της δημοσιογράφουΕυαγγελίας Γουρνή
Η Ζάκυνθος έχει δει πολλές διαφορετικές κουλτούρες και πολιτισμούς που την έχουν διαμορφώσει στο όμορφο «κόσμημα» που είναι σήμερα. Οι Ενετοί την ονόμασαν Ζάντε, το φίορο του Λεβάντε (λουλούδι της Ανατολής), επειδή οι ναυτικοί τους μπορούσαν να ανιχνεύσουν τη μυρωδιά των ανθισμένων θαλασσινών νάρκισσων από μακριά, πριν ακόμη αντικρύσουν το νησί.
Η πρώτη αναφορά στην ιστορία για τη Ζάκυνθο γίνεται από τον Όμηρο στα έργα του Ιλιάδα και Οδύσσεια και αναφέρεται σε αυτή με το όνομα «Υληέσσα» που σημαίνει γεμάτη δάση. Η Ζάκυνθος είναι ένα νησί που τα πρώτα δείγματα ζωής φτάνουν στην νεολιθική εποχή και στην συνέχεια μέχρι και σήμερα έχει μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα πορεία στη διάρκεια της ιστορίας…
Τα Προϊστορικά χρόνια
Τα παλαιότερα ίχνη ζωής τα οποία βρέθηκαν στο νησί προέρχονται από τη Νεολιθική εποχή και εντοπίστηκαν στον κόλπο του Λαγανά. Η ιστορία του νησιού έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα σύμφωνα με τον Πλίνιο, το νησί είχε κατοίκους πριν από το 3000 π.Χ. και ονομαζόταν Ύρια. Κοντά στο Φρούριο εντοπίστηκε ένα μαρμάρινο σύμπλεγμα θεϊκών μορφών όπως του Απόλλωνα, της Αφροδίτης και της Άρτεμης, το οποίο βρίσκεται στο Μουσείο Τιέμπολο της Βενετίας. Αυτό πιστοποιεί και την ιδιαίτερη τάση των αρχαίων κατοίκων του νησιού στη μουσική και τη λατρεία της Άρτεμης.
Η Μυθολογία
Η Ζάκυνθος, την οποία ο Όμηρος αναφέρει σαν Υλήεσσα δηλαδή δασώδη, πήρε το όνομά της από τον πρώτο εποικιστή της τον Ζάκυνθο γιο του Βασιλιά της Φρυγίας Δάρδανου. Οι απόγονοι του Ζακύνθου δημιούργησαν έναν αξιοσημείωτο πολιτισμό και άρχισαν να ιδρύουν αποικίες για την εξάπλωσή τους, όπως τη Ζακάνθα στην Ισπανία, την πόλη Κυδωνιές στην Κρήτη και τη Φωκίδα στο Πυρρηναίο στην Ισπανία.
Στην συνέχεια την κατέκτησε ο Αρκείσιος, απόγονος του βασιλιά της Κεφαλονιάς Κέφαλου, πατέρας του Λαέρτη, και παππού του Οδυσσέα. Έτσι περιήλθε η Ζάκυνθος στο Βασίλειο του Οδυσσέα ο οποίος συμμετείχε με δώδεκα πλοία στον Τρωικό πόλεμο. Μετά την επιστροφή του όμως και τον φόνο των μνηστήρων από τους οποίους είκοσι ήταν από την Ζάκυνθο, οι Ζακυνθινοί επαναστάτησαν και απέσπασαν το νησί τους από το Βασίλειο του Οδυσσέα.
Η Κλασική εποχή
Η γεωγραφική θέση, το εύφορο έδαφος και οι πηγές πίσσας του νησιού έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην οικονομική του ανάπτυξη με αποτέλεσμα τον 6ο αιώνα π.Χ. να κοπεί αργυρό νόμισμα που απεικόνιζε το τρίποδα, ιερό σύμβολο του Απόλλωνα το οποίο διαδέχθηκε η λύρα τον 5ο αιώνα π.Χ. Για επτά περίπου αιώνες το νησί δημιούργησε ελεύθερο δημοκρατικό βίο.
