της αρθρογράφουΑλεξίας Φεσσά
Η Φλώρινα συνδυάζει τα απέραντα δάση, τα γραφικά τοπία, τους επιβλητικούς ορεινούς όγκους, τις πανέμορφες λίμνες, τους παραδοσιακούς οικισμούς με τα βυζαντινά μνημεία και τη σύγχρονη υποδομή, αναδύοντας έτσι εξαίρετη γοητεία και ικανοποιώντας και τον πιο απαιτητικό επισκέπτη, κάθε εποχή του χρόνου.
Λίμνες Πρέσπες
Το αδιαμφισβήτητο στολίδι της πατρίδας μας βρίσκεται στο Ν. Φλώρινας. Απαρτίζεται από τη μικρή και τη μεγάλη λίμνη Πρέσπα. Η μικρή Πρέσπα βρίσκεται σχεδόν ολόκληρη εντός των συνόρων της Ελλάδας, ένα μικρό τμήμα της βρίσκεται εντός της Αλβανίας. Το μεγαλύτερο μέρος της Μεγάλης Πρέσπας βρίσκεται στη FYROM, ένα μέρος στην Αλβανία και ένα ακόμα στην Ελλάδα. Αποτελούν έναν από τους πιο σημαντικούς υγροτόπους της Ευρώπης και προστατεύονται διεθνώς από την συνθήκη RAMSAR. Η λεκάνη των Πρεσπών σχηματίστηκε πιθανότατα κατά την διάρκεια της Τριτογενούς γεωλογικής εποχής και αρχικά υπήρχε μόνο μία ενιαία λίμνη. Όμως με την πάροδο των αναρίθμητων ετών μια αμμώδη λωρίδα γης διαχώρισε την Λίμνη Πρέσπα, δημιουργώντας μία ακόμα μικρότερης έκτασης λίμνη. Οι δύο ασύμμετρες λίμνες διαχωρίζονται από μια αβαθή λωρίδα αμμώδους γης.
Ελληνιστική πόλη Φλώρινας
Ο αρχαιολογικός αυτός χώρος δεσπόζει στον λόφο του Αγίου Παντελεήμονα. Ο ανασκαμμένος αρχαιολογικός χώρος καταλαμβάνει έκταση 8 στρ. με χάραξη οικοδομικών τετραγώνων, που χωρίζονται από κάθετους δρόμους, πλάτους 3μ. Οι δρόμοι είναι λιθόστρωτοι και κάποιο διασχίζονταν από αποχετευτικούς αγωγούς καλυμμένους με λίθινες πλάκες. Τα οικοδομικά τετράγωνα περιέχουν 4-5 σπίτια, που σχεδόν σε όλα τους υπάρχουν αποθηκευτικοί χώροι με μεγάλα πιθάρια. Η κατοίκηση της πόλης ξεκινά τον 4ο αι. π.Χ. και να έληξε με μια πυρκαγιά στις αρχές του 1ου αι. π.Χ.
Βασιλική Αγίου Αχιλλείου
Μέσα στην Μικρή Πρέσπα βρίσκεται το Οι επισκέπτες νησάκι του Αγίου Αχιλλείου. Στο νησί αυτό βρίσκεται και η εκκλησία του Αγ. Αχιλλείου από τα τέλη του 10ου αι., καθώς και ο τάφος του Αγίου Αχιλλείου. Εκεί μετέφερε ο Βούλγαρος τσάρος Σαμουήλ από την πόλη της Λάρισας το λείψανο του επισκόπου της, Αγίου Αχιλλείου, γύρω στο 980 - 985. Είναι μια τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική με νάρθηκα και αποτέλεσε για πέντε αιώνες τον επισκοπικό ναό της Πρέσπας. Πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες βασιλικές της Ελλάδας.
