της αρθρογράφουΑλεξίας Φεσσά
Το Αγρίνιο είναι η μεγαλύτερη πόλη της Αιτωλοακαρνανίας και είναι ο κρίκος που συνδέει την Αιτωλία με την Ακαρνανία. Η θέση της πόλης ορίζεται από τον υδάτινο αρχαίο θεό Αχελώο που κυλά δίπλα της και κείτεται στα βορειοδυτικά της λίμνης Τριχωνίδας, στην άκρη σχεδόν του «μεγάλου αιτωλικού πεδίου». Βρίσκεται στους πρόποδες του Παναιτωλικού και σε υψόμετρο 90 μέτρα.
Ονομασία
Σύμφωνα με το μύθο, το Αγρίνιο οφείλει το όνομά του στον Άγριο, το γιο του βασιλιά της Πλευρώνας και Καληδόνας, Πορθάονα και της Ευρύτης. Χαρακτηριστικά ο Όμηρος αναφέρει: «…Πορθεί γαρ τρεις παίδες ευμύμονες εξεγένοντο…Άγριος ηδέ Μέλας, τρίτατος δ’ ην ιππότα Οινεύς». Ο μύθος, συνεχίζοντας, θέλει τον Άγριο να εκδιώκεται από την Πλευρώνα από το Διομήδη και να ιδρύει στη συνέχεια το Αγρίνιο.
Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, το όνομα του Αγρινίου έχει οπωσδήποτε σχέση με το όνομα ενός αρχαίου λαού, που έζησε σ’ αυτή την περιοχή, των Αγραίων. Οι Αγραίοι ή Αγριάνες, πρώτοι κάτοικοι του Αγρινίου, κατέβηκαν από τα Άγραφα, ακολουθώντας το ρεύμα του ποταμού Αχελώου. Τέλος, σύμφωνα με μια τρίτη άποψη, το όνομα οφείλεται στο Θεό «Άγριο Απόλλωνα», που ήταν θεός του κυνηγιού και λατρεύονταν στην περιοχή.
Μυθολογία
Κατά την μυθολογία, χτίστηκε από το Βασιλιά Άγριο, που ήταν απόγονος του γενάρχη Αιτωλού και του γιου του Πλευρώνα. Η πόλη, χτισμένη δίπλα σχεδόν στον ποταμό Αχελώο που ήταν το φυσικό σύνορο ανάμεσα στην Αιτωλία και την Ακαρνανία βρέθηκε αρκετές φορές υπό την κυριαρχία και των δύο πλευρών και το 314 π.Χ. καταστράφηκε από τον Κάσσανδρο.
Σύμφωνα με το μύθο, το Αγρίνιο οφείλει το όνομά του στον Άγριο, το γιο του βασιλιά της Πλευρώνας και Καληδόνας, Πορθάονα και της Ευρύτης. Χαρακτηριστικά ο Όμηρος αναφέρει: «…Πορθεί γαρ τρεις παίδες ευμύμονες εξεγένοντο…Άγριος ηδέ Μέλας, τρίτατος δ’ ην ιππότα Οινεύς». Ο μύθος, συνεχίζοντας, θέλει τον Άγριο να εκδιώκεται από την Πλευρώνα από το Διομήδη και να ιδρύει στη συνέχεια το Αγρίνιο.
Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, το όνομα του Αγρινίου έχει οπωσδήποτε σχέση με το όνομα ενός αρχαίου λαού, που έζησε σ’ αυτή την περιοχή, των Αγραίων. Οι Αγραίοι ή Αγριάνες, πρώτοι κάτοικοι του Αγρινίου, κατέβηκαν από τα Άγραφα, ακολουθώντας το ρεύμα του ποταμού Αχελώου. Τέλος, σύμφωνα με μια τρίτη άποψη, το όνομα οφείλεται στο Θεό «Άγριο Απόλλωνα», που ήταν θεός του κυνηγιού και λατρεύονταν στην περιοχή.
Μυθολογία
Κατά την μυθολογία, χτίστηκε από το Βασιλιά Άγριο, που ήταν απόγονος του γενάρχη Αιτωλού και του γιου του Πλευρώνα. Η πόλη, χτισμένη δίπλα σχεδόν στον ποταμό Αχελώο που ήταν το φυσικό σύνορο ανάμεσα στην Αιτωλία και την Ακαρνανία βρέθηκε αρκετές φορές υπό την κυριαρχία και των δύο πλευρών και το 314 π.Χ. καταστράφηκε από τον Κάσσανδρο.
