Με 113.000 κατοίκους, η Λάρισα είναι χτισμένη στην καρδιά του Θεσσαλικού Κάμπου, δίπλα στη δεξιά όχθη του Πηνειού. Πρόκειται για μεγαλούπολη με ζωηρή κίνηση. Η πόλη της Λάρισας αποδεικνύει την τεράστια και αδιάκοπη προσφορά της στον ευρωπαϊκό πολιτισμό για μία περίοδο 10.000 ετών περίπου.

Ονομασία

Μία από τις επικρατέστερες ερμηνείες για την ονομασία της πόλης κάνει λόγο για τη νύμφη Λάρισα, που παίζοντας με το τόπι της γλίστρησε και πνίγηκε στα νερά του Πηνειού, γι' αυτό και οι κάτοικοι έδωσαν στην πόλη το όνομά της. Άλλες ερμηνείες αναφέρονται στη Λάρισα, σύζυγο του Ποσειδώνα και μητέρα του Αχαιού, του Φθία και του Πελασγού, στον Λάρισο, γιο του Πελασγού και έναν από τους πιθανούς ιδρυτές της πόλης, ενώ η ετυμολογική προσέγγιση συνδέει το όνομα με τη λέξη «λάας» (λίθος, λίθινη ακρόπολη) απ' όπου προέρχεται και η λέξη «λαός».

Αρχαιότητα

Πρόκειται για μια πόλη που κατοικείται εδώ και σχεδόν 4.000 χρόνια. Κατοικείτο μάλιστα κατά την Παλαιολιθική περίοδο, όπως μαρτυρούν αρχαιολογικές έρευνες. Την εξουσία της πόλης μέχρι το τέλος της κυριαρχίας των Μακεδόνων κατείχαν οι Θεσσαλοί Αλευάδες. Κατά τους Περσικούς πολέμους, οι κάτοικοί της πολέμησαν εναντίον των άλλων Ελλήνων στο πλευρό των ξένων επιδρομέων. Κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου συμμάχησαν με τους Αθηναίους. Η Λάρισα είχε κόψει νόμισμα και αρκετά αρχαία κέρματα έχουν διασωθεί. Στη Λάρισα έζησε και πέθανε, περίπου στην ηλικία των ενενήντα χρόνων, ο Ιπποκράτης, ο Πατέρας της Ιατρικής.

Ρωμαϊκή περίοδος

Με τη βοήθεια δυνάμεων από την Κεντρική Ελλάδα Τον 4ο αιώνα π.Χ πολέμησε με την πόλη Φάρσαλο για να διατηρήσει την δύναμη της και την νίκησε. Ωστόσο ο πόλεμος αυτός ήταν εξουθενωτικός για τους στρατιώτες της. Έτσι, η πόλη δεν μπόρεσε να αμυνθεί τους Μακεδόνες υπό τον Φίλιππο Β΄ το 344 π.Χ.. Συνεπώς, η πόλη υποτάχτηκε στους Μακεδόνες για περίπου 150 χρόνια. Την περίοδο αυτή είχε οικονομικά και δημογραφικά προβλήματα. Κατά την ελληνιστική εποχή, Λαρισαίοι ιππείς του Μεγάλου Αλεξάνδρου ίδρυσαν την Λάρισα στην Συρία και την Λάρισα στην Αραβία.

Η πόλη πολιορκήθηκε από τους Ρωμαίους το 197 π.Χ.. Κατά την Ρωμαϊκή Κυριαρχία η Λάρισα άκμασε. Με την συγκρότηση μεγάλων ιδιοκτησιών γης των Ρωμαίων στη Θεσσαλία, υποβαθμίστηκε ο θεσμός του κοινού των Θεσσαλών και ακολούθησε μια περίοδος παρακμής για την Λάρισα. Ο πληθυσμός της και το βιοτικό της επίπεδο μειώθηκε. Ωστόσο, η Λάρισα αντιμετωπίζει τα προβλήματα αυτά με μετοικήσεις πληθυσμών από τις γύρω πόλεις ενώ παράλληλα απελευθερώθηκαν δούλοι.

Βυζαντινή περίοδος

Την περίοδο αυτή δέχτηκε αλλεπάλληλες επιδρομές. Σλαβικά φύλα εγκαταστάθηκαν σε περιοχές της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας κατά την διάρκεια των επιδρομών τους, τα οποία με την κατάλληλη πολιτική των βυζαντινών αυτοκρατόρων εκχριστιανίστηκαν και ενσωματώθηκαν στο ντόπιο πληθυσμό. Για να αντιμετωπιστούν νέοι κίνδυνοι, έγινε διοικητική αναδιοργάνωση του κράτους με τη Θεσσαλία να ανήκει πλέον στο Θέμα Ελλάδος. Η Θεσσαλία απειλήθηκε από τις επιδρομές των Βουλγάρων (τέλη 10ου αιώνα) υπό τον τσάρο Σαμουήλ, οι οποίες οποίες κορυφώθηκαν με την κατάληψη της Λάρισας το 982 μ.Χ. μετά από τρίχρονη πολιορκία.

Μετά την ήττα των Βουλγάρων το 966 μ.Χ. από τον στρατηγό Νικηφόρο Ουρανό στη μάχη του Σπερχειού, επικράτησε μια εποχή ειρήνης και αναδιοργάνωσης του Βυζαντίου από τον αυτοκράτορα Βασίλειο Β'. Κατά τον 11ο αιώνα μ.Χ., οι Νορμανδοί με ηγεμόνα τον Βοημούνδο, πολιόρκησαν την περιοχή, αλλά οι επιθέσεις τους αντιμετωπίσθηκαν επιτυχώς με την εκστρατεία του Αλεξίου το 1083 μ.Χ. Τον 12ο αιώνα αρχίζει η διάσπαση της κεντρικής οργάνωσης του κράτους και η εμφάνιση μικρών περιφερειών. Το σύστημα αυτό διαδόθηκε στη Θεσσαλία, η οποία έχοντας τεράστιες πεδινές εκτάσεις προκάλεσε το ενδιαφέρον των ισχυρών της εποχής.

Τουρκοκρατία

Το 14ο αιώνα ξεκινά η εδραίωση της οθωμανικής κυριαρχίας με διάφορους Έλληνες και ξένους δυνάστες να εκμεταλλεύονται οικονομικά μεγάλο μέρος του αγροτικού πληθυσμού. Συνέπεια της οθωμανικής κυριαρχία ήταν να παρακμάσει η ήδη παρηκμασμένη οικονομία, με αποτέλεσμα μεγάλο μέρος του πληθυσμού να μετακινηθεί μακριά από την οθωμανική εξουσία προς τα ορεινά. Το 1881 η Θεσσαλία ελευθερώθηκε από τον ελληνικό στρατό και προσαρτήθηκε στο ελληνικό κράτος. Μέχρι την προσάρτηση της Θεσσαλίας η πόλη έφερε το όνομα Γενί Σεχίρ Φενερί .

Νεότερα χρόνια

Στην πόλη αλλά και στην ευρύτερη περιοχή εγκαταστάθηκε τεράστιος πληθυσμός προσφύγων από την Ανατολική Ρωμυλία, την Μικρά Ασία, την Καππαδοκία και τον Πόντο που δημιούργησαν νέες μικρές πόλεις. Κατά τον Β' Παγκοσμίου Πολέμου η πόλη υπέστη μεγάλες καταστροφές από τους βομβαρδισμούς των ιταλικών αεροπλάνων το 1941.