Αμύνταιο
Ο παραλίμνιος αρχαιολογικός χώρος του Αγίου Παντελεήμονα Αμυνταίου στη θέση Μεταμόρφωση Σωτήρος είναι μη επισκέψιμος. Καλύπτει μια έκταση 30 περίπου στρεμμάτων, έχει τη μορφή ανοιχτής εγκατάστασης σε ομαλή κατωφέρεια. Αμέσως δυτικά του και στο ψηλότερο σημείο του βραχώδους εξάρματος είναι κτισμένο το παρεκκλήσι της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος. Αρχαιολογικές σκαπάνες έφεραν στο φως αρχιτεκτονικά λείψανα και ταφές της Νεότερης Νεολιθικής Περιόδου και επιχώσεις και σταθερές κατασκευές της Μέσης και της Αρχαιότερης Νεολιθικής Περιόδου, ενώ συνελέγη σημαντικός αριθμός κινητών ευρημάτων.
Το αδιαμφισβήτητο στολίδι της πατρίδας μας βρίσκεται στο Ν. Φλώρινας. Απαρτίζεται από τη μικρή και τη μεγάλη λίμνη Πρέσπα. Η μικρή Πρέσπα βρίσκεται σχεδόν ολόκληρη εντός των συνόρων της Ελλάδας, ένα μικρό τμήμα της βρίσκεται εντός της Αλβανίας. Το μεγαλύτερο μέρος της Μεγάλης Πρέσπας βρίσκεται στη FYROM, ένα μέρος στην Αλβανία και ένα ακόμα στην Ελλάδα. Αποτελούν έναν από τους πιο σημαντικούς υγροτόπους της Ευρώπης και προστατεύονται διεθνώς από την συνθήκη RAMSAR. Η λεκάνη των Πρεσπών σχηματίστηκε πιθανότατα κατά την διάρκεια της Τριτογενούς γεωλογικής εποχής και αρχικά υπήρχε μόνο μία ενιαία λίμνη. Όμως με την πάροδο των αναρίθμητων ετών μια αμμώδη λωρίδα γης διαχώρισε την Λίμνη Πρέσπα, δημιουργώντας μία ακόμα μικρότερης έκτασης λίμνη. Οι δύο ασύμμετρες λίμνες διαχωρίζονται από μια αβαθή λωρίδα αμμώδους γης.
Ελληνιστική πόλη Φλώρινας
Ο αρχαιολογικός αυτός χώρος δεσπόζει στον λόφο του Αγίου Παντελεήμονα. Ο ανασκαμμένος αρχαιολογικός χώρος καταλαμβάνει έκταση 8 στρ. με χάραξη οικοδομικών τετραγώνων, που χωρίζονται από κάθετους δρόμους, πλάτους 3μ. Οι δρόμοι είναι λιθόστρωτοι και κάποιο διασχίζονταν από αποχετευτικούς αγωγούς καλυμμένους με λίθινες πλάκες. Τα οικοδομικά τετράγωνα περιέχουν 4-5 σπίτια, που σχεδόν σε όλα τους υπάρχουν αποθηκευτικοί χώροι με μεγάλα πιθάρια. Η κατοίκηση της πόλης ξεκινά τον 4ο αι. π.Χ. και να έληξε με μια πυρκαγιά στις αρχές του 1ου αι. π.Χ.
Βασιλική Αγίου Αχιλλείου
Μέσα στην Μικρή Πρέσπα βρίσκεται το Οι επισκέπτες νησάκι του Αγίου Αχιλλείου. Στο νησί αυτό βρίσκεται και η εκκλησία του Αγ. Αχιλλείου από τα τέλη του 10ου αι., καθώς και ο τάφος του Αγίου Αχιλλείου. Εκεί μετέφερε ο Βούλγαρος τσάρος Σαμουήλ από την πόλη της Λάρισας το λείψανο του επισκόπου της, Αγίου Αχιλλείου, γύρω στο 980 - 985. Είναι μια τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική με νάρθηκα και αποτέλεσε για πέντε αιώνες τον επισκοπικό ναό της Πρέσπας. Πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες βασιλικές της Ελλάδας.
