της αρθρογράφουΑλεξίας Φεσσά
Τα Γιαννιτσά έχουν την τιμή να έχουν αναθρέψει αυτό τον μεγάλο στρατηλάτη. Τα περισσότερα μνημεία και τα αξιοθέατα της πόλης μας παραπέμπουν σε μια άλλη εποχή με κυρίαρχο το μουσουλμανικό στοιχείο. Ας τα γνωρίσουμε
Ποταμός Λουδίας
Σε απόσταση μόλις επτά χιλιομέτρων από την πόλη, δεσπόζει ο ποταμός Λουδίας. Η θέση ονομάζεται «Μηδέν» λόγω του μηδενικού υψόμετρου με τη στάθμη της θάλασσας. Εδώ λειτουργεί το Δημοτικό Κωπηλατοδρόμιο όπου δραστηριοποιείται ο Ναυτικός Όμιλος Γιαννιτσών στα αθλήματα του Κανόε - Καγιάκ και της Κωπηλασίας.
Βουνό Πάικο
Βόρεια των Γιαννιτσών ξεδιπλώνεται το βουνό Πάϊκο, με ψηλότερη κορυφή τη Γκόλα Τσούκα με τα πυκνά δάση, τις ρεματιές, τους καταρράκτες και τα λιβάδια. Η μορφολογία και η γεωγραφική του θέση προσφέρουν τη θέα της μεγάλης πεδιάδας και όρων στα βορειοδυτικά. Θεωρείται ιδανικό για πεζοπορία και ορειβασία.
Πηγές της Αραβησσού
Στα δυτικά των Γιαννιτσών προς το βουνό Πάϊκο φτάνει κανείς στις νότιες παρυφές του όπου αναβλύζουν οι Πηγές της Αραβησσού. Εκεί λειτουργεί αντλιοστάσιο, το οποίο τροφοδοτεί με πόσιμο νερό τη Θεσσαλονίκης. Το νερό συγκεντρώνεται σε τρία φρεάτια στράγγισης και στη συνέχεια οδηγείται στο φρεάτιο υδροληψίας και μέσω αγωγού μεταφέρεται στη συμπρωτεύουσα. Τον υδάτινο πλούτο των Πηγών συμπληρώνουν η Πηγή του Πλατάνου, άλλες, μικρότερες αναβλύσεις και το ποτάμι καθιστώντας το τοπίο ιδιαίτερα γραφικό.
Ο πύργος του ρολογιού
Με ύψος 25 μ. ο οθωμανικός πύργος είναι κτισμένος με πέτρα μέχρι τα πρώτα 4 μ. και στη συνέχεια πλινθόκτιστος. Ανασκευάστηκε στα τέλη του 19ου αι. Θεωρείται ως ο παλιότερος σωζόμενος πύργος, που βρίσκεται σε ελληνικό έδαφος. Στην οροφή του υπήρχε ένας πυργίσκος, όπου βρίσκονταν τα ρολόγια. Αυτός καταστράφηκε από βλήματα όλμου το 1946. Η επιγραφή του πύργου λέει: «Ο Σερίφ Αχμέτ, απόγονος του δοξασμένου αρχηγού, έκανε πάντα το καλύτερο που μπορούσε στη μνήμη του προγόνου του. Τώρα έκανε ένα ρολόι, για να δείχνει την ώρα. Το κατασκεύασε όμως, για να είναι ένα ενθύμιο του πεντάπτυχου Ισλάμ. Η ανταμοιβή του ήταν να το παρουσιάσει με αγνές προθέσεις ως δώρο στον πατέρα του, στη μητέρα του και στην ψυχή των Γαζήδων… Βλέπετε δεν υπάρχουν λέξεις γι’ αυτό το πανέμορφο, υπέροχο ρολόι.»