Το 455 π.Χ. η Ζάκυνθος ενώθηκε με τη συμμαχία των Αθηναίων και μετά τη συντριβή της βρέθηκε υπό την κατοχή των Λακεδαιμονίων με αποτέλεσμα την αλλαγή του δημοκρατικού πολιτεύματος σε ολιγαρχικό. Κατά τη διάρκεια των Περσικών πολέμων η Ζάκυνθος κράτησε ουδέτερη στάση αλλά υποστήριξε την Αθηναϊκή συμμαχία στην εκστρατεία κατά της Σικελίας.
Με την αποτυχία της εκστρατείας η Αθηναϊκή Συμμαχία διαλύεται και η Ζάκυνθος κατακτήθηκε από τους Σπαρτιάτες, όπου παρέμεινε στην κυριαρχία τους μέχρι να κατακτηθεί από τους Μακεδόνες. Το 3ο αιώνα π.Χ. οι Ζακυνθινοί προσπάθησαν να επαναστατήσουν κατά της βασιλείας του Φιλίππου, άλλα τελικά το νησί παρέμεινε υπό τη Μακεδονική κυριαρχία.
Η Ρωμαϊκή κυριαρχία
Αργότερα, η Ζάκυνθος πέρασε στα χέρια των Ρωμαίων τον 2ο αιώνα π.Χ., ωστόσο η επιρροή τους επάνω στους κατοίκους και στο τρόπο ζωής τους δεν ήταν μεγάλη. Αρκετές φορές οι νησιώτες προσπάθησαν να σπάσουν τα δεσμά τους από τη ρωμαϊκή κυριαρχία αλλά σταμάτησαν με την άφιξη του ναυάρχου Φούλβιο που το 150 π.Χ. ανάγκασε τους νησιώτες να κυβερνώνται σύμφωνα με τους νόμους της Ρώμης.
Σταδιακά Ρωμαίοι και Ζακυνθινοί, δεχόμενοι αμοιβαίες υποχρεώσεις και παραχωρήσεις, βελτίωσαν τόσο τον τρόπο συμβίωσής τους που, ενώνοντας τις δυνάμεις τους, κατάφεραν το 87 π.Χ., να απωθήσουν μια απόπειρα του Μυθριδάτη να τους καταλάβει.
Τα Προϊστορικά χρόνια
Τα παλαιότερα ίχνη ζωής τα οποία βρέθηκαν στο νησί προέρχονται από τη Νεολιθική εποχή και εντοπίστηκαν στον κόλπο του Λαγανά. Η ιστορία του νησιού έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα σύμφωνα με τον Πλίνιο, το νησί είχε κατοίκους πριν από το 3000 π.Χ. και ονομαζόταν Ύρια. Κοντά στο Φρούριο εντοπίστηκε ένα μαρμάρινο σύμπλεγμα θεϊκών μορφών όπως του Απόλλωνα, της Αφροδίτης και της Άρτεμης, το οποίο βρίσκεται στο Μουσείο Τιέμπολο της Βενετίας. Αυτό πιστοποιεί και την ιδιαίτερη τάση των αρχαίων κατοίκων του νησιού στη μουσική και τη λατρεία της Άρτεμης.
Η Μυθολογία
Η Ζάκυνθος, την οποία ο Όμηρος αναφέρει σαν Υλήεσσα δηλαδή δασώδη, πήρε το όνομά της από τον πρώτο εποικιστή της τον Ζάκυνθο γιο του Βασιλιά της Φρυγίας Δάρδανου. Οι απόγονοι του Ζακύνθου δημιούργησαν έναν αξιοσημείωτο πολιτισμό και άρχισαν να ιδρύουν αποικίες για την εξάπλωσή τους, όπως τη Ζακάνθα στην Ισπανία, την πόλη Κυδωνιές στην Κρήτη και τη Φωκίδα στο Πυρρηναίο στην Ισπανία.
Στην συνέχεια την κατέκτησε ο Αρκείσιος, απόγονος του βασιλιά της Κεφαλονιάς Κέφαλου, πατέρας του Λαέρτη, και παππού του Οδυσσέα. Έτσι περιήλθε η Ζάκυνθος στο Βασίλειο του Οδυσσέα ο οποίος συμμετείχε με δώδεκα πλοία στον Τρωικό πόλεμο. Μετά την επιστροφή του όμως και τον φόνο των μνηστήρων από τους οποίους είκοσι ήταν από την Ζάκυνθο, οι Ζακυνθινοί επαναστάτησαν και απέσπασαν το νησί τους από το Βασίλειο του Οδυσσέα.