Αμύνταιο
Ο παραλίμνιος αρχαιολογικός χώρος του Αγίου Παντελεήμονα Αμυνταίου στη θέση Μεταμόρφωση Σωτήρος είναι μη επισκέψιμος. Καλύπτει μια έκταση 30 περίπου στρεμμάτων, έχει τη μορφή ανοιχτής εγκατάστασης σε ομαλή κατωφέρεια. Αμέσως δυτικά του και στο ψηλότερο σημείο του βραχώδους εξάρματος είναι κτισμένο το παρεκκλήσι της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος. Αρχαιολογικές σκαπάνες έφεραν στο φως αρχιτεκτονικά λείψανα και ταφές της Νεότερης Νεολιθικής Περιόδου και επιχώσεις και σταθερές κατασκευές της Μέσης και της Αρχαιότερης Νεολιθικής Περιόδου, ενώ συνελέγη σημαντικός αριθμός κινητών ευρημάτων.
Ποταμός Σακουλέβας
Ο Σακουλέβας, ποταμός της Μακεδονίας, διακοσμεί πόλη, καθόσον την διαρρέει και της προσδίδει μια ευχάριστη νότα. Πηγάζει από το όρος Βαρνούντας και ρέει αρχικά ανατολικά περνώντας μέσα από την πόλη της Φλώρινας. Στην συνέχεια διαρρέει την πεδινή έκταση ανατολικά της Φλώρινας, στρέφεται βορειοανατολικά και εισέρχεται στο έδαφος της Βόρειας Μακεδονίας όπου συμβάλλει με τον Εριγώνα, παραπόταμο του Αξιού. Διατηρεί νερό κυρίως τους χειμερινούς μήνες ενώ την καλοκαιρινή περίοδο στερεύει.
Χιονοδρομικό κέντρο στο Πισοδέρι
Το χιονοδρομικό κέντρο της Βίγλας Πισοδερίου είναι ένα αρκετά μεγάλο χιονοδρομικό κέντρο, το οποίο περιβάλλεται από ένα τοπίο εκπληκτικής φυσικής ομορφιάς. Βρίσκεται ένα από τα καλύτερα χιονοδρομικά κέντρα της χώρας. Από την κορυφή του χιονοδρομικού η θέα προς τις λίμνες των Πρεσπών είναι απίστευτη, ενώ οι διαδρομές των πιστών ανάμεσα από τις οξιές δίνουν μια άλλη διάσταση και ξεφεύγουν από τα τετριμμένα. Πρόκειται για ένα από τα παλαιότερα σε λειτουργία χιονοδρομικά κέντρα, αφού ο πρώτος του συρόμενος αναβατήρας τοποθετήθηκε το 1967. Το χιονοδρομικό κέντρο Βίγλας διαθέτει πίστες ολυμπιακών προδιαγραφών δίνοντας την δυνατότητα και στους πιο απαιτητικούς σκιερ να απολαύσουν το αγαπημένο τους σπορ.
Αρχαιολογικό Μουσείο Φλώρινας
Το κτίριο Μουσείου άρχισε να κτίζεται το 1964 για να δεχτεί αρχαιότητες κυρίως απο περισυλλογές και παραδόσεις, που ως τότε στεγάζονταν σε κατάστημα της αγοράς της πόλης. Ως το 1970 είχε ολοκληρωθεί η έκθεση του ισογείου με έργα γλυπτικής στις τρεις αίθουσές του, ενώ η τέταρτη αίθουσα και ο πρώτος όροφος φιλοξενούσαν ως το 1990 κάποιες προθήκες με κεραμική προϊστορικών και ελληνιστικών χρόνων από ανασκαφικές έρευνες.
Φλώρινας Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Ιδρύθηκε το 1977 και περιλαμβάνει 200 περίπου έργα ζωγραφικής, δωρεά σημαντικών Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών και εμπλουτίζεται διαρκώς. Σε χώρο του Μουσείου ιδρύθηκε το 1991 και λειτουργεί εικαστικό εργαστήριο, το οποίο έχει σκοπό να αναδεικνύει το ταλέντο των νέων της περιοχής.
