της αρθρογράφουΑλεξίας Φεσσά
Η Αστυπάλαια από ψηλά μοιάζει σαν πεταλούδα, εξού και το προσωνύμιο «η πεταλούδα του Αιγαίου». Οι δαντελωτές ακτές με τους απάνεμους κόλπους και τις αμμουδιές, οι όμορφοι οικισμοί και οι ενδιαφέρουσες διαδρομές στην ενδοχώρα του νησιού δεν αφήνουν κανέναν ασυγκίνητο.
Σπήλαια
Τo σπήλαιο του Νέγρου, στις Βάτσες, διαθέτει μοναδικούς σταλακτίτες και σταλαγμίτες. Έχει συνδεθεί με την παράδοση και με διάφορους μύθους για πειρατές αλλά και θησαυρούς που έκρυβαν μέσα στο σπήλαιο.
Το σπήλαιο του Δράκου, στο Βαθύ ή αλλιώς τη δρακοσπηλιά, βρίσκεται βόρεια του νησιού, βόρεια της Παναγιάς του Θωμά. Η πρόσβαση στο σπήλαιο γίνεται με καΐκι ή με αυτοκίνητο μέχρι ένα σημείο και στη συνέχεια με τα πόδια.
Η Παναγιά η Πουλαριανή είναι χτισμένη στο υψηλότερο βουνό του νησιού, στο Καστελάννο. Ο Βράχος της εκκλησίας, λέγεται ότι σχηματίζει τη Παναγία με το Χριστό στη αγκαλιά.
Οι Aνεμόμυλοι
Στον «αυχένα» της Χώρας, πάνω από τη Σκάλα και αναπαλαιώθηκαν πρόσφατα μύλοι της Αστυπάλαιας. Και οι οκτώ ανήκουν στον τύπο του «ξετροχάρη» μύλου, η σκεπή του οποίου μαζί με την ανέμη περιστρεφόταν ανάλογα με την διεύθυνση των ανέμων.
Βρεφικό Νεκροταφείο
Την διεθνή προσοχή έχει τραβήξει από το 1995 έως σήμερα η αρχαιολογική ανακάλυψη του νεκροταφείου παιδιών στη νοτιοδυτική πλευρά της Κυλίνδρας της Αστυπάλαιας, τα ευρήματα της οποίας χρονολογούνται στα γεωμετρικά χρόνια. Πάνω από 3.000 είναι ο αριθμός των βρεφών που βρέθηκαν θαμμένα με τη μέθοδο του εγχυτρισμού δηλαδή μέσα σε αγγεία, τα οποία τοποθετούνταν σε πρόχειρες κτιστές θήκες ή αβαθείς λάκκους, διανοιγμένους στον φυσικό βράχο.
Τo σπήλαιο του Νέγρου, στις Βάτσες, διαθέτει μοναδικούς σταλακτίτες και σταλαγμίτες. Έχει συνδεθεί με την παράδοση και με διάφορους μύθους για πειρατές αλλά και θησαυρούς που έκρυβαν μέσα στο σπήλαιο.
Το σπήλαιο του Δράκου, στο Βαθύ ή αλλιώς τη δρακοσπηλιά, βρίσκεται βόρεια του νησιού, βόρεια της Παναγιάς του Θωμά. Η πρόσβαση στο σπήλαιο γίνεται με καΐκι ή με αυτοκίνητο μέχρι ένα σημείο και στη συνέχεια με τα πόδια.
Η Παναγιά η Πουλαριανή είναι χτισμένη στο υψηλότερο βουνό του νησιού, στο Καστελάννο. Ο Βράχος της εκκλησίας, λέγεται ότι σχηματίζει τη Παναγία με το Χριστό στη αγκαλιά.
Οι Aνεμόμυλοι
Στον «αυχένα» της Χώρας, πάνω από τη Σκάλα και αναπαλαιώθηκαν πρόσφατα μύλοι της Αστυπάλαιας. Και οι οκτώ ανήκουν στον τύπο του «ξετροχάρη» μύλου, η σκεπή του οποίου μαζί με την ανέμη περιστρεφόταν ανάλογα με την διεύθυνση των ανέμων.
Βρεφικό Νεκροταφείο
Την διεθνή προσοχή έχει τραβήξει από το 1995 έως σήμερα η αρχαιολογική ανακάλυψη του νεκροταφείου παιδιών στη νοτιοδυτική πλευρά της Κυλίνδρας της Αστυπάλαιας, τα ευρήματα της οποίας χρονολογούνται στα γεωμετρικά χρόνια. Πάνω από 3.000 είναι ο αριθμός των βρεφών που βρέθηκαν θαμμένα με τη μέθοδο του εγχυτρισμού δηλαδή μέσα σε αγγεία, τα οποία τοποθετούνταν σε πρόχειρες κτιστές θήκες ή αβαθείς λάκκους, διανοιγμένους στον φυσικό βράχο.