Το Μαυσωλείο του Γαζή Εβρενός
Σε μικρή απόσταση από τον Πύργο του Ρολογιού Βρίσκεται το Μαυσωλείο του Γαζή Εβρενός. Είναι το ταφικό μνημείο του Γαζή Εβρενός, του Οθωμανού εκείνου που κατέκτησε τα Γιαννιτσά από τους Βυζαντινούς, καθώς και το μεγαλύτερο μέρος της κεντρικής Μακεδονίας. Χτίστηκε το 1417 και ανασκευάστηκε στα τέλη του 19ου αι. Αποτελείται από δυο ορθογώνιους χώρους εμβαδού 230 τμ. Το μαυσωλείο προορίζεται για Αρχαιολογικό Μουσείο Γιαννιτσών.
Σε απόσταση μόλις επτά χιλιομέτρων από την πόλη, δεσπόζει ο ποταμός Λουδίας. Η θέση ονομάζεται «Μηδέν» λόγω του μηδενικού υψόμετρου με τη στάθμη της θάλασσας. Εδώ λειτουργεί το Δημοτικό Κωπηλατοδρόμιο όπου δραστηριοποιείται ο Ναυτικός Όμιλος Γιαννιτσών στα αθλήματα του Κανόε - Καγιάκ και της Κωπηλασίας.
Βουνό Πάικο
Βόρεια των Γιαννιτσών ξεδιπλώνεται το βουνό Πάϊκο, με ψηλότερη κορυφή τη Γκόλα Τσούκα με τα πυκνά δάση, τις ρεματιές, τους καταρράκτες και τα λιβάδια. Η μορφολογία και η γεωγραφική του θέση προσφέρουν τη θέα της μεγάλης πεδιάδας και όρων στα βορειοδυτικά. Θεωρείται ιδανικό για πεζοπορία και ορειβασία.
Πηγές της Αραβησσού
Στα δυτικά των Γιαννιτσών προς το βουνό Πάϊκο φτάνει κανείς στις νότιες παρυφές του όπου αναβλύζουν οι Πηγές της Αραβησσού. Εκεί λειτουργεί αντλιοστάσιο, το οποίο τροφοδοτεί με πόσιμο νερό τη Θεσσαλονίκης. Το νερό συγκεντρώνεται σε τρία φρεάτια στράγγισης και στη συνέχεια οδηγείται στο φρεάτιο υδροληψίας και μέσω αγωγού μεταφέρεται στη συμπρωτεύουσα. Τον υδάτινο πλούτο των Πηγών συμπληρώνουν η Πηγή του Πλατάνου, άλλες, μικρότερες αναβλύσεις και το ποτάμι καθιστώντας το τοπίο ιδιαίτερα γραφικό.
Ο πύργος του ρολογιού
Με ύψος 25 μ. ο οθωμανικός πύργος είναι κτισμένος με πέτρα μέχρι τα πρώτα 4 μ. και στη συνέχεια πλινθόκτιστος. Ανασκευάστηκε στα τέλη του 19ου αι. Θεωρείται ως ο παλιότερος σωζόμενος πύργος, που βρίσκεται σε ελληνικό έδαφος. Στην οροφή του υπήρχε ένας πυργίσκος, όπου βρίσκονταν τα ρολόγια. Αυτός καταστράφηκε από βλήματα όλμου το 1946. Η επιγραφή του πύργου λέει: «Ο Σερίφ Αχμέτ, απόγονος του δοξασμένου αρχηγού, έκανε πάντα το καλύτερο που μπορούσε στη μνήμη του προγόνου του. Τώρα έκανε ένα ρολόι, για να δείχνει την ώρα. Το κατασκεύασε όμως, για να είναι ένα ενθύμιο του πεντάπτυχου Ισλάμ. Η ανταμοιβή του ήταν να το παρουσιάσει με αγνές προθέσεις ως δώρο στον πατέρα του, στη μητέρα του και στην ψυχή των Γαζήδων… Βλέπετε δεν υπάρχουν λέξεις γι’ αυτό το πανέμορφο, υπέροχο ρολόι.»