Ανεμόμυλος Αγ.Παντελεήμονα
Πρόκειται για ένα από τα παλαιότερα σωζόμενα κτίσματα του Δήμου, αφού χρονολογείται στα μέσα του 18ου αι. κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας και έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο μνημείο από τη 4η Εφορία Νεοτέρων Μνημείων. Η χωροθέτησή του σε κεντρικό υπερυψωμένο σημείο του οικισμού, καθώς και τα ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά του χαρακτηριστικά καθιστούν τον ανεμόμυλο σημείο αναφοράς για ολόκληρη την περιοχή. Ο ανεμόμυλος και το παρακείμενο μικρό παραδοσιακό μπακάλικο διαμορφώθηκαν ως Κέντρο Πληροφόρησης για τις λίμνες Βεγορίτιδα και Πέτρων.
Ο Σακουλέβας, ποταμός της Μακεδονίας, διακοσμεί πόλη, καθόσον την διαρρέει και της προσδίδει μια ευχάριστη νότα. Πηγάζει από το όρος Βαρνούντας και ρέει αρχικά ανατολικά περνώντας μέσα από την πόλη της Φλώρινας. Στην συνέχεια διαρρέει την πεδινή έκταση ανατολικά της Φλώρινας, στρέφεται βορειοανατολικά και εισέρχεται στο έδαφος της Βόρειας Μακεδονίας όπου συμβάλλει με τον Εριγώνα, παραπόταμο του Αξιού. Διατηρεί νερό κυρίως τους χειμερινούς μήνες ενώ την καλοκαιρινή περίοδο στερεύει.
Χιονοδρομικό κέντρο στο Πισοδέρι
Το χιονοδρομικό κέντρο της Βίγλας Πισοδερίου είναι ένα αρκετά μεγάλο χιονοδρομικό κέντρο, το οποίο περιβάλλεται από ένα τοπίο εκπληκτικής φυσικής ομορφιάς. Βρίσκεται ένα από τα καλύτερα χιονοδρομικά κέντρα της χώρας. Από την κορυφή του χιονοδρομικού η θέα προς τις λίμνες των Πρεσπών είναι απίστευτη, ενώ οι διαδρομές των πιστών ανάμεσα από τις οξιές δίνουν μια άλλη διάσταση και ξεφεύγουν από τα τετριμμένα. Πρόκειται για ένα από τα παλαιότερα σε λειτουργία χιονοδρομικά κέντρα, αφού ο πρώτος του συρόμενος αναβατήρας τοποθετήθηκε το 1967. Το χιονοδρομικό κέντρο Βίγλας διαθέτει πίστες ολυμπιακών προδιαγραφών δίνοντας την δυνατότητα και στους πιο απαιτητικούς σκιερ να απολαύσουν το αγαπημένο τους σπορ.
Αρχαιολογικό Μουσείο Φλώρινας
Το κτίριο Μουσείου άρχισε να κτίζεται το 1964 για να δεχτεί αρχαιότητες κυρίως απο περισυλλογές και παραδόσεις, που ως τότε στεγάζονταν σε κατάστημα της αγοράς της πόλης. Ως το 1970 είχε ολοκληρωθεί η έκθεση του ισογείου με έργα γλυπτικής στις τρεις αίθουσές του, ενώ η τέταρτη αίθουσα και ο πρώτος όροφος φιλοξενούσαν ως το 1990 κάποιες προθήκες με κεραμική προϊστορικών και ελληνιστικών χρόνων από ανασκαφικές έρευνες.
Φλώρινας Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Ιδρύθηκε το 1977 και περιλαμβάνει 200 περίπου έργα ζωγραφικής, δωρεά σημαντικών Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών και εμπλουτίζεται διαρκώς. Σε χώρο του Μουσείου ιδρύθηκε το 1991 και λειτουργεί εικαστικό εργαστήριο, το οποίο έχει σκοπό να αναδεικνύει το ταλέντο των νέων της περιοχής.
