Το Ιστορικό Αρχείο Μουσείο Ύδρας ιδρύθηκε στα 1918 (Φ.Ε.Κ. Απριλίου 1918, Ν. 1289) και στεγάστηκε σε κτίριο που οικοδομήθηκε με δαπάνη του Υδραίου εφοπλιστή και ευεργέτη Γκίκα Ν. Κουλούρα. Ο Αντώνιος Δ. Λιγνός, γιατρός και Δήμαρχος Ύδρας, ανέλαβε με ακαταπόνητο ζήλο το έργο της ταξινόμησης και μεταγραφής των τεκμηρίων του Αρχείου της Κοινότητας Ύδρας (1798 – 1865), που είχε ο ίδιος ανακαλύψει σε κελί του Ιερού Ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, θέτοντας συγχρόνως και τις βάσεις για τη δημιουργία Μουσείου και Βιβλιοθήκης στο νησί. Το 1952 ο Γκίκας Κουλούρας δώρισε το κτίριο στο Κράτος. Έκτοτε το Ι.Α.Μ.Υ. λειτουργεί ως Δημόσια Υπηρεσία που υπάγεται διοικητικά στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και εποπτεύεται επιστημονικά από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους.

Στα 1972, για κατασκευαστικούς λόγους, κατεδαφίστηκε το αρχικό κτίριο του Ι.Α.Μ.Υ. και στη θέση του οικοδομήθηκε το σημερινό, με την άοκνη φροντίδα του Σεβ. Μητροπολίτου τ. Ύδρας, Σπετσών και Αιγίνης κ.κ. Ιεροθέου. Στους επιβλητικούς του χώρους στεγάζει την πλήρως αναδιοργανωμένη Αρχειακή – Μουσειακή Υπηρεσία και τη Βιβλιοθήκη. Το νέο κτίριο εγκαινιάστηκε επίσημα τον Ιούλιο του 1996 και από τότε λειτουργεί σε καθημερινή βάση για τους ιστορικούς ερευνητές και το κοινό των πολυπληθών επισκεπτών του νησιού.

Αρχειακό Τμήμα

O σκοπός του Αρχειακού τμήματος (Ν. 1946/91) είναι ο εντοπισμός, η συγκέντρωση, ταξινόμηση, ευρετηρίαση και τέλος η δημοσίευση παντός είδους αρχειακού υλικού που έχει σχέση με την Ύδρα, την τοπική της ιστορία, την παράδοση και τον πολιτισμό της. Στο υδραϊκό αυτό κέντρο ιστορικής τεκμηρίωσης εισάγεται κατόπιν επιλογής, αρχειακό υλικό από Δημόσιες Υπηρεσίες του νησιού καθώς και αρχεία Φορέων και ιδιωτών τα οποία αποτελούν σημαντικές πηγές ιστορικής έρευνας γαι τον τόπο και προβάλλουν ιστορικά τον πρωταγωνιστικό ρόλο της Ύδρας, ιδιαίτερα κατά την περίοδο του 18ου – 19ου και του 20ου αιώνα. Μια μεγάλη ενότητα αρχειακού υλικού, αφορά το Αρχείο της Κοινότητας Ύδρας (1708 – 1865). Στην ενότητα αυτή συγκαταλέγονται 18000 περίπου πρωτογενή έγγραφα, χειρόγραφα, κώδικες και κατάστιχα που σκιαγραφούν διεξοδικά τους προεπαναστατικούς, επαναστατικούς και μετεπαναστατικούς χρόνους της Ελληνικής ιστορίας. Ακολουθούν αρχεία εκπαιδευτικά, διοικητικά, εκκλησιαστικά, συλλογικά κ.λ.π. που ξεκινούν χρονολογικά από τα μέσα του 19ου αιώνα, φθάνοντας συχνά, μέχρι και τις μέρες μας.