Το Μαυσωλείο του Γαζή Εβρενός
Σε μικρή απόσταση από τον Πύργο του Ρολογιού Βρίσκεται το Μαυσωλείο του Γαζή Εβρενός. Είναι το ταφικό μνημείο του Γαζή Εβρενός, του Οθωμανού εκείνου που κατέκτησε τα Γιαννιτσά από τους Βυζαντινούς, καθώς και το μεγαλύτερο μέρος της κεντρικής Μακεδονίας. Χτίστηκε το 1417 και ανασκευάστηκε στα τέλη του 19ου αι. Αποτελείται από δυο ορθογώνιους χώρους εμβαδού 230 τμ. Το μαυσωλείο προορίζεται για Αρχαιολογικό Μουσείο Γιαννιτσών.
Τάφος του Αχμέτ μπέη Εβρενόσογλου
Ο λόγος για ένα μνημείο μεγάλης αρχιτεκτονικής, πολιτισμικής και ιστορικής αξίας. Βρίσκεται σε απόσταση 50 μ. από τον Πύργο του Ρολογιού. Χτίστηκε περίπου το 1490. Είναι ένα κτίσμα τετράγωνο διαστάσεων 8,80 με 8,80 μ. που στεγάζεται από θολωτή πέτρινη κατασκευή με εξαγωνικό τύμπανο. Η τοιχοποιία απαρτίζεται από πέτρες κίτρινου χρώματος εναλλάξ με τούβλα. Έχει σειρά από διπλά παράθυρα με τυφλά οξυκόρυφα τόξα χαρακτηριστικά της μουσουλμανικής αρχιτεκτονικής.
Οικία του Εμίν Μπέη
Δεσπόζει στον κεντρικό τομέα της πόλης, επί του σύγχρονου πεζόδρομου. Χτίστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα και αποτέλεσε την κατοικία του τελευταίου απογόνου του Γαζή Εβρενός που διοίκησε την περιοχή μέχρι το 1912, του Εμίν Μπέη. Διέμεινε όμως μόνο για μία δεκαετία. Το κτίριο έχει διατηρηθεί σε άριστη κατάσταση. Στην αυλή του υπήρχε κάποτε έντονη βλάστηση για να δροσίζεται ο Μπέης στο αβάσταχτο θέρος. Η οικία του Εμίν Μπέη μαζί με την οικία του Δημάρχου Μαγκριώτη αποτελούν τα μοναδικά δείγματα νεοκλασικής αρχιτεκτονικής στην πόλη.
Λουτρά του Γαζή Εβρενός
Κατά τη δεκαετία του 1380 ο Γαζή Εβρενός ίδρυσε την αγαπημένη του πόλη, τη Νέα Πόλη του Αξιού, τη Γενιτζέ-Βαρδάρ. Την κόσμησε με σημαντικά δημόσια κτήρια. Από τα μνημεία, που οικοδόμησε, σήμερα διατηρούνται μόνο τα Λουτρά. Χρονολογούνται στα τέλη του 14ου αιώνα και συνδέονται με την περίοδο ίδρυσης των Γιαννιτσών. Βρίσκονται στο δυτικό τομέα επί της Οδού Στράντζης, σε απόσταση λίγων μέτρων από το Μαυσωλείο του Γαζή Εβρενός. Το μνημείο δεν είναι αναστηλωμένο, ούτε επισκέψιμο.
Τέμενος του Ισκεντέρ Μπέη
Το τζαμί του Ισκεντέρ Μπέη, το «Μεγάλο Τζαμί» όπως ονομάζει ο Εβλιγιά Τσελεμπή και συνήθιζαν να αποκαλούν οι κάτοικοι βρίσκεται κοντά στην Εγνατία οδό. Χτίστηκε γύρω στο 1510-1511 από το δισέγγονο του Γαζή Εβρενός, τον Ισκεντέρ Μπέη. Πιθανολογείται ότι στη θέση του να προϋπήρχε τζαμί που έχτισε ο ίδιος ο Γαζή Εβρενός και το οποίο ο απόγονος του αποφάσισε να ανακατασκευάσει. Το τέμενος του Ισκεντέρ Μπέη εντυπωσίαζε με τον όγκο και τη μεγαλοπρέπεια του. Άλλωστε ο μιναρές του, ορατός από μακριά γινόταν για τον επισκέπτη το σήμα ότι πλησίαζε τη Yenidje Vardar. Το τέμενος υπέστη σοβαρές καταστροφές κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους και τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ήταν σε σχήμα Τ, πράγμα λίγο παράδοξο για τζαμί.