Η Κλασική εποχή
Η γεωγραφική θέση, το εύφορο έδαφος και οι πηγές πίσσας του νησιού έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην οικονομική του ανάπτυξη με αποτέλεσμα τον 6ο αιώνα π.Χ. να κοπεί αργυρό νόμισμα που απεικόνιζε το τρίποδα, ιερό σύμβολο του Απόλλωνα το οποίο διαδέχθηκε η λύρα τον 5ο αιώνα π.Χ. Για επτά περίπου αιώνες το νησί δημιούργησε ελεύθερο δημοκρατικό βίο.
Το 455 π.Χ. η Ζάκυνθος ενώθηκε με τη συμμαχία των Αθηναίων και μετά τη συντριβή της βρέθηκε υπό την κατοχή των Λακεδαιμονίων με αποτέλεσμα την αλλαγή του δημοκρατικού πολιτεύματος σε ολιγαρχικό. Κατά τη διάρκεια των Περσικών πολέμων η Ζάκυνθος κράτησε ουδέτερη στάση αλλά υποστήριξε την Αθηναϊκή συμμαχία στην εκστρατεία κατά της Σικελίας.
Με την αποτυχία της εκστρατείας η Αθηναϊκή Συμμαχία διαλύεται και η Ζάκυνθος κατακτήθηκε από τους Σπαρτιάτες, όπου παρέμεινε στην κυριαρχία τους μέχρι να κατακτηθεί από τους Μακεδόνες. Το 3ο αιώνα π.Χ. οι Ζακυνθινοί προσπάθησαν να επαναστατήσουν κατά της βασιλείας του Φιλίππου, άλλα τελικά το νησί παρέμεινε υπό τη Μακεδονική κυριαρχία.
Η Ρωμαϊκή κυριαρχία
Αργότερα, η Ζάκυνθος πέρασε στα χέρια των Ρωμαίων τον 2ο αιώνα π.Χ., ωστόσο η επιρροή τους επάνω στους κατοίκους και στο τρόπο ζωής τους δεν ήταν μεγάλη. Αρκετές φορές οι νησιώτες προσπάθησαν να σπάσουν τα δεσμά τους από τη ρωμαϊκή κυριαρχία αλλά σταμάτησαν με την άφιξη του ναυάρχου Φούλβιο που το 150 π.Χ. ανάγκασε τους νησιώτες να κυβερνώνται σύμφωνα με τους νόμους της Ρώμης.
Σταδιακά Ρωμαίοι και Ζακυνθινοί, δεχόμενοι αμοιβαίες υποχρεώσεις και παραχωρήσεις, βελτίωσαν τόσο τον τρόπο συμβίωσής τους που, ενώνοντας τις δυνάμεις τους, κατάφεραν το 87 π.Χ., να απωθήσουν μια απόπειρα του Μυθριδάτη να τους καταλάβει.
Η Βυζαντινή περίοδος
Σύμφωνα με την τοπική παράδοση ο χριστιανισμός διαδόθηκε στο νησί από την Μαρία Μαγδαληνή το 34 μ.Χ. όταν το πλοίο που την μετέφερε στην Ρώμη σταμάτησε για λίγο στην Ζάκυνθο. Στα Βυζαντινά χρόνια, η Ζάκυνθος, όπως και τα υπόλοιπα νησιά του Ιονίου, ταλαιπωρείται από τις πειρατικές επιδρομές, αφού αποτελούσε εύκολο στόχο λόγω της απόστασης της από το κέντρο της Βυζαντινής αυτοκρατορίας.
Η ζωή ήταν δύσκολη για την πλειοψηφία των κατοίκων του νησιού, καθώς υπήρχαν πολλοί που ζούσαν σε συνθήκες φτώχειας, ενώ δημιουργήθηκαν τρεις κοινωνικές τάξεις. Την πιο σημαντική τάξη αποτελούσαν οι κτηματίες, οι έμποροι και εργάτες αποτελούσαν την μεσαία τάξη, ενώ το κατώτερο κοινωνικό στρώμα περιελάμβανε όλους τους αγρότες.