Μουσειακό Τμήμα

Ο μουσειακός χώρος του ΙΑΜΥ περιλαμβάνει δείγματα νεοελληνικής τέχνης τού 18ου-19ου και των αρχών του 20ου αιώνα, Με τη ζωγραφική κυρίως, η αίθουσα ΧΙ του Μουσείου έχει μετατραπεί σε Ιστορική Πινακοθήκη. Η υδραίικη κοινωνία απέδιδε όπως φαίνεται ιδιαίτερη σημασία στην τέχνη της ζωγραφικής, αφού το κάθε εύπορο σπίτι είχε την προσωπική του πολύτιμη ζωγραφική συλλογή (βλ. Κωνσταντίνα Αδαμοπούλου, Κατάλογος Ι.Α.Μ.Υ. 1999 ,Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων –Γενικά Αρχεία του Κράτους , έκδοση Σωματείου των Φίλων του ΙΑΜΥ) .

Αξιόλογοι ζωγράφοι της εποχής, όπως οι Υδραίοι Ανδρέας Κριεζής (1813-1880) και Γεράσιμος Βώκος (1861-1902), αλλά και ο Αυστριακός Φραγκίσκος Πίτζε( 1822-1862), ανταποκρινόμενοι στις απαιτήσεις της μικρής υδραϊκής κοινωνίας, έθεσαν την καλλιτεχνικό τους ταλέντο στην υπηρεσία του νησιού και ζωγράφισαν, κατόπιν παραγγελιών, αναπαραστάσεις μεγάλων ιστορικών γεγονότων, μορφές Αγωνιστών ή πορτρέτα συγγενών πολλών οικογενειών της Ύδρας.

Η Πινακοθήκη περιλαμβάνει τρεις θεματικές ενότητες έργων:

• Προσωπογραφίες (κυρίως ελαιογραφίες) ιστορικών μορφών
• Πορτρέτα πλοίων του Αγώνα αλλά και νεότερων
• Ναυτικούς χάρτες

Θαυμάσιο έργο αγνώστου ζωγράφου είναι η ελαιογραφία του Υδραίου ναυμάχου Εμμανουήλ Τομπάζη, που αναπαρίσταται ακουμπισμένος στην κουπαστή του πλοίου του, πιθανώς στην γολέτα των Τομπάζηδων, την «Τερψιχόρη». Θαυμάσια είναι επίσης η ελαιογραφία του Γεράσιμου Βώκου που αναπαριστά την Υδραία αρχόντισσα Ελένη Δημ. Κριεζή, με ενδυμασία εποχής. Η προσωπογραφία του Υδραίου γιατρού Ιωάννη Τέτζη, έργο του αυστριακής καταγωγής ζωγράφου Φραγκίσκου Πίτζε, είναι ένα ακόμα από τα σημαντικά έργα που εκτίθενται στο ΙΑΜΥ.

Σπουδαίο απόκτημα της μουσειακής συλλογής που εκτίθεται στον προθάλαμο της αίθουσας είναι και η Μεγάλη Χάρτα του Ρήγα Φεραίου Βελεστινλή, φιλοτεχνημένη από το μεγάλο Έλληνα οραματιστή και τυπωμένη στη Βιέννη το 1793.

Εντυπωσιάζει τον επισκέπτη ένα ξεχωριστό έκθεμα: Πρόκειται για την ασημένια λήκυθο με την ταριχευμένη καρδιά του ναυάρχου Ανδρέα Μιαούλη. Ο Βασιλεύς Οθων μετά το θάνατο του ήρωα ναυμάχου, στις 11 Ιουνίου 1835, έδωσε εντολή να αποσπαστεί από το σώμα του και να τοποθετηθεί στην λήκυθο αυτή ως σύμβολο ανδρείας και πατριωτισμού. Επάνω της είναι γραμμένη η επιγραφή «ΧΑΙΡΕ Η ΚΑΡΔΙΑ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΜΙΑΟΥΛΗ». Η λήκυθος δωρήθηκε τιμής ένεκεν στην Υδρα, την ιδιαίτερη πατρίδα του Μιαούλη. Στον ίδιο χώρο έχει τοποθετηθεί ομοίωμα του Σταυρού τού Μιαούλη με τα στοιχεία «Σταυρός πιστών το στήριγμα» (οριζόντια κεραία) και «Σταυρού τύπος εχθροίς