Λαογραφικό μουσείο Γιαννιτσών
Ιδρύθηκε τον Οκτώβριο του 1997 από την Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Γιαννιτσών «Ο ΦΙΛΙΠΠΟΣ» με σκοπό την προβολή της ιστορίας και της λαογραφίας του τόπου μας, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο. Περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, φωτογραφικό υλικό, χάρτες, κείμενα, αναπαράσταση της λίμνης (Βάλτου) των Γιαννιτσών (διόραμα), οικογενειακά κειμήλια, ιστορικές εκδόσεις ντόπιων συγγραφέων, μικρό αρχείο τοπικού Τύπου, παραδοσιακές ενδυμασίες, γεωργικά - επαγγελματικά εργαλεία, αναπαράσταση οντά παλαιού μακεδονίτικου σπιτιού, εργαστήρι υφαντικής και κεντητικής.
Στρατιωτικό μουσείο Γιαννιτσών
Στο κτήριο και στον κάτω όροφο της Λέσχης Αξιωματικών Φρουράς λειτουργεί το Στρατιωτικό Μουσείο όπου εγκαινιάστηκε από τον πρώην αρχηγό ΓΕΣ Φράγκο Φραγκούλη. Στα εκθέματα παρουσιάζεται πλούσιο φωτογραφικό υλικό, κείμενα, οπλισμός, στολές, παράσημα και άλλα υλικά, δίνεται δε ιδιαίτερη έμφαση στη μάχη του Βάλτου των Γιαννιτσών, καθώς και στους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1913.
Ο λόγος για ένα μνημείο μεγάλης αρχιτεκτονικής, πολιτισμικής και ιστορικής αξίας. Βρίσκεται σε απόσταση 50 μ. από τον Πύργο του Ρολογιού. Χτίστηκε περίπου το 1490. Είναι ένα κτίσμα τετράγωνο διαστάσεων 8,80 με 8,80 μ. που στεγάζεται από θολωτή πέτρινη κατασκευή με εξαγωνικό τύμπανο. Η τοιχοποιία απαρτίζεται από πέτρες κίτρινου χρώματος εναλλάξ με τούβλα. Έχει σειρά από διπλά παράθυρα με τυφλά οξυκόρυφα τόξα χαρακτηριστικά της μουσουλμανικής αρχιτεκτονικής.
Οικία του Εμίν Μπέη
Δεσπόζει στον κεντρικό τομέα της πόλης, επί του σύγχρονου πεζόδρομου. Χτίστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα και αποτέλεσε την κατοικία του τελευταίου απογόνου του Γαζή Εβρενός που διοίκησε την περιοχή μέχρι το 1912, του Εμίν Μπέη. Διέμεινε όμως μόνο για μία δεκαετία. Το κτίριο έχει διατηρηθεί σε άριστη κατάσταση. Στην αυλή του υπήρχε κάποτε έντονη βλάστηση για να δροσίζεται ο Μπέης στο αβάσταχτο θέρος. Η οικία του Εμίν Μπέη μαζί με την οικία του Δημάρχου Μαγκριώτη αποτελούν τα μοναδικά δείγματα νεοκλασικής αρχιτεκτονικής στην πόλη.
Λουτρά του Γαζή Εβρενός
Κατά τη δεκαετία του 1380 ο Γαζή Εβρενός ίδρυσε την αγαπημένη του πόλη, τη Νέα Πόλη του Αξιού, τη Γενιτζέ-Βαρδάρ. Την κόσμησε με σημαντικά δημόσια κτήρια. Από τα μνημεία, που οικοδόμησε, σήμερα διατηρούνται μόνο τα Λουτρά. Χρονολογούνται στα τέλη του 14ου αιώνα και συνδέονται με την περίοδο ίδρυσης των Γιαννιτσών. Βρίσκονται στο δυτικό τομέα επί της Οδού Στράντζης, σε απόσταση λίγων μέτρων από το Μαυσωλείο του Γαζή Εβρενός. Το μνημείο δεν είναι αναστηλωμένο, ούτε επισκέψιμο.