Ανεμόμυλος Αγ.Παντελεήμονα
Πρόκειται για ένα από τα παλαιότερα σωζόμενα κτίσματα του Δήμου, αφού χρονολογείται στα μέσα του 18ου αι. κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας και έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο μνημείο από τη 4η Εφορία Νεοτέρων Μνημείων. Η χωροθέτησή του σε κεντρικό υπερυψωμένο σημείο του οικισμού, καθώς και τα ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά του χαρακτηριστικά καθιστούν τον ανεμόμυλο σημείο αναφοράς για ολόκληρη την περιοχή. Ο ανεμόμυλος και το παρακείμενο μικρό παραδοσιακό μπακάλικο διαμορφώθηκαν ως Κέντρο Πληροφόρησης για τις λίμνες Βεγορίτιδα και Πέτρων.
Ασκηταριό της Παναγίας Ελεούσας
Το πληρέστερα σωζόμενο είναι το ασκηταριό της Παναγίας Ελεούσας, το οποίο βρίσκεται σε μια σπηλιά με σχετικά μεγάλο άνοιγμα. Ο μικρός μονόχωρος ναός με ημιεξαγωνική κόγχη είναι κατάκοσμος με τοιχογραφίες, με χαρακτηριστικότερη αυτήν της Παναγίας της Βρεφοκρατούσας στο τόξο πάνω από την είσοδο. Η επιγραφή πάνω από τη μικρή πόρτα μας πληροφορεί για τους μοναχούς - κτήτορες του ναού, τον άρχοντα της περιοχής Βουλκασινό και την ακριβή ημερομηνία οικοδόμησης.
Παναγία Πορφύρα
Είναι από τα σημαντικότερα μνημεία στο νησάκι και στην ευρύτερη περιοχή είναι ο ναός της Παναγίας Πορφύρας, μονόχωρη εκκλησία με μεταγενέστερο νάρθηκα. Στο εσωτερικό διατηρείται τοιχογραφικός διάκοσμος σε δύο φάσεις: στα 1524 χρονολογούνται οι τοιχογραφίες του δυτικού τοίχου του κυρίως ναού, ενώ στα 1741 διακοσμήθηκε ο πρόσθετος χώρος του νάρθηκα από τους αδελφούς ζωγράφους Κωνσταντίνο και Αθανάσιο από την Κορυτσά.
Άγιοι Απόστολοι
Στη νότια πλευρά του ομώνυμου νησιού του Αγίου Αχιλλείου σώζονται τα ερείπια του ναού των Αγίων Αποστόλων, μιας μικρής τρίκλιτης βασιλικής με νάρθηκα. Τα λείψανα οχύρωσης γύρω από το ναό, καθώς και ένα ελληνιστικό κτίσμα, μια ρωμαϊκή επιγραφή και δύο παλαιοχριστιανικοί κίονες φανερώνουν τη συνεχή χρήση του χώρου από την ελληνιστική αρχαιότητα, στο σημείο αυτό τοποθετείται η αρχαία πόλη Λύκα, μέχρι τα βυζαντινά χρόνια.
Μονή Αγίου Παντελεήμονα
Η γυναικεία Μονή του Αγίου Παντελεήμονος και της μητέρας του Αγίας Ευβούλης βρίσκεται μεταξύ της λίμνης Βεγορίτιδας και της λίμνης Πετρών. Πιθανολογείται ότι στην παραλία του χωριού βρισκόταν παλαιό μοναστήρι το οποίο, με την αύξηση της στάθμης της λίμνης Βεγορίτιδας, καταποντίσθηκε. Το σημερινό μοναστήρι αποτελεί συνέχεια του παλαιού. Η ανασυσταθείσα κοινοβιακή Μονή ιδρύθηκε από τον Μητροπολίτη κ. Θεόκλητο το 2004 και υπάγεται στη Μητρόπολη Φλωρίνης,Πρεσπών και Εορδαίας. Το μοναστηριακό συγκρότημα περιλαμβάνει ένα μεγάλο ναό αφιερωμένο στον Άγιο Γεώργιο, ένα παλαιό εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου, αρχονταρίκι, ξενώνες, κελιά για τις μοναχές και μεγάλη αυλή. Στο χώρο υπάρχει ακόμη μικρό εργαστήριο παρασκευής παραδοσιακών ζυμαρικών και πωλητήριο τοπικών προϊόντων.