Η Παλατινή Κομητεία
Το 1185 η Ζάκυνθος και η Κεφαλονιά κατακτήθηκαν από τον ναύαρχο Μαργαριταρώνη και τέθηκαν υπό τη δικαιοδοσία του Γουλιέλμου δημιουργώντας την Παλατινή Κομητεία Κεφαλληνίας και Ζακύνθου. Από το 1185 μέχρι το 1357 η χώρα κυβερνούνταν από την οικογένεια Ορσίνι, η οποία κατέκτησε και τα νησιά της Λευκάδας και της Ιθάκης.
Η οικογένεια Ορσίνι δεν ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής στο νησί αλλά κυβέρνησε για δύο αιώνες περίπου. Στη συνέχεια, την εξουσία την ανέλαβε η οικογένεια του Λεονάρντο Τόκα, ο οποίος ήταν αρκετά δημοφιλής, φιλικός και έκανε μεγάλες αλλαγές στο νησί, ενώ ίδρυσε πολλούς ναούς και μοναστήρια. Το 1497 οι Τούρκοι νίκησαν την οικογένεια Τόκα και κυριάρχησαν για πέντε χρόνια.
Η Ενετοκρατία
Κάτω από την κυριαρχία των τελευταίων η Ζάκυνθος κατάφερε να μεγαλώσει τα σύνορα του φέουδου της, κατακτώντας ζώνες της ηπειρωτικής Ελλάδας, και βελτίωσε τόσο την αυτοδιοίκηση όσο και την οικονομική της οργάνωση. Αυτή της η ανάπτυξη τράβηξε το ενδιαφέρον των Ενετών οι οποίοι το 1485, και μετά από διπλωματικές πιέσεις στους Τούρκους, την περιέλαβαν στις επαρχίες τους.
Από το 1492, η κυβέρνηση της Βενετίας ανέλαβε μια εκστρατεία με σκοπό την μετοίκηση πολλών υπηκόων της στην επαρχία της Ζακύνθου, ευνοώντας με αυτό τον τρόπο μια περίοδο αναγέννησης και ευημερίας στο εσωτερικό του νησιού. Η συμβίωση μεταξύ των δύο λαών ήταν υποδειγματική μιας και οι Ενετοί είχαν παραχωρήσει στους Ζακυνθινούς κοινωνικές και θρησκευτικές ελευθερίες.
Σε λιγότερο από τρεις αιώνες, η ενετική κυριαρχία επέτρεψε την άνθιση τόσο του πολιτισμού, όσο και της αρχιτεκτονικής του νησιού, σε σημείο που η Ζάκυνθος αποκαλούνταν και ως «Φλωρεντία της Ελλάδας». Ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα της εποχής ήταν η εξέγερση, η οποία είχε απλά χαρακτήρα απείθειας απέναντι σε αγγαρείες και πρωταγωνιστές όχι φτωχούς, αλλά πλούσιους εμπόρους, γνωστή ως το Ρεμπελιό των Ποπολάρων.
Η Γαλλοκρατία
Τον 18ο αιώνα, οι φιλελεύθερες ιδέες των γάλλων, εξαπλώθηκαν σε ολόκληρη την Ευρώπη και έφτασαν μέχρι τη Ζάκυνθο που τις ενστερνίστηκε με ενθουσιασμό. Το 1797 φτάνουν στη Ζάκυνθο οι Γάλλοι δημοκρατικοί και γίνονται δεκτοί με ενθουσιασμό.
Μετά την κατάκτηση της Ζακύνθου από τους Γάλλους, ο Ναπολέων υποσχέθηκε ότι θα ελευθέρωνε τα νησιά του Ιονίου. Η υπόσχεση του οδήγησε στη φύτευση ενός δέντρου που θα συμβόλιζε την ελευθερία και στη καταστροφή ενός αμφιλεγόμενου βιβλίου με τίτλο «Libro d'oro», το οποίο περιείχε τα προνόμια και τα δικαιώματα της αριστοκρατορίας.
