θέση κατασκευάστηκε σταδιακά μεγάλος τύμβος για να διατηρηθεί ανά τους αιώνες ζωντανή η μνήμη των νεκρών.
Με την ανασκαφή εντοπίστηκαν τέσσερις μεγάλοι λάκκοι που περιείχαν τα υπολείμματα των καύσεων τριών ανδρών και μιας γυναίκας μαζί με πολυάριθμα αντικείμενα που τους συνόδευαν στον άλλο κόσμο, όπως πήλινα, γυάλινα και χάλκινα αγγεία, χάλκινοι λυχνοστάτες και λυχνάρια, χάλκινα φανάρια, όπλα, κοσμήματα, ξύλινα κιβωτίδια κ.ά. Οι πέντε άμαξες με τις οποίες μεταφέρθηκαν οι νεκροί στην περιοχή του τύμβου, ενταφιάστηκαν στον ίδιο χώρο μαζί με τα υποζύγια τους.
Δίπλα τους τάφηκαν άλλα πέντε άλογα. Σε όλες τις άμαξες διατηρούνται τα μεταλλικά λειτουργικά και διακοσμητικά στοιχεία ενώ σε δύο από αυτές διατηρούνται και αποτυπώματα των ξύλινων τμημάτων τους.
Το Δημαρχείο
Χτίστηκε το 1954 επί Δημάρχου Αθαν. Πανταζίδη. Γρήγορα έγινε ένα λαμπρό και εντυπωσιακό οικοδόμημα της πόλης και πήρε την ανάλογη θέση, που του αξίζει. Βρίσκεται απέναντι από τον επιβλητικό ανδριάντα του Πατριάρχη Κυρίλλου Έ. Είναι ένα νεοκλασικό κτίριο, με πανέμορφο περίγυρο από αλέες και τριανταφυλλιές. Στο ισόγειο του κτιρίου στεγάζεται η Δημοτική Βιβλιοθήκη. Στον επάνω όροφο, οι υπηρεσίες του Δήμου δε άνετους και καλαίσθητους χώρους. Δίπλα στο Δημαρχείο στεγάζονται: το Πνευματικό Κέντρο, η Φιλαρμονική του Δήμου, η Χορωδία «ΑΠΟΛΛΩΝ», Το Λύκειο Ελληνίδων και ένας μεγάλος εκθεσιακός χώρος. Οι μεθυστικές μανόλιες, που βρίσκονται δεξιά και αριστερά της εισόδου του Δημαρχείου, είναι μια πρόκληση για τον επισκέπτη.
Η αναπαράσταση της προσφυγιάς
Το ανάγλυφο που στήθηκε από τον Βασίλη Κυριακίδη, "Σ' αυτούς που έστησαν αυτήν την πόλη", τοποθετήθηκε στο χώρο που ανοίχτηκε το πρώτο πηγάδι και τα πρώτα σπίτια της πόλης. Είναι σήμερα ιστορικό μνημείο της πόλης. Οι παραστάσεις της μνημειακής σύνθεσης σε μία πλάκα πλάτους 5 μέτρων και ύψους 2 μέτρων, συμβολίζει τον ξεριζωμό αλλά και τη δύναμη των κατοίκων της παλιάς και νέας Ορεστιάδας. Όσες σελίδες της προσφυγιάς κι αν έχουν γραφεί, απεικονίζονται σε ένα τέτοιο μνημείο. Κάθε έκφραση και κάθε σχεδιασμός αντιστοιχεί με χίλιες σελίδες.
Μουσείο Λαογραφίας και Ιστορίας
Αξίζει να επισκεφτείτε το Μουσείο Λαογραφίας και Ιστορίας στην Ορεστιάδα, που διασώζει τη μνήμη του παλιού κόσμου της Αδριανούπολης και των χωριών της περιοχής της, με εκθέματα όπως ιστορικές φωτογραφίες, τοπικές φορεσιές, κεντήματα, γεωργικά εργαλεία, όπλα κ.λπ. Η μνήμη του παλιού κόσμου της Αδριανούπολης και των χωριών της περιοχής της, διασώζεται στο Λαογραφικό Μουσείο που έστησε ο Πολιτιστικός Σύλλογος που έχει το όνομά του «Μορφωτικός Σύλλογος Μουσείο Λαογραφίας και Ιστορίας Τέχνης Ορεστιάδας και Περιφέρειας». Ιδρύθηκε το 1974 και διαμορφώθηκε το 1994-1996 με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού, της Νομαρχίας ΄Εβρου, του Δήμου Ορεστιάδας και ιδιωτών χορηγών. Οι εργασίες διαμόρφωσης έγιναν με την συμπαράσταση της Ελληνικής Εταιρείας Λαογραφικής Μουσειολογίας.
Μητροπολιτικός ναός Αγίων Θεοδώρων
Ο Μητροπολιτικός ναός είναι αφιερωμένος στους Αγίους Θεοδώρους και στους Κων/νο και Ελένη.Την πρώτη εκκλησία του Καραγάτσι, με τους Αγίους Θεοδώρους, την έχτισαν οι ιδρυτές της, πρόσφυγες το 1821 από το Καβακλί της Βόρειας Θράκης.