Το πληρέστερα σωζόμενο είναι το ασκηταριό της Παναγίας Ελεούσας, το οποίο βρίσκεται σε μια σπηλιά με σχετικά μεγάλο άνοιγμα. Ο μικρός μονόχωρος ναός με ημιεξαγωνική κόγχη είναι κατάκοσμος με τοιχογραφίες, με χαρακτηριστικότερη αυτήν της Παναγίας της Βρεφοκρατούσας στο τόξο πάνω από την είσοδο. Η επιγραφή πάνω από τη μικρή πόρτα μας πληροφορεί για τους μοναχούς - κτήτορες του ναού, τον άρχοντα της περιοχής Βουλκασινό και την ακριβή ημερομηνία οικοδόμησης.
Παναγία Πορφύρα
Είναι από τα σημαντικότερα μνημεία στο νησάκι και στην ευρύτερη περιοχή είναι ο ναός της Παναγίας Πορφύρας, μονόχωρη εκκλησία με μεταγενέστερο νάρθηκα. Στο εσωτερικό διατηρείται τοιχογραφικός διάκοσμος σε δύο φάσεις: στα 1524 χρονολογούνται οι τοιχογραφίες του δυτικού τοίχου του κυρίως ναού, ενώ στα 1741 διακοσμήθηκε ο πρόσθετος χώρος του νάρθηκα από τους αδελφούς ζωγράφους Κωνσταντίνο και Αθανάσιο από την Κορυτσά.
Άγιοι Απόστολοι
Στη νότια πλευρά του ομώνυμου νησιού του Αγίου Αχιλλείου σώζονται τα ερείπια του ναού των Αγίων Αποστόλων, μιας μικρής τρίκλιτης βασιλικής με νάρθηκα. Τα λείψανα οχύρωσης γύρω από το ναό, καθώς και ένα ελληνιστικό κτίσμα, μια ρωμαϊκή επιγραφή και δύο παλαιοχριστιανικοί κίονες φανερώνουν τη συνεχή χρήση του χώρου από την ελληνιστική αρχαιότητα, στο σημείο αυτό τοποθετείται η αρχαία πόλη Λύκα, μέχρι τα βυζαντινά χρόνια.
Μονή Αγίου Παντελεήμονα
Η γυναικεία Μονή του Αγίου Παντελεήμονος και της μητέρας του Αγίας Ευβούλης βρίσκεται μεταξύ της λίμνης Βεγορίτιδας και της λίμνης Πετρών. Πιθανολογείται ότι στην παραλία του χωριού βρισκόταν παλαιό μοναστήρι το οποίο, με την αύξηση της στάθμης της λίμνης Βεγορίτιδας, καταποντίσθηκε. Το σημερινό μοναστήρι αποτελεί συνέχεια του παλαιού. Η ανασυσταθείσα κοινοβιακή Μονή ιδρύθηκε από τον Μητροπολίτη κ. Θεόκλητο το 2004 και υπάγεται στη Μητρόπολη Φλωρίνης,Πρεσπών και Εορδαίας. Το μοναστηριακό συγκρότημα περιλαμβάνει ένα μεγάλο ναό αφιερωμένο στον Άγιο Γεώργιο, ένα παλαιό εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου, αρχονταρίκι, ξενώνες, κελιά για τις μοναχές και μεγάλη αυλή. Στο χώρο υπάρχει ακόμη μικρό εργαστήριο παρασκευής παραδοσιακών ζυμαρικών και πωλητήριο τοπικών προϊόντων.