Σύμφωνα με την τοπική παράδοση ο χριστιανισμός διαδόθηκε στο νησί από την Μαρία Μαγδαληνή το 34 μ.Χ. όταν το πλοίο που την μετέφερε στην Ρώμη σταμάτησε για λίγο στην Ζάκυνθο. Στα Βυζαντινά χρόνια, η Ζάκυνθος, όπως και τα υπόλοιπα νησιά του Ιονίου, ταλαιπωρείται από τις πειρατικές επιδρομές, αφού αποτελούσε εύκολο στόχο λόγω της απόστασης της από το κέντρο της Βυζαντινής αυτοκρατορίας.
Η ζωή ήταν δύσκολη για την πλειοψηφία των κατοίκων του νησιού, καθώς υπήρχαν πολλοί που ζούσαν σε συνθήκες φτώχειας, ενώ δημιουργήθηκαν τρεις κοινωνικές τάξεις. Την πιο σημαντική τάξη αποτελούσαν οι κτηματίες, οι έμποροι και εργάτες αποτελούσαν την μεσαία τάξη, ενώ το κατώτερο κοινωνικό στρώμα περιελάμβανε όλους τους αγρότες.
Η Παλατινή Κομητεία
Το 1185 η Ζάκυνθος και η Κεφαλονιά κατακτήθηκαν από τον ναύαρχο Μαργαριταρώνη και τέθηκαν υπό τη δικαιοδοσία του Γουλιέλμου δημιουργώντας την Παλατινή Κομητεία Κεφαλληνίας και Ζακύνθου. Από το 1185 μέχρι το 1357 η χώρα κυβερνούνταν από την οικογένεια Ορσίνι, η οποία κατέκτησε και τα νησιά της Λευκάδας και της Ιθάκης.
Η οικογένεια Ορσίνι δεν ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής στο νησί αλλά κυβέρνησε για δύο αιώνες περίπου. Στη συνέχεια, την εξουσία την ανέλαβε η οικογένεια του Λεονάρντο Τόκα, ο οποίος ήταν αρκετά δημοφιλής, φιλικός και έκανε μεγάλες αλλαγές στο νησί, ενώ ίδρυσε πολλούς ναούς και μοναστήρια. Το 1497 οι Τούρκοι νίκησαν την οικογένεια Τόκα και κυριάρχησαν για πέντε χρόνια.
Η Ενετοκρατία
Κάτω από την κυριαρχία των τελευταίων η Ζάκυνθος κατάφερε να μεγαλώσει τα σύνορα του φέουδου της, κατακτώντας ζώνες της ηπειρωτικής Ελλάδας, και βελτίωσε τόσο την αυτοδιοίκηση όσο και την οικονομική της οργάνωση. Αυτή της η ανάπτυξη τράβηξε το ενδιαφέρον των Ενετών οι οποίοι το 1485, και μετά από διπλωματικές πιέσεις στους Τούρκους, την περιέλαβαν στις επαρχίες τους.
Από το 1492, η κυβέρνηση της Βενετίας ανέλαβε μια εκστρατεία με σκοπό την μετοίκηση πολλών υπηκόων της στην επαρχία της Ζακύνθου, ευνοώντας με αυτό τον τρόπο μια περίοδο αναγέννησης και ευημερίας στο εσωτερικό του νησιού. Η συμβίωση μεταξύ των δύο λαών ήταν υποδειγματική μιας και οι Ενετοί είχαν παραχωρήσει στους Ζακυνθινούς κοινωνικές και θρησκευτικές ελευθερίες.
Σε λιγότερο από τρεις αιώνες, η ενετική κυριαρχία επέτρεψε την άνθιση τόσο του πολιτισμού, όσο και της αρχιτεκτονικής του νησιού, σε σημείο που η Ζάκυνθος αποκαλούνταν και ως «Φλωρεντία της Ελλάδας». Ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα της εποχής ήταν η εξέγερση, η οποία είχε απλά χαρακτήρα απείθειας απέναντι σε αγγαρείες και πρωταγωνιστές όχι φτωχούς, αλλά πλούσιους εμπόρους, γνωστή ως το Ρεμπελιό των Ποπολάρων.
