της αρθρογράφουΑλεξίας Φεσσά
H Πάτμος με τις αναρίθμητες εκκλησίες και τα μοναστήρια είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την χριστιανική θρησκεία. Έχει γραφικότατους οικισμούς, μία Χώρα μοναδικής αρχιτεκτονικής, υπέροχες παραλίες για όλα τα γούστα και πολύ καλή τουριστική υποδομή. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο που ανακηρύχθηκε από το περιοδικό Forbes ως το πιο «ειδυλλιακό μέρος της Ευρώπης».
Το σπήλαιο της Αποκάλυψης
Η σπηλιά της αποκάλυψης βρίσκεται στη Πάτμο στο μέσον περίπου της διαδρομής από το λιμάνι της Σκάλας μέχρι τη χώρα. Η χριστιανική παράδοση υποστηρίζει ότι μέσα στη σπηλιά σχίστηκε ο βράχος και από εκεί, από τρεις μικρότερες σχισμές που συμβολίζουν την Αγία τριάδα, ακούγονταν η φωνή του Θεού όταν υπαγόρευε στον Ιωάννη το κείμενο της Αποκάλυψης. Η σπηλιά φιλοξένησε τον Ευαγγελιστή Ιωάννη από το 95 μ.Χ, εξόριστο από τους Ρωμαίους. Εκεί του φανερώθηκε σαν όραμα ο θεός και του κοινώνησε την Αποκάλυψη, το τέλος του κόσμου με τη βούληση του Θεού. Η σπηλιά διαμορφώθηκε σε λατρευτικό χώρο από τον ιδρυτή της μονής της Πάτμου Όσιο Χριστόδουλο. Σήμερα από την είσοδο των κτιρίων της αποκάλυψης κατεβαίνει κανείς αρκετά σκαλοπάτια και πρώτα μπαίνει στον μικρό ναό που βρίσκεται ακριβώς δίπλα ενσωματωμένος με το σπήλαιο. Στα δεξιά του βλέπει τον επιβλητικό χώρο του σπηλαίου.
Ο Βράχος της Καλλικατσού
Κατά το μύθο, η Πέτρα της Καλλικατσού είναι η κατάρα μιας μάνας που έπιασε τόπο: δελεασμένη από την πανέμορφη θάλασσα τού κόλπου, και ενώ μόλις είχε κοινωνήσει, μια κοπέλλα θέλησε να βουτήξει στα νερά της. Η μητέρα της τής το απαγόρεψε, αυτή ωστόσο επέμενε, προκαλώντας τον θυμό τής πρώτης. Εξαγριωμένη, αυτή φώναξε: «Αν πας, πέτρα να γίνεις». Και έτσι και έγινε. Όσο για το τοπωνύμιο, καλικατσού είναι το όνομα που δίνεται συχνά στα νησιά στον θαλασσοκόρακα , μαύρο θαλασσοπούλι που θυμίζει κορμοράνο, και το οποίο δόθηκε γιατί φωλιάζει στον βράχο αυτόν.
Καστέλι
Το Καστέλι είναι Ερείπια οχυρωμένης ακρόπολης στην Σκάλα της Πάτμου με τείχος από μαύρο τραχίτη λίθο και ενίσχυση από πύργους, κλασσικό δείγμα της ελληνιστικής τειχοδομίας. Βρισκόταν σε χρήση μέχρι και τους Ρωμαϊκούς χρόνους. Εδώ κτίστηκε μεταγενέστερα η εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου.
Ανεμόμυλοι
Βρίσκονται σε ένα ύψωμα στην αριστερή πλευρά της Χώρας της Πάτμου. Οι ανεμόμυλοι της Πάτμου έχουν μεγάλη ιστορία. Οι δυο πρώτοι κατασκευάστηκαν το 1688 και ο τρίτος το 1863. Οι ανεμόμυλοι της Πάτμου εκμεταλλεύονταν με τον καλύτερο τρόπο την δύναμη των βοριάδων για το άλεσμα των δημητριακών μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα που εγκαταλείφτηκαν στην τύχη τους να ερημώσουν.