Αρχαιότητα
Οι ανασκαφές του Μηλιάδη το 1920 έδειξαν ότι η αρχαία πόλη βρίσκονταν στο γειτονικό Ζαπάντι (σημερινή Μεγάλη Χώρα), τα τελευταία χρόνια όμως έχουν βρεθεί πολλά αρχαία ακόμα και στο κέντρο της σημερινής πόλης.
Βυζαντινή περίοδος
Το 13οαιώνα Αυτοκράτορας του Βυζαντίου ήταν ο Αλέξιος Α΄ Κομνηνός, ο οποίος έχτισε στην περιοχή του αρχαίου Αγρινίου νέα πόλη δίνοντας την ονομασία Μεγάλη Χώρα. Ήθελε να συγκεντρώσει τους μικροοικισμούς των κατοίκων της περιοχής που ασχολούνταν με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Με την πάροδο των χρόνων η πόλη αναπτύσσεται και αρχίζει να χρησιμοποιείται και το όνομα «Βραχώρι».
Το 1294, η περιοχή αποτελεί τμήμα του Δεσποτάτου της Ηπείρου και δίνεται ως προίκα στη Θάμαρ, κόρη του Δεσπότη της Ηπείρου Νικηφόρου, παντρεύοντάς την με το Φίλιππο, γιο του ηγεμόνα του Τάραντα, Κάρολου Β΄ του Ανδεγαυού. Ο Φίλιππος απέκτησε και τα δικαιώματα επί της διαδοχής του θρόνου της Ηπείρου. Μετά από μια περίοδο έντονων διενέξεων το διάστημα 1340-1355 η περιοχή, μαζί με όλο το Δεσποτάτο της Ηπείρου, πέφτει στα χέρια του Στέφανου Δουσάν, ηγέτη των Σέρβων. Μετά το θάνατο του Δουσάν η αυτοκρατορία του διαμελίζεται και η περιοχή περνά στην εξουσία των Αλβανών που έχουν γενικό αρχηγό τον Κάρολο Τόπια. Τότε δημιουργήθηκαν τέσσερα μικρά κράτη. Ένα από αυτά ήταν το κράτος του Μπούα, στο οποίο υπάγονταν το Βραχώρι. Τα κράτη αυτά έρχονται σε ρήξη μεταξύ τους με αποτέλεσμα την εμπλοκή των Τούρκων, που κατείχαν ήδη τη Μακεδονία, την εισβολή αυτών στην Αιτωλοακαρνανία και την καταστροφή της.
Οι ανασκαφές του Μηλιάδη το 1920 έδειξαν ότι η αρχαία πόλη βρίσκονταν στο γειτονικό Ζαπάντι (σημερινή Μεγάλη Χώρα), τα τελευταία χρόνια όμως έχουν βρεθεί πολλά αρχαία ακόμα και στο κέντρο της σημερινής πόλης.
Βυζαντινή περίοδος
Το 13οαιώνα Αυτοκράτορας του Βυζαντίου ήταν ο Αλέξιος Α΄ Κομνηνός, ο οποίος έχτισε στην περιοχή του αρχαίου Αγρινίου νέα πόλη δίνοντας την ονομασία Μεγάλη Χώρα. Ήθελε να συγκεντρώσει τους μικροοικισμούς των κατοίκων της περιοχής που ασχολούνταν με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Με την πάροδο των χρόνων η πόλη αναπτύσσεται και αρχίζει να χρησιμοποιείται και το όνομα «Βραχώρι».
Το 1294, η περιοχή αποτελεί τμήμα του Δεσποτάτου της Ηπείρου και δίνεται ως προίκα στη Θάμαρ, κόρη του Δεσπότη της Ηπείρου Νικηφόρου, παντρεύοντάς την με το Φίλιππο, γιο του ηγεμόνα του Τάραντα, Κάρολου Β΄ του Ανδεγαυού. Ο Φίλιππος απέκτησε και τα δικαιώματα επί της διαδοχής του θρόνου της Ηπείρου. Μετά από μια περίοδο έντονων διενέξεων το διάστημα 1340-1355 η περιοχή, μαζί με όλο το Δεσποτάτο της Ηπείρου, πέφτει στα χέρια του Στέφανου Δουσάν, ηγέτη των Σέρβων. Μετά το θάνατο του Δουσάν η αυτοκρατορία του διαμελίζεται και η περιοχή περνά στην εξουσία των Αλβανών που έχουν γενικό αρχηγό τον Κάρολο Τόπια. Τότε δημιουργήθηκαν τέσσερα μικρά κράτη. Ένα από αυτά ήταν το κράτος του Μπούα, στο οποίο υπάγονταν το Βραχώρι. Τα κράτη αυτά έρχονται σε ρήξη μεταξύ τους με αποτέλεσμα την εμπλοκή των Τούρκων, που κατείχαν ήδη τη Μακεδονία, την εισβολή αυτών στην Αιτωλοακαρνανία και την καταστροφή της.