Η Γαλλοκρατία
Τον 18ο αιώνα, οι φιλελεύθερες ιδέες των γάλλων, εξαπλώθηκαν σε ολόκληρη την Ευρώπη και έφτασαν μέχρι τη Ζάκυνθο που τις ενστερνίστηκε με ενθουσιασμό. Το 1797 φτάνουν στη Ζάκυνθο οι Γάλλοι δημοκρατικοί και γίνονται δεκτοί με ενθουσιασμό.
Μετά την κατάκτηση της Ζακύνθου από τους Γάλλους, ο Ναπολέων υποσχέθηκε ότι θα ελευθέρωνε τα νησιά του Ιονίου. Η υπόσχεση του οδήγησε στη φύτευση ενός δέντρου που θα συμβόλιζε την ελευθερία και στη καταστροφή ενός αμφιλεγόμενου βιβλίου με τίτλο «Libro d'oro», το οποίο περιείχε τα προνόμια και τα δικαιώματα της αριστοκρατορίας.
Η Ρωσοκρατία
Ο αέρας ελευθερίας και ανανέωσης που έφεραν οι γάλλοι ήρθε αντιμέτωπος πολύ γρήγορα με την νοσταλγία της αριστοκρατικής τάξης για τα παλιά της προνόμια, και ήταν ακριβώς ο κύκλος των αριστοκρατών εκείνος που το 1798 ευνόησε την προώθηση στο νησί της συμμαχίας μεταξύ ρώσων και τούρκων.
Στις 22 Μαρτίου 1800 Ρωσία και Τουρκία συμφώνησαν στην Κωσταντινούπολη για την ίδρυση του Κράτους των Ιονίων Νήσων όπου, για πάνω από επτά χρόνια, η παλιά τάξη της αριστοκρατίας κατάφερε και πάλι να επιβληθεί στον λαό. Η Γαλλική κυριαρχία δεν διήρκησε για μεγάλο χρονικό διάστημα, καθώς το νησί κατακτήθηκε άμεσα από Ρώσικες και Τουρκικές δυνάμεις το 1798 και ήρθαν ξανά στην επιφάνεια τα προνόμια των ευγενών. Το 1807 η Ζάκυνθος περνά ξανά στα χέρια των Γάλλων, για 2 χρόνια αυτή τη φορά.
Η Αγγλοκρατία
Το 1809 οι άγγλοι με δυνατό στρατό εγκαταστάθηκαν στη Ζάκυνθο και την έκαναν πρωτεύουσα του Κράτους των Ιονίων δίνοντας αρκετά πλεονεκτήματα στον λαό της Ζακύνθου όπως κάποια μορφή δημόσιας περίθαλψης και την ίδρυση του πρώτου τυπογραφείου του νησιού.
Όλα αυτά, όμως, άλλαξαν με την άφιξη του T. Maitland, νέου κυβερνήτη της Ζακύνθου, ο οποίος δεν άργησε να δείξει τον αυταρχικό του χαρακτήρα, σε σημείο που οι νησιώτες αφού πρώτα έκαναν ενστάσεις διαμαρτυρίας προς την αγγλική κυβέρνηση, κατέληξαν να ιδρύσουν μια κρυφή πατριωτική εταιρεία που πήρε το όνομα «Φιλική Εταιρεία». Αυτή η οργάνωση υπήρξε στη βάση της εθνικής εξέγερσης της Ελλάδας και στη Ζάκυνθο υπάρχει στήλη στη μνήμη των πατριωτών αυτών.
Η προσάρτηση στην Ελλάδα
Με το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης το 1821 οι Επτανήσιοι στηρίζουν απροκάλυπτα και ενεργά τους εξεγερμένους Έλληνες. Μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους και την ίδρυση του Ελληνικού κράτους εμφανίζεται έντονο το αίτημα της Ένωσης των Ιονίων Νήσων με την υπόλοιπη Ελλάδα. Στις 21 Μαΐου 1864 υψώθηκε οριστικά η Ελληνική σημαία στο νησί και το όνειρο των Ζακυνθινών να ενωθούν με την Ελλάδα πραγματοποιήθηκε ύστερα από σκληρούς αγώνες αλλά και 680 χρόνια ξένης κατοχής.