Η σπηλιά της αποκάλυψης βρίσκεται στη Πάτμο στο μέσον περίπου της διαδρομής από το λιμάνι της Σκάλας μέχρι τη χώρα. Η χριστιανική παράδοση υποστηρίζει ότι μέσα στη σπηλιά σχίστηκε ο βράχος και από εκεί, από τρεις μικρότερες σχισμές που συμβολίζουν την Αγία τριάδα, ακούγονταν η φωνή του Θεού όταν υπαγόρευε στον Ιωάννη το κείμενο της Αποκάλυψης. Η σπηλιά φιλοξένησε τον Ευαγγελιστή Ιωάννη από το 95 μ.Χ, εξόριστο από τους Ρωμαίους. Εκεί του φανερώθηκε σαν όραμα ο θεός και του κοινώνησε την Αποκάλυψη, το τέλος του κόσμου με τη βούληση του Θεού. Η σπηλιά διαμορφώθηκε σε λατρευτικό χώρο από τον ιδρυτή της μονής της Πάτμου Όσιο Χριστόδουλο. Σήμερα από την είσοδο των κτιρίων της αποκάλυψης κατεβαίνει κανείς αρκετά σκαλοπάτια και πρώτα μπαίνει στον μικρό ναό που βρίσκεται ακριβώς δίπλα ενσωματωμένος με το σπήλαιο. Στα δεξιά του βλέπει τον επιβλητικό χώρο του σπηλαίου.
Ο Βράχος της Καλλικατσού
Κατά το μύθο, η Πέτρα της Καλλικατσού είναι η κατάρα μιας μάνας που έπιασε τόπο: δελεασμένη από την πανέμορφη θάλασσα τού κόλπου, και ενώ μόλις είχε κοινωνήσει, μια κοπέλλα θέλησε να βουτήξει στα νερά της. Η μητέρα της τής το απαγόρεψε, αυτή ωστόσο επέμενε, προκαλώντας τον θυμό τής πρώτης. Εξαγριωμένη, αυτή φώναξε: «Αν πας, πέτρα να γίνεις». Και έτσι και έγινε. Όσο για το τοπωνύμιο, καλικατσού είναι το όνομα που δίνεται συχνά στα νησιά στον θαλασσοκόρακα , μαύρο θαλασσοπούλι που θυμίζει κορμοράνο, και το οποίο δόθηκε γιατί φωλιάζει στον βράχο αυτόν.
Καστέλι
Το Καστέλι είναι Ερείπια οχυρωμένης ακρόπολης στην Σκάλα της Πάτμου με τείχος από μαύρο τραχίτη λίθο και ενίσχυση από πύργους, κλασσικό δείγμα της ελληνιστικής τειχοδομίας. Βρισκόταν σε χρήση μέχρι και τους Ρωμαϊκούς χρόνους. Εδώ κτίστηκε μεταγενέστερα η εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου.
Ανεμόμυλοι
Βρίσκονται σε ένα ύψωμα στην αριστερή πλευρά της Χώρας της Πάτμου. Οι ανεμόμυλοι της Πάτμου έχουν μεγάλη ιστορία. Οι δυο πρώτοι κατασκευάστηκαν το 1688 και ο τρίτος το 1863. Οι ανεμόμυλοι της Πάτμου εκμεταλλεύονταν με τον καλύτερο τρόπο την δύναμη των βοριάδων για το άλεσμα των δημητριακών μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα που εγκαταλείφτηκαν στην τύχη τους να ερημώσουν.
Βιβλιοθήκη Μονής Αγίου Ιωάννη Θεολόγου
Μια από τις σημαντικότερες βιβλιοθήκες της Ορθοδοξίας ιδρύθηκε από τον Όσιο Χριστόδουλο με τα χειρόγραφα βιβλία που έφερε από τη λεηλατημένη βιβλιοθήκη του στη Μ. Ασία. Περιέχει 890 χειρόγραφους Κώδικες μεταξύ των οποίων 325 περγαμηνοί. Τα έγγραφα του Αρχείου υπερβαίνουν τα 13.000 και αναφέρονται στην ιστορία της Μονής και της Πάτμου.