Το ανάγλυφο που στήθηκε από τον Βασίλη Κυριακίδη, "Σ' αυτούς που έστησαν αυτήν την πόλη", τοποθετήθηκε στο χώρο που ανοίχτηκε το πρώτο πηγάδι και τα πρώτα σπίτια της πόλης. Είναι σήμερα ιστορικό μνημείο της πόλης. Οι παραστάσεις της μνημειακής σύνθεσης σε μία πλάκα πλάτους 5 μέτρων και ύψους 2 μέτρων, συμβολίζει τον ξεριζωμό αλλά και τη δύναμη των κατοίκων της παλιάς και νέας Ορεστιάδας. Όσες σελίδες της προσφυγιάς κι αν έχουν γραφεί, απεικονίζονται σε ένα τέτοιο μνημείο. Κάθε έκφραση και κάθε σχεδιασμός αντιστοιχεί με χίλιες σελίδες.
Μουσείο Λαογραφίας και Ιστορίας
Αξίζει να επισκεφτείτε το Μουσείο Λαογραφίας και Ιστορίας στην Ορεστιάδα, που διασώζει τη μνήμη του παλιού κόσμου της Αδριανούπολης και των χωριών της περιοχής της, με εκθέματα όπως ιστορικές φωτογραφίες, τοπικές φορεσιές, κεντήματα, γεωργικά εργαλεία, όπλα κ.λπ. Η μνήμη του παλιού κόσμου της Αδριανούπολης και των χωριών της περιοχής της, διασώζεται στο Λαογραφικό Μουσείο που έστησε ο Πολιτιστικός Σύλλογος που έχει το όνομά του «Μορφωτικός Σύλλογος Μουσείο Λαογραφίας και Ιστορίας Τέχνης Ορεστιάδας και Περιφέρειας». Ιδρύθηκε το 1974 και διαμορφώθηκε το 1994-1996 με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού, της Νομαρχίας ΄Εβρου, του Δήμου Ορεστιάδας και ιδιωτών χορηγών. Οι εργασίες διαμόρφωσης έγιναν με την συμπαράσταση της Ελληνικής Εταιρείας Λαογραφικής Μουσειολογίας.
Μητροπολιτικός ναός Αγίων Θεοδώρων
Ο Μητροπολιτικός ναός είναι αφιερωμένος στους Αγίους Θεοδώρους και στους Κων/νο και Ελένη.Την πρώτη εκκλησία του Καραγάτσι, με τους Αγίους Θεοδώρους, την έχτισαν οι ιδρυτές της, πρόσφυγες το 1821 από το Καβακλί της Βόρειας Θράκης.
Βυζαντινό Υδραγωγείο
Είναι χτισμένο πάνω στον αρχαίο ποταμό Σαμία και ήταν ένα μεγαλεπίβολο έργο για την μεταφορά του νερού προς τον οικισμό γύρω από την Μονή της Κοσμοσώτειρας. Χτίστηκε περίπου το 1.200 από τον Ισαάκιο Κομνηνό, από πυρόλιθο και οι δύο καμάρες του έχουν ύψος πέντε μέτρα, άνοιγμα επτά και πλάτος μεγαλύτερο από ένα μέτρο. Αν περάσετε από το σημείο ενώ έχει νυχτώσει, θα δείτε το Βυζαντινό Υδραγωγείο φωτισμένο και μεγαλοπρεπέστατο. Στο βάθος της ρεματιάς, πολύ κοντά στο Βυζαντινό Υδραγωγείο Φερών μπορεί ακόμη ο επισκέπτης να δει την περίφημη «Μεγάλη Βρύση» (Κοτζά τσεσμές), από όπου εξακολουθεί να ρέει άφθονο το χωνευτικό νερό της.
Δημοτική Βιβλιοθήκη Ορεστιάδας
Λειτουργεί από το 1962, ενώ από ο 1997 ανήκει στη ΔΗ.Κ.Ε.Π.Α.Ο. Ένας κρυμμένος θησαυρός στην καρδιά της Ορεστιάδας. Με 27,478 τίτλους και 8,339 μέλη. Η Βιβλιοθήκη έχει σαν στόχο τη διάθεση της ανάγνωσης, τη δημιουργία μελλοντικών φίλων του βιβλίου, την αισθητική και κοινωνική διαπαιδαγώγηση, την ψυχαγωγία και το κέντρισμα της φαντασίας καθώς και την ανάπτυξη του ερευνητικού και κριτικού πνεύματος. Από το 2006 στο χώρο της βιβλιοθήκης λειτουργεί και το Δημόσιο Κέντρο Πληροφορικής αποτελούμενο από τρεις H/Y με δυνατότητα πλοήγησης στο Διαδίκτυο, αναζήτησης πληροφοριών σε ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων, προσβάσεις στον κατάλογο της βιβλιοθήκης από τους χρήστες της, με σκοπό της εξοικειώσεις τους με την βιβλιοθήκη, τις νέες τεχνολογίες και την πρόσβαση στις υπηρεσίες πληροφόρησης. Έχει στη συλλογή της 27.568 τόμους.