Και μπορεί στη Ζάκυνθο να μην υπήρξε Τουρκοκρατία και εξέγερση εναντίον τους όπως στην υπόλοιπη Ελλάδα, αλλά το νησί έδωσε στον Ελληνικό λαό τον «εθνικό του ύμνο»… Ο Ζακυνθινός Διονύσιος Σολωμός, ο εθνικός μας ποιητής, ο άνθρωπος που έγραψε το «Ύμνος εις την Ελευθερία», οι πρώτες δύο στροφές του οποίου έγινανν ο εθνικός ύμνος της Ελλάδας.
Η σύγχρονη εποχή
Κατά το Β παγκόσμιο πόλεμο η Ζάκυνθος καταλήφθηκε από τους Ιταλούς και τους Γερμανούς.Οι νησιώτες προσπάθησαν να προστατεύσουν την Εβραϊκή κοινότητα του νησιού.Ο λόγος γι’αυτό ηταν οι θαρραλέες και ευφυής ενέργειες του αρχιεπίσκοπου Χρισόστομου και του Δημάρχου Λουκά Κάρερ. Εν το μεταξύ οι Εβραίοι κρυβόντουσαν στα ορεινά χωριά του νησιού.
Το 1953 ο ισχυρός σεισμός μεγέθους 7,2 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ που ακολουθείται από εκτεταμένη πυρκαγιά ισοπεδώνει την πόλη της Ζακύνθου. Χάνονται έτσι ιστορικά κτίρια και εκκλησίες, μαζί με τους θησαυρούς που περιείχαν. Πολλά έθνη από όλο το κόσμο όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Βρετανία, η Γαλλία και η Νορβηγία ανταποκρίθηκαν σε αυτή την τραγωδία με γενναιόδωρες δωρεές χρημάτων και με ιατρικά εφόδια. Η πόλη ξαναχτίζεται σύμφωνα με έναν αυστηρό αντισεισμικό κανονισμό, προσπαθώντας συγχρόνως να διατηρήσει κάτι από τον παλιό της χαρακτήρα.
Η ανάπτυξη της Ζακύνθου τα επόμενα χρόνια με σημαντική αγροτική παραγωγή, στηριγμένη κυρίως στην καλλιέργεια της ελιάς, των εσπεριδοειδών και της σταφίδας καθώς και των ανθοκομικών. Παράλληλα, αναπτύσσεται σημαντική επιχειρηματική δραστηριότητα, κυρίως στον τομέα του τουρισμού και πιο συγκεκριμένα στον τομέα του θρησκευτικού τουρισμού μιας και ο προστάτης – Άγιος του νησιού, ο Άγιος Διονύσιος «φέρνει» στο νησί ταξιδιώτες από όλο τον κόσμο.
Ο αέρας ελευθερίας και ανανέωσης που έφεραν οι γάλλοι ήρθε αντιμέτωπος πολύ γρήγορα με την νοσταλγία της αριστοκρατικής τάξης για τα παλιά της προνόμια, και ήταν ακριβώς ο κύκλος των αριστοκρατών εκείνος που το 1798 ευνόησε την προώθηση στο νησί της συμμαχίας μεταξύ ρώσων και τούρκων.
Στις 22 Μαρτίου 1800 Ρωσία και Τουρκία συμφώνησαν στην Κωσταντινούπολη για την ίδρυση του Κράτους των Ιονίων Νήσων όπου, για πάνω από επτά χρόνια, η παλιά τάξη της αριστοκρατίας κατάφερε και πάλι να επιβληθεί στον λαό. Η Γαλλική κυριαρχία δεν διήρκησε για μεγάλο χρονικό διάστημα, καθώς το νησί κατακτήθηκε άμεσα από Ρώσικες και Τουρκικές δυνάμεις το 1798 και ήρθαν ξανά στην επιφάνεια τα προνόμια των ευγενών. Το 1807 η Ζάκυνθος περνά ξανά στα χέρια των Γάλλων, για 2 χρόνια αυτή τη φορά.
Η Αγγλοκρατία
Το 1809 οι άγγλοι με δυνατό στρατό εγκαταστάθηκαν στη Ζάκυνθο και την έκαναν πρωτεύουσα του Κράτους των Ιονίων δίνοντας αρκετά πλεονεκτήματα στον λαό της Ζακύνθου όπως κάποια μορφή δημόσιας περίθαλψης και την ίδρυση του πρώτου τυπογραφείου του νησιού.