Αρχοντικό Νικολαϊδη
Χαρακτηριστικό δείγμα της αρχιτεκτονικής του νησιού απαρτίζει το διώροφο οίκημα με γοτθικά χαρακτηριστικά που οικοδομήθηκε μεταξύ τού 1705 και τού 1796 στην Χώρα της Πάτμου. Στο ισόγειο υπάρχουν το φουρναριό, στέρνες και το ιδιωτικό παρεκκλήσι τού Αγίου Νικολάου, ενώ ο όροφος αποτελείται από τους «ύπνους» (κρεββατοκάμαρες) και τον «νοντά» (χώρο διημέρευσης, αλλά και υποδοχής επισκεπτών), με διαχωριστικό στοιχείο μεταξύ των δύο τον «αμπάταρο» (περίτεχνη ξύλινη «κουρτίνα» με ράφια, που ως εκ τούτου χρησίμευε και ως αποθηκευτικός χώρος), καθώς και τις πάνω αυλές.
Αρχοντικό του Σημαντήρη
Το Αρχοντικό του Σημαντήρη είναι χαρακτηριστικό πατινιώτικο αρχοντικό μετατράπηκε σε μνημείο πολιτισμού με παλαιά έπιπλα, ζωγραφικούς πίνακες, Σπάνιο εικονοτάσι με εικόνες τη ρωσικής τέχνης των 14ου, 15ου και 16ου αιώνα κ.α.
Πατμιάδα εκκλησιαστική σχολή
Η συγκεκριμένη σχολή μόρφωσε σημαντικές μορφές του Ελληνισμού γι’ αυτό η φήμη της διαδόθηκε στο Πανελλήνιο. Το 1947, μετά από μια μικρή διακοπή λόγω της μεταφορά της στη Σάμο, ανοικοδομήθηκε λίγα μέτρα πιο πάνω, στη σημερινή της θέση ανάμεσα σε πυκνά δέντρα και με θέα τη Σκάλα.
Μια από τις σημαντικότερες βιβλιοθήκες της Ορθοδοξίας ιδρύθηκε από τον Όσιο Χριστόδουλο με τα χειρόγραφα βιβλία που έφερε από τη λεηλατημένη βιβλιοθήκη του στη Μ. Ασία. Περιέχει 890 χειρόγραφους Κώδικες μεταξύ των οποίων 325 περγαμηνοί. Τα έγγραφα του Αρχείου υπερβαίνουν τα 13.000 και αναφέρονται στην ιστορία της Μονής και της Πάτμου.
Αρχοντικό Νικολαϊδη
Χαρακτηριστικό δείγμα της αρχιτεκτονικής του νησιού απαρτίζει το διώροφο οίκημα με γοτθικά χαρακτηριστικά που οικοδομήθηκε μεταξύ τού 1705 και τού 1796 στην Χώρα της Πάτμου. Στο ισόγειο υπάρχουν το φουρναριό, στέρνες και το ιδιωτικό παρεκκλήσι τού Αγίου Νικολάου, ενώ ο όροφος αποτελείται από τους «ύπνους» (κρεββατοκάμαρες) και τον «νοντά» (χώρο διημέρευσης, αλλά και υποδοχής επισκεπτών), με διαχωριστικό στοιχείο μεταξύ των δύο τον «αμπάταρο» (περίτεχνη ξύλινη «κουρτίνα» με ράφια, που ως εκ τούτου χρησίμευε και ως αποθηκευτικός χώρος), καθώς και τις πάνω αυλές.
Αρχοντικό του Σημαντήρη
Το Αρχοντικό του Σημαντήρη είναι χαρακτηριστικό πατινιώτικο αρχοντικό μετατράπηκε σε μνημείο πολιτισμού με παλαιά έπιπλα, ζωγραφικούς πίνακες, Σπάνιο εικονοτάσι με εικόνες τη ρωσικής τέχνης των 14ου, 15ου και 16ου αιώνα κ.α.