Ρωμαϊκά Λουτρά
Πρόκειται για ένα συγκρότημα στον οικισμό Μαλτεζάνα με εξαιρετικά σε χρώματα και τεχνική ελληνιστικά ψηφιδωτά, όπου αναπαρίσταται ο ζωδιακός κύκλος και η προσωποποίηση του Χρόνου, των Εποχών και των Μηνών στην κύρια αίθουσα.
Κάστρο
Πρόκειται για το σήμα κατατεθέν του νησιού, αφού μέχρι τον 19ο αιώνα αποτελούσε τον μοναδικό οικισμό του νησιού. Από το 1930 και μετά άρχισαν να κατασκευάζονται σπίτια έξω από το κάστρο και να μετατρέπονται οι στάβλοι σε σπίτια προσθέτοντας νέους χώρους ή ορόφους. Αυτά ονόμαζαν ξώκαστρα. Στο εσωτερικό του κάστρου υπήρχαν περίπου 400 σπίτια, όλα τριώροφα και κτισμένα κολλητά το ένα με το άλλο, με στενά δρομάκια που μόλις χωρούσε να περάσει άνθρωπος.
Άγιος Γεώργιος
Βρίσκεται στο εσωτερικό του κάστρου και είναι ο αρχαιότερος ναός του Αη Γιώργη που κτίστηκε το 1790. Ο ελεύθερος χώρος μπροστά στην εκκλησία αποτελούσε τη μπλάτσα (πλατεία) όπου γίνονταν γιορτές πανηγύρια και χοροί της καστροπολιτείας.
Εκκλησία της Παναγιάς της Πορταϊτισσας
Απότελεί το θρησκευτικό κέντρο του νησιού. Άρχισε να χτίζεται το 1762 από τον τυφλό Όσιο Άνθιμο και από την Κεφαλλονιά. Η ανέγερση κράτησε εννιά χρόνια και στη διάρκεια της η παράδοση μιλά για πολλά θαύματα.
Πρόκειται για ένα συγκρότημα στον οικισμό Μαλτεζάνα με εξαιρετικά σε χρώματα και τεχνική ελληνιστικά ψηφιδωτά, όπου αναπαρίσταται ο ζωδιακός κύκλος και η προσωποποίηση του Χρόνου, των Εποχών και των Μηνών στην κύρια αίθουσα.
Κάστρο
Πρόκειται για το σήμα κατατεθέν του νησιού, αφού μέχρι τον 19ο αιώνα αποτελούσε τον μοναδικό οικισμό του νησιού. Από το 1930 και μετά άρχισαν να κατασκευάζονται σπίτια έξω από το κάστρο και να μετατρέπονται οι στάβλοι σε σπίτια προσθέτοντας νέους χώρους ή ορόφους. Αυτά ονόμαζαν ξώκαστρα. Στο εσωτερικό του κάστρου υπήρχαν περίπου 400 σπίτια, όλα τριώροφα και κτισμένα κολλητά το ένα με το άλλο, με στενά δρομάκια που μόλις χωρούσε να περάσει άνθρωπος.
Άγιος Γεώργιος
Βρίσκεται στο εσωτερικό του κάστρου και είναι ο αρχαιότερος ναός του Αη Γιώργη που κτίστηκε το 1790. Ο ελεύθερος χώρος μπροστά στην εκκλησία αποτελούσε τη μπλάτσα (πλατεία) όπου γίνονταν γιορτές πανηγύρια και χοροί της καστροπολιτείας.
Εκκλησία της Παναγιάς της Πορταϊτισσας
Απότελεί το θρησκευτικό κέντρο του νησιού. Άρχισε να χτίζεται το 1762 από τον τυφλό Όσιο Άνθιμο και από την Κεφαλλονιά. Η ανέγερση κράτησε εννιά χρόνια και στη διάρκεια της η παράδοση μιλά για πολλά θαύματα.
Αρχαιολογικό Μουσείο
Στεγάζεται σε μια μικρή ισόγεια αίθουσα που δωρίστηκε από το Εκκλησιαστικό Φιλανθρωπικό Ταμείο Αστυπάλαιας, το 1994. Εγκαινιάστηκε τον Σεπτέμβρη του 1998 και στις συλλογές του περιέχει ευρήματα από την Προϊστορική έως και την Μεσαιωνική εποχή.