Όλα αυτά, όμως, άλλαξαν με την άφιξη του T. Maitland, νέου κυβερνήτη της Ζακύνθου, ο οποίος δεν άργησε να δείξει τον αυταρχικό του χαρακτήρα, σε σημείο που οι νησιώτες αφού πρώτα έκαναν ενστάσεις διαμαρτυρίας προς την αγγλική κυβέρνηση, κατέληξαν να ιδρύσουν μια κρυφή πατριωτική εταιρεία που πήρε το όνομα «Φιλική Εταιρεία». Αυτή η οργάνωση υπήρξε στη βάση της εθνικής εξέγερσης της Ελλάδας και στη Ζάκυνθο υπάρχει στήλη στη μνήμη των πατριωτών αυτών.
Η προσάρτηση στην Ελλάδα
Με το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης το 1821 οι Επτανήσιοι στηρίζουν απροκάλυπτα και ενεργά τους εξεγερμένους Έλληνες. Μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους και την ίδρυση του Ελληνικού κράτους εμφανίζεται έντονο το αίτημα της Ένωσης των Ιονίων Νήσων με την υπόλοιπη Ελλάδα. Στις 21 Μαΐου 1864 υψώθηκε οριστικά η Ελληνική σημαία στο νησί και το όνειρο των Ζακυνθινών να ενωθούν με την Ελλάδα πραγματοποιήθηκε ύστερα από σκληρούς αγώνες αλλά και 680 χρόνια ξένης κατοχής.
Και μπορεί στη Ζάκυνθο να μην υπήρξε Τουρκοκρατία και εξέγερση εναντίον τους όπως στην υπόλοιπη Ελλάδα, αλλά το νησί έδωσε στον Ελληνικό λαό τον «εθνικό του ύμνο»… Ο Ζακυνθινός Διονύσιος Σολωμός, ο εθνικός μας ποιητής, ο άνθρωπος που έγραψε το «Ύμνος εις την Ελευθερία», οι πρώτες δύο στροφές του οποίου έγινανν ο εθνικός ύμνος της Ελλάδας.
Η σύγχρονη εποχή
Κατά το Β παγκόσμιο πόλεμο η Ζάκυνθος καταλήφθηκε από τους Ιταλούς και τους Γερμανούς.Οι νησιώτες προσπάθησαν να προστατεύσουν την Εβραϊκή κοινότητα του νησιού.Ο λόγος γι’αυτό ηταν οι θαρραλέες και ευφυής ενέργειες του αρχιεπίσκοπου Χρισόστομου και του Δημάρχου Λουκά Κάρερ. Εν το μεταξύ οι Εβραίοι κρυβόντουσαν στα ορεινά χωριά του νησιού.
Το 1953 ο ισχυρός σεισμός μεγέθους 7,2 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ που ακολουθείται από εκτεταμένη πυρκαγιά ισοπεδώνει την πόλη της Ζακύνθου. Χάνονται έτσι ιστορικά κτίρια και εκκλησίες, μαζί με τους θησαυρούς που περιείχαν. Πολλά έθνη από όλο το κόσμο όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Βρετανία, η Γαλλία και η Νορβηγία ανταποκρίθηκαν σε αυτή την τραγωδία με γενναιόδωρες δωρεές χρημάτων και με ιατρικά εφόδια. Η πόλη ξαναχτίζεται σύμφωνα με έναν αυστηρό αντισεισμικό κανονισμό, προσπαθώντας συγχρόνως να διατηρήσει κάτι από τον παλιό της χαρακτήρα.
Η ανάπτυξη της Ζακύνθου τα επόμενα χρόνια με σημαντική αγροτική παραγωγή, στηριγμένη κυρίως στην καλλιέργεια της ελιάς, των εσπεριδοειδών και της σταφίδας καθώς και των ανθοκομικών. Παράλληλα, αναπτύσσεται σημαντική επιχειρηματική δραστηριότητα, κυρίως στον τομέα του τουρισμού και πιο συγκεκριμένα στον τομέα του θρησκευτικού τουρισμού μιας και ο προστάτης – Άγιος του νησιού, ο Άγιος Διονύσιος «φέρνει» στο νησί ταξιδιώτες από όλο τον κόσμο.