Τέμενος του Ισκεντέρ Μπέη
Το τζαμί του Ισκεντέρ Μπέη, το «Μεγάλο Τζαμί» όπως ονομάζει ο Εβλιγιά Τσελεμπή και συνήθιζαν να αποκαλούν οι κάτοικοι βρίσκεται κοντά στην Εγνατία οδό. Χτίστηκε γύρω στο 1510-1511 από το δισέγγονο του Γαζή Εβρενός, τον Ισκεντέρ Μπέη. Πιθανολογείται ότι στη θέση του να προϋπήρχε τζαμί που έχτισε ο ίδιος ο Γαζή Εβρενός και το οποίο ο απόγονος του αποφάσισε να ανακατασκευάσει. Το τέμενος του Ισκεντέρ Μπέη εντυπωσίαζε με τον όγκο και τη μεγαλοπρέπεια του. Άλλωστε ο μιναρές του, ορατός από μακριά γινόταν για τον επισκέπτη το σήμα ότι πλησίαζε τη Yenidje Vardar. Το τέμενος υπέστη σοβαρές καταστροφές κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους και τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ήταν σε σχήμα Τ, πράγμα λίγο παράδοξο για τζαμί.
Λαογραφικό μουσείο Γιαννιτσών
Ιδρύθηκε τον Οκτώβριο του 1997 από την Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Γιαννιτσών «Ο ΦΙΛΙΠΠΟΣ» με σκοπό την προβολή της ιστορίας και της λαογραφίας του τόπου μας, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο. Περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, φωτογραφικό υλικό, χάρτες, κείμενα, αναπαράσταση της λίμνης (Βάλτου) των Γιαννιτσών (διόραμα), οικογενειακά κειμήλια, ιστορικές εκδόσεις ντόπιων συγγραφέων, μικρό αρχείο τοπικού Τύπου, παραδοσιακές ενδυμασίες, γεωργικά - επαγγελματικά εργαλεία, αναπαράσταση οντά παλαιού μακεδονίτικου σπιτιού, εργαστήρι υφαντικής και κεντητικής.
Στρατιωτικό μουσείο Γιαννιτσών
Στο κτήριο και στον κάτω όροφο της Λέσχης Αξιωματικών Φρουράς λειτουργεί το Στρατιωτικό Μουσείο όπου εγκαινιάστηκε από τον πρώην αρχηγό ΓΕΣ Φράγκο Φραγκούλη. Στα εκθέματα παρουσιάζεται πλούσιο φωτογραφικό υλικό, κείμενα, οπλισμός, στολές, παράσημα και άλλα υλικά, δίνεται δε ιδιαίτερη έμφαση στη μάχη του Βάλτου των Γιαννιτσών, καθώς και στους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1913.
Προϊστορικός Οικισμός και Δυτικό Νεκροταφείο Αρχοντικού
Ο προϊστορικός οικισμός αρχοντικού βρίσκεται ανατολικά και έξω από τα Γιαννιτσά. Από ανασκαφές του 1992 και μετά βρέθηκαν διάφορα ευρήματα που αποκαλύπτουν διάφορες φάσεις του οικισμού την εποχή του Χαλκού [2300-1300 π.Χ.]. Το 2008 στο Δυτικό νεκροταφείο του Αρχοντικού ήρθαν στο φως 43 τάφοι από τους οποίους οι 4 ήταν της εποχής του σιδήρου (β΄ μισό του 7ου αιώνα-580 π.Χ.), οι 31 ταφές των αρχαϊκών χρόνων (580-480 π.Χ.) και οι 8 των κλασικών-πρώιμων ελληνιστικών χρόνων (480-279 π.Χ.).