Τουρκοκρατία
Μετά από κάποιους αιώνες στην αφάνεια, η πόλη ξαναεμφανίζεται την εποχή της Τουρκοκρατίας με το όνομα Βραχώρι, για την ετυμολογία του οποίου έχουν διατυπωθεί αρκετές θεωρίες. Κατοικήθηκε από πολλούς Τούρκους και στις αρχές του 18ου αιώνα έγινε έδρα του Σαντζακίου του Κάρλελι, διοικητικό κέντρο της σημερινής Αιτωλοακαρνανίας. Έλαβε ενεργό μέρος στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 και απελευθερώθηκε προσωρινά στις 11 Ιουνίου του 1821. Αργότερα κατακτήθηκε ξανά από τον Κιουταχή και τελικά προσγράφτηκε οριστικά στα σύνορα του ελεύθερου ελληνικού κράτους το 1832.
Μετά την απελευθέρωση το Βραχώρι πήρε ξανά το αρχαίο του όνομα Αγρίνιον. Η πόλη άρχισε να αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς, ειδικά μετά τα τέλη του 19ου - αρχές 20ού αιώνα, όταν στράφηκε μαζικά στην καλλιέργεια του καπνού. Χτίστηκαν τεράστιες αποθήκες και εργοστάσια επεξεργασίας του καπνού, με κυριότερες αυτές των οικογενειών Παπαστράτου, Παπαπέτρου και Παναγόπουλου.
Νεότερα χρόνια
Το Αγρίνιο κατοικήθηκε από πρόσφυγες των ορεινών περιοχών της Αιτωλίας και Ευρυτανίας, καθώς και από Ηπειρώτες και Σουλιώτες. Αυτό το πληθυσμιακό μωσαϊκό εμπλουτίστηκε ακόμη περισσότερο με τους Μικρασιάτες πρόσφυγες του 1922. Σήμερα το Αγρίνιο είναι μια από τις πιο γρήγορα αναπτυσσόμενες πόλεις της Ελλάδας.
Μετά από κάποιους αιώνες στην αφάνεια, η πόλη ξαναεμφανίζεται την εποχή της Τουρκοκρατίας με το όνομα Βραχώρι, για την ετυμολογία του οποίου έχουν διατυπωθεί αρκετές θεωρίες. Κατοικήθηκε από πολλούς Τούρκους και στις αρχές του 18ου αιώνα έγινε έδρα του Σαντζακίου του Κάρλελι, διοικητικό κέντρο της σημερινής Αιτωλοακαρνανίας. Έλαβε ενεργό μέρος στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 και απελευθερώθηκε προσωρινά στις 11 Ιουνίου του 1821. Αργότερα κατακτήθηκε ξανά από τον Κιουταχή και τελικά προσγράφτηκε οριστικά στα σύνορα του ελεύθερου ελληνικού κράτους το 1832.
Μετά την απελευθέρωση το Βραχώρι πήρε ξανά το αρχαίο του όνομα Αγρίνιον. Η πόλη άρχισε να αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς, ειδικά μετά τα τέλη του 19ου - αρχές 20ού αιώνα, όταν στράφηκε μαζικά στην καλλιέργεια του καπνού. Χτίστηκαν τεράστιες αποθήκες και εργοστάσια επεξεργασίας του καπνού, με κυριότερες αυτές των οικογενειών Παπαστράτου, Παπαπέτρου και Παναγόπουλου.
Νεότερα χρόνια
Το Αγρίνιο κατοικήθηκε από πρόσφυγες των ορεινών περιοχών της Αιτωλίας και Ευρυτανίας, καθώς και από Ηπειρώτες και Σουλιώτες. Αυτό το πληθυσμιακό μωσαϊκό εμπλουτίστηκε ακόμη περισσότερο με τους Μικρασιάτες πρόσφυγες του 1922. Σήμερα το Αγρίνιο είναι μια από τις πιο γρήγορα αναπτυσσόμενες πόλεις της Ελλάδας.