Πατμιάδα εκκλησιαστική σχολή
Η συγκεκριμένη σχολή μόρφωσε σημαντικές μορφές του Ελληνισμού γι’ αυτό η φήμη της διαδόθηκε στο Πανελλήνιο. Το 1947, μετά από μια μικρή διακοπή λόγω της μεταφορά της στη Σάμο, ανοικοδομήθηκε λίγα μέτρα πιο πάνω, στη σημερινή της θέση ανάμεσα σε πυκνά δέντρα και με θέα τη Σκάλα.
Ερημητήριο Προφήτη Ηλία
Κατασκευάστηκε από ιερομόναχο στο ψηλότερο σημείο του νησιού με θαυμάσια θέα. Το συγκρότημα απαρτίζεται από κελιά και το προαύλιο πριβάλλεται από περιτείχισμα. Ο κυρίως ναός είναι μονόκλιτος με τρύλο και τέμπλο που επιχρυσώθηκε τον Ιούλιο του 1795 από ιερομόναχο.
Ιερά Μονή του Αγίου Ιωάννη
Αποτελείται από κτίσματα διαφόρων εποχών διαρθρωμένο σε οχυρωμένο κτιριακό συγκρότημα πέντε επιπέδων. Ο οχυρωματικός περίβολος του Μοναστηρίου φέρει οδοντωτές επάλξεις και πύργους. Στον εξώστη της πύλης υπήρχε ο φονιάς ή ζεμοτίστρα, από την οποία περιέχυναν με καυτό λάδι, μολύβι ή νερό τους πολιορκητές. Μέσα στον οχυρωματικό περίβολο περιλαμβάνονται δέκα παρεκκλήσια και 99 κελιά. Μεταξύ των παρεκκλησίων ξεχωρίζουν των Αγίων Αποστόλων και του Οσίου Χριστοδούλου, που κτίσθηκε το 1093 όταν μαθητές του μετέφεραν το σκήνωμα του στην Πάτμο. Η αυλή είναι βοτσαλόστρωτη και περιβάλλεται από αψίδες. Σημαντικά κτίρια είναι το Καθολικό της Μονής, η Τράπεζα, το μαγειρείο, το Σκευοφυλάκιο, η Βιβλιοθήκη, το Ηγουμενείο, το Ωρείο (αποθήκες) και το εργαστήριο συντήρησης και αποκατάστασης έργων τέχνης και χειρογράφων.
Μονή Άγια των Αγίων
Πρόκειται για γυναικεία Ιερά Μονή που ιδρύθηκε κατά τον 16ον αι. στην Χώρα Πάτμου. Πριν αποφασίσετε να την επισκεφθείτε θα πρέπει να επικοινωνήσετε καθότι δεν έχει σταθερό ωράριο επισκέψεων.
Παραλίες
Στην ακτογραμμή του νησιού θα συναντήσετε μεγάλη ποικιλία από παραλίες με ασύγκριτη ομορφιά λόγω του απαράμιλλου φυσικού περιβάλλοντος που επικρατεί κατά μήκος του νησιού. Η πιο κοσμοπολίτικη είναι ο Κάμπος, στα βορειοανατολικά του νησιού και ο Γροίκος, στον ομώνυμο οικισμό. Πολύ δημοφιλείς και εύκολα προσβάσιμες είναι επίσης η Βαγιά, μία οργανωμένη αμμουδερή παραλία, σε απόσταση 7 χιλιομέτρων από τη Σκάλα, η Πέτρα στα νοτιοδυτικά και δίπλα της η παραλία γυμνιστών, το Πλακί. Οι Δίδυμες παραλίες είναι δύο πανομοιότυποι μικροί όρμοι με βότσαλα στα ανατολικά του Κάμπου, μέσα σ’ ένα πανέμορφο φυσικό περιβάλλον. Ήσυχη παραλία και πολύ κοντά στη Σκάλα είναι η Άσπρη Παραλία που προσφέρει θέα στο μοναστήρι, ενώ η παραλία Λάμπη θα σας καταπλήξει με τα πολύχρωμα και σπάνια βότσαλά της. Τέλος, οι παραλίες Μέρικας, Απολλού, Αλυκές, Σάψιλα, Λουκάκια και Άγιος Θεολόγος είναι μερικές ακόμη από τις επιλογές σας.
Κατασκευάστηκε από ιερομόναχο στο ψηλότερο σημείο του νησιού με θαυμάσια θέα. Το συγκρότημα απαρτίζεται από κελιά και το προαύλιο πριβάλλεται από περιτείχισμα. Ο κυρίως ναός είναι μονόκλιτος με τρύλο και τέμπλο που επιχρυσώθηκε τον Ιούλιο του 1795 από ιερομόναχο.
Ιερά Μονή του Αγίου Ιωάννη
Αποτελείται από κτίσματα διαφόρων εποχών διαρθρωμένο σε οχυρωμένο κτιριακό συγκρότημα πέντε επιπέδων. Ο οχυρωματικός περίβολος του Μοναστηρίου φέρει οδοντωτές επάλξεις και πύργους. Στον εξώστη της πύλης υπήρχε ο φονιάς ή ζεμοτίστρα, από την οποία περιέχυναν με καυτό λάδι, μολύβι ή νερό τους πολιορκητές. Μέσα στον οχυρωματικό περίβολο περιλαμβάνονται δέκα παρεκκλήσια και 99 κελιά. Μεταξύ των παρεκκλησίων ξεχωρίζουν των Αγίων Αποστόλων και του Οσίου Χριστοδούλου, που κτίσθηκε το 1093 όταν μαθητές του μετέφεραν το σκήνωμα του στην Πάτμο. Η αυλή είναι βοτσαλόστρωτη και περιβάλλεται από αψίδες. Σημαντικά κτίρια είναι το Καθολικό της Μονής, η Τράπεζα, το μαγειρείο, το Σκευοφυλάκιο, η Βιβλιοθήκη, το Ηγουμενείο, το Ωρείο (αποθήκες) και το εργαστήριο συντήρησης και αποκατάστασης έργων τέχνης και χειρογράφων.
Μονή Άγια των Αγίων
Πρόκειται για γυναικεία Ιερά Μονή που ιδρύθηκε κατά τον 16ον αι. στην Χώρα Πάτμου. Πριν αποφασίσετε να την επισκεφθείτε θα πρέπει να επικοινωνήσετε καθότι δεν έχει σταθερό ωράριο επισκέψεων.
Παραλίες
Στην ακτογραμμή του νησιού θα συναντήσετε μεγάλη ποικιλία από παραλίες με ασύγκριτη ομορφιά λόγω του απαράμιλλου φυσικού περιβάλλοντος που επικρατεί κατά μήκος του νησιού. Η πιο κοσμοπολίτικη είναι ο Κάμπος, στα βορειοανατολικά του νησιού και ο Γροίκος, στον ομώνυμο οικισμό. Πολύ δημοφιλείς και εύκολα προσβάσιμες είναι επίσης η Βαγιά, μία οργανωμένη αμμουδερή παραλία, σε απόσταση 7 χιλιομέτρων από τη Σκάλα, η Πέτρα στα νοτιοδυτικά και δίπλα της η παραλία γυμνιστών, το Πλακί. Οι Δίδυμες παραλίες είναι δύο πανομοιότυποι μικροί όρμοι με βότσαλα στα ανατολικά του Κάμπου, μέσα σ’ ένα πανέμορφο φυσικό περιβάλλον. Ήσυχη παραλία και πολύ κοντά στη Σκάλα είναι η Άσπρη Παραλία που προσφέρει θέα στο μοναστήρι, ενώ η παραλία Λάμπη θα σας καταπλήξει με τα πολύχρωμα και σπάνια βότσαλά της. Τέλος, οι παραλίες Μέρικας, Απολλού, Αλυκές, Σάψιλα, Λουκάκια και Άγιος Θεολόγος είναι μερικές ακόμη από τις επιλογές σας.