Φιλίππειο
Είναι το μεγαλύτερο πάρκο της πόλης, το οποίο βρίσκεται στην κορυφή του λόφου. Μέσα στο πάρκο λειτουργεί το τουριστικό περίπτερο ΦΙΛΙΠΠΕΙΟ. Στους πρόποδες του λόφου του βρίσκεται το Ανοιχτό Δημοτικό Θέατρο με χωρητικότητα 3.000 θέσεων. Στο συγκεκριμένο θέατρο πραγματοποιούνται διάφορες εκδηλώσεις, όπως π.χ. συναυλίες μουσικής, θεατρικές παραστάσεις κ.ά. Στις αρχές του 2000 το πάρκο ανακαινίστηκε πλήρως ενώ πριν από μερικά χρόνια τοποθετήθηκε και το άγαλμα του Φιλίππου στο πάρκο.
Το Ηρώο των Γιαννιτσών
Με τη μάχη των Γιαννιτσών το 1912, η πόλη απελευθερώνονται από τους Τούρκους και ενσωματώνονται στο επίσημο ελληνικό κράτος. Προς τιμή και ανάμνηση της ιστορικής μάχης, στήθηκε το 1926 το Ηρώο του γλύπτη Γρηγόρη Ζευγώλη (1886-1950). Τοποθετήθηκε στην ανατολική είσοδο των Γιαννιτσών επί της Εγνατίας Οδού. Στην κορυφή της πυραμίδας βρίσκεται ένας φτερωτός άνδρας που γράφει στις δέλτους της ιστορίας για την ηρωική μάχη. Στη βάση κείται ο νεκρός στρατιώτης μέσα στην αγκαλιά της μάνας Ελλάδας. Στο πλάι καίει η φλόγα της ηρωικής τους θυσίας. Η σύνθεση είναι τοποθετημένη σε μαρμάρινη βάση ύψους 1 μέτρου, όπου αναγράφεται η φράση: «Η ΠΑΤΡΙΣ ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΤΩΝ ΕΙΣ ΓΙΑΝΝΙΤΣΑ ΠΕΣΟΝΤΩΝ ΤΕΚΝΩΝ ΤΗΣ 1912-13»
Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου
Ο ναός γνωστός και ως Μητρόπολη βρίσκεται στο βόρειο τομέα των Γιαννιτσών, στην παλιά συνοικία Βαρόσι και κατασκευάστηκε κατά την περίοδο 1858-1867. Η κατασκευή της επιτράπηκε με σουλτανικό φιρμάνι του 1858. Η παράδοση θέλει τούς κατοίκους να προσφέρουν αγαθά και να δουλεύουν αφιλοκερδώς, μάλιστα λένε ότι λόγω της έλλειψης νερού χρησιμοποιήθηκε κρασί για την ανέγερση της. Έχει χαρακτηρισθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού ως διατηρητέο μνημείο.
Μνημείο Ομαδικού Τάφου
Στον Ομαδικό Τάφο είναι θαμμένοι οι εκτελεσθέντες Γιαννιτσιώτες της 14ης Σεπτεμβρίου 1944. Το μνημείο βρίσκεται επί της Οδού 14ης Σεπτεμβρίου πλησίον της Πλατείας Μάγγου. Αποτελείται από μία ανάγλυφη στήλη γυναικείας μορφής που θρηνεί. Στη βάση αναγράφεται η φράση: «Ο ΔΗΜΟΣ ΓΙΑΝΝΙΤΣΩΝ ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΤΩΝ 110 ΕΚΤΕΛΕΣΘΕΝΤΩΝ ΔΗΜΟΤΩΝ ΥΠΟ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΩΝ ΚΑΤΟΧΗΣ ΤΗΝ 14ΗΝ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1944».
Ο προϊστορικός οικισμός αρχοντικού βρίσκεται ανατολικά και έξω από τα Γιαννιτσά. Από ανασκαφές του 1992 και μετά βρέθηκαν διάφορα ευρήματα που αποκαλύπτουν διάφορες φάσεις του οικισμού την εποχή του Χαλκού [2300-1300 π.Χ.]. Το 2008 στο Δυτικό νεκροταφείο του Αρχοντικού ήρθαν στο φως 43 τάφοι από τους οποίους οι 4 ήταν της εποχής του σιδήρου (β΄ μισό του 7ου αιώνα-580 π.Χ.), οι 31 ταφές των αρχαϊκών χρόνων (580-480 π.Χ.) και οι 8 των κλασικών-πρώιμων ελληνιστικών χρόνων (480-279 π.Χ.).