Εκκλησιαστικό Μουσείο
Βρίσκεται στη Μονή της Παναγιάς Πορταΐτισσας. Πρόκειται για μια αίθουσα στο πίσω μέρος της εκκλησίας όπου εκτίθενται διάφορα εκκλησιαστικά κειμήλια, όπως ένας ξύλινος επιτάφιος του 17ου αιώνα και μια εικόνα του Χριστού, του 15ου αιώνα.
Γύρω νησάκια
Στα Νοτιανατολικά βρίσκονται τα νησάκια Χονδρό, Λιγνό, Αγία Κυριακή με το ομώνυμο εκκλησάκι, Κουτσομύτης με όμορφη παραλία και Κουνούποι. Μακρύτερα ξεπροβάλλουν οι Αδελφοί, η Σύρνα και τα Τρία Νησιά. Στα Δυτικά βρίσκονται τα νησάκια Κτένια, Ποντικούσσα, Οφιδούσσα και Κατσαγρέλι, ενώ στα Βόρεια τα Φωκιονήσια.
Παραλίες
Το νησί διαθέτει παραλίες για όλα τα γούστα, από οργανωμένες με ξαπλώστρες μέχρι και τελείως ερημικές οι οποίες δεν είναι καν χαρτογραφημένες αφού είναι σαν να εμφανίζονται από το πουθενά! Η φυσική διαμόρφωση της είναι πλούσια, διαθέτοντας από μεγάλες παραλίες, όπως αυτή στο Λιβάδι, τις Βάτσες, τα Καμινάκια, τον Άγιο Ιωάννη, το Στενό, την Ψιλή Άμμο μέχρι και μικρότερους κολπίσκους όπως τα Τζανάκια και τις Πλάκες. Αξίζει να αναφέρουμε τις απομακρυσμένες παραλίες στα μικρά νησάκια Κουτσομύτη και τους Κουνούπες οι οποίες είναι προσβάσιμες από τα καϊκάκια που σταθμεύουν στο νησί. Την θερινή περίοδο υπάρχουν καθημερινά δρομολόγια από το λιμανάκι του Πέρα Γιαλού προς τα νησάκια αλλά και τις Βάτσες, τα Καμινάκια και τον Άγιο Ιωάννη.
Στεγάζεται σε μια μικρή ισόγεια αίθουσα που δωρίστηκε από το Εκκλησιαστικό Φιλανθρωπικό Ταμείο Αστυπάλαιας, το 1994. Εγκαινιάστηκε τον Σεπτέμβρη του 1998 και στις συλλογές του περιέχει ευρήματα από την Προϊστορική έως και την Μεσαιωνική εποχή.
Εκκλησιαστικό Μουσείο
Βρίσκεται στη Μονή της Παναγιάς Πορταΐτισσας. Πρόκειται για μια αίθουσα στο πίσω μέρος της εκκλησίας όπου εκτίθενται διάφορα εκκλησιαστικά κειμήλια, όπως ένας ξύλινος επιτάφιος του 17ου αιώνα και μια εικόνα του Χριστού, του 15ου αιώνα.
Γύρω νησάκια
Στα Νοτιανατολικά βρίσκονται τα νησάκια Χονδρό, Λιγνό, Αγία Κυριακή με το ομώνυμο εκκλησάκι, Κουτσομύτης με όμορφη παραλία και Κουνούποι. Μακρύτερα ξεπροβάλλουν οι Αδελφοί, η Σύρνα και τα Τρία Νησιά. Στα Δυτικά βρίσκονται τα νησάκια Κτένια, Ποντικούσσα, Οφιδούσσα και Κατσαγρέλι, ενώ στα Βόρεια τα Φωκιονήσια.
Παραλίες
Το νησί διαθέτει παραλίες για όλα τα γούστα, από οργανωμένες με ξαπλώστρες μέχρι και τελείως ερημικές οι οποίες δεν είναι καν χαρτογραφημένες αφού είναι σαν να εμφανίζονται από το πουθενά! Η φυσική διαμόρφωση της είναι πλούσια, διαθέτοντας από μεγάλες παραλίες, όπως αυτή στο Λιβάδι, τις Βάτσες, τα Καμινάκια, τον Άγιο Ιωάννη, το Στενό, την Ψιλή Άμμο μέχρι και μικρότερους κολπίσκους όπως τα Τζανάκια και τις Πλάκες. Αξίζει να αναφέρουμε τις απομακρυσμένες παραλίες στα μικρά νησάκια Κουτσομύτη και τους Κουνούπες οι οποίες είναι προσβάσιμες από τα καϊκάκια που σταθμεύουν στο νησί. Την θερινή περίοδο υπάρχουν καθημερινά δρομολόγια από το λιμανάκι του Πέρα Γιαλού προς τα νησάκια αλλά και τις Βάτσες, τα Καμινάκια και τον Άγιο Ιωάννη.