Γέφυρα των Κομάρων
Το πιο εμβληματικό έργο στην περιοχή του Τριγώνου Ορεστιάδας είναι η γέφυρα των Κομάρων, με τη λειτουργία της οποίας συνδέθηκε το Τρίγωνο, μετά από 43 χρόνια ενσωμάτωσής του στον εθνικό κορμό, με το οδικό δίκτυο, σε μια εποχή κατά την οποία για να ταξιδέψεις από τη μια στην άλλη άκρη του νομού ήθελες περί τις έξι ώρες. Οι εργάτες που δούλεψαν και μόχθησαν για την κατασκευή της είναι οι αφανείς ήρωες αυτού του σημαντικού έργου, που για πενήντα περίπου χρόνια πρόσφερε μεγάλες υπηρεσίες στους κατοίκους της περιοχής.Έπρεπε, όμως, να περάσουν και άλλα 20 χρόνια από την κατασκευή της για να καταργηθεί η μπάρα του αίσχους.Κανένας κάτοικος δεν μπορούσε να βγει ή να εισέλθει στον τόπο του χωρίς την επίδειξη ταυτότητας!Μνήμες και αναμνήσεις μιας ολόκληρης εποχής που σημάδεψε όλους τους κατοίκους του Τριγώνου!
Είναι χτισμένο πάνω στον αρχαίο ποταμό Σαμία και ήταν ένα μεγαλεπίβολο έργο για την μεταφορά του νερού προς τον οικισμό γύρω από την Μονή της Κοσμοσώτειρας. Χτίστηκε περίπου το 1.200 από τον Ισαάκιο Κομνηνό, από πυρόλιθο και οι δύο καμάρες του έχουν ύψος πέντε μέτρα, άνοιγμα επτά και πλάτος μεγαλύτερο από ένα μέτρο. Αν περάσετε από το σημείο ενώ έχει νυχτώσει, θα δείτε το Βυζαντινό Υδραγωγείο φωτισμένο και μεγαλοπρεπέστατο. Στο βάθος της ρεματιάς, πολύ κοντά στο Βυζαντινό Υδραγωγείο Φερών μπορεί ακόμη ο επισκέπτης να δει την περίφημη «Μεγάλη Βρύση» (Κοτζά τσεσμές), από όπου εξακολουθεί να ρέει άφθονο το χωνευτικό νερό της.
Δημοτική Βιβλιοθήκη Ορεστιάδας
Λειτουργεί από το 1962, ενώ από ο 1997 ανήκει στη ΔΗ.Κ.Ε.Π.Α.Ο. Ένας κρυμμένος θησαυρός στην καρδιά της Ορεστιάδας. Με 27,478 τίτλους και 8,339 μέλη. Η Βιβλιοθήκη έχει σαν στόχο τη διάθεση της ανάγνωσης, τη δημιουργία μελλοντικών φίλων του βιβλίου, την αισθητική και κοινωνική διαπαιδαγώγηση, την ψυχαγωγία και το κέντρισμα της φαντασίας καθώς και την ανάπτυξη του ερευνητικού και κριτικού πνεύματος. Από το 2006 στο χώρο της βιβλιοθήκης λειτουργεί και το Δημόσιο Κέντρο Πληροφορικής αποτελούμενο από τρεις H/Y με δυνατότητα πλοήγησης στο Διαδίκτυο, αναζήτησης πληροφοριών σε ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων, προσβάσεις στον κατάλογο της βιβλιοθήκης από τους χρήστες της, με σκοπό της εξοικειώσεις τους με την βιβλιοθήκη, τις νέες τεχνολογίες και την πρόσβαση στις υπηρεσίες πληροφόρησης. Έχει στη συλλογή της 27.568 τόμους.
Γέφυρα των Κομάρων
Το πιο εμβληματικό έργο στην περιοχή του Τριγώνου Ορεστιάδας είναι η γέφυρα των Κομάρων, με τη λειτουργία της οποίας συνδέθηκε το Τρίγωνο, μετά από 43 χρόνια ενσωμάτωσής του στον εθνικό κορμό, με το οδικό δίκτυο, σε μια εποχή κατά την οποία για να ταξιδέψεις από τη μια στην άλλη άκρη του νομού ήθελες περί τις έξι ώρες. Οι εργάτες που δούλεψαν και μόχθησαν για την κατασκευή της είναι οι αφανείς ήρωες αυτού του σημαντικού έργου, που για πενήντα περίπου χρόνια πρόσφερε μεγάλες υπηρεσίες στους κατοίκους της περιοχής.Έπρεπε, όμως, να περάσουν και άλλα 20 χρόνια από την κατασκευή της για να καταργηθεί η μπάρα του αίσχους.Κανένας κάτοικος δεν μπορούσε να βγει ή να εισέλθει στον τόπο του χωρίς την επίδειξη ταυτότητας!Μνήμες και αναμνήσεις μιας ολόκληρης εποχής που σημάδεψε όλους τους κατοίκους του Τριγώνου!