Φιλίππειο
Είναι το μεγαλύτερο πάρκο της πόλης, το οποίο βρίσκεται στην κορυφή του λόφου. Μέσα στο πάρκο λειτουργεί το τουριστικό περίπτερο ΦΙΛΙΠΠΕΙΟ. Στους πρόποδες του λόφου του βρίσκεται το Ανοιχτό Δημοτικό Θέατρο με χωρητικότητα 3.000 θέσεων. Στο συγκεκριμένο θέατρο πραγματοποιούνται διάφορες εκδηλώσεις, όπως π.χ. συναυλίες μουσικής, θεατρικές παραστάσεις κ.ά. Στις αρχές του 2000 το πάρκο ανακαινίστηκε πλήρως ενώ πριν από μερικά χρόνια τοποθετήθηκε και το άγαλμα του Φιλίππου στο πάρκο.
Το Ηρώο των Γιαννιτσών
Με τη μάχη των Γιαννιτσών το 1912, η πόλη απελευθερώνονται από τους Τούρκους και ενσωματώνονται στο επίσημο ελληνικό κράτος. Προς τιμή και ανάμνηση της ιστορικής μάχης, στήθηκε το 1926 το Ηρώο του γλύπτη Γρηγόρη Ζευγώλη (1886-1950). Τοποθετήθηκε στην ανατολική είσοδο των Γιαννιτσών επί της Εγνατίας Οδού. Στην κορυφή της πυραμίδας βρίσκεται ένας φτερωτός άνδρας που γράφει στις δέλτους της ιστορίας για την ηρωική μάχη. Στη βάση κείται ο νεκρός στρατιώτης μέσα στην αγκαλιά της μάνας Ελλάδας. Στο πλάι καίει η φλόγα της ηρωικής τους θυσίας. Η σύνθεση είναι τοποθετημένη σε μαρμάρινη βάση ύψους 1 μέτρου, όπου αναγράφεται η φράση: «Η ΠΑΤΡΙΣ ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΤΩΝ ΕΙΣ ΓΙΑΝΝΙΤΣΑ ΠΕΣΟΝΤΩΝ ΤΕΚΝΩΝ ΤΗΣ 1912-13»
Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου
Ο ναός γνωστός και ως Μητρόπολη βρίσκεται στο βόρειο τομέα των Γιαννιτσών, στην παλιά συνοικία Βαρόσι και κατασκευάστηκε κατά την περίοδο 1858-1867. Η κατασκευή της επιτράπηκε με σουλτανικό φιρμάνι του 1858. Η παράδοση θέλει τούς κατοίκους να προσφέρουν αγαθά και να δουλεύουν αφιλοκερδώς, μάλιστα λένε ότι λόγω της έλλειψης νερού χρησιμοποιήθηκε κρασί για την ανέγερση της. Έχει χαρακτηρισθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού ως διατηρητέο μνημείο.
Μνημείο Ομαδικού Τάφου
Στον Ομαδικό Τάφο είναι θαμμένοι οι εκτελεσθέντες Γιαννιτσιώτες της 14ης Σεπτεμβρίου 1944. Το μνημείο βρίσκεται επί της Οδού 14ης Σεπτεμβρίου πλησίον της Πλατείας Μάγγου. Αποτελείται από μία ανάγλυφη στήλη γυναικείας μορφής που θρηνεί. Στη βάση αναγράφεται η φράση: «Ο ΔΗΜΟΣ ΓΙΑΝΝΙΤΣΩΝ ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΤΩΝ 110 ΕΚΤΕΛΕΣΘΕΝΤΩΝ ΔΗΜΟΤΩΝ ΥΠΟ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΩΝ ΚΑΤΟΧΗΣ ΤΗΝ 14ΗΝ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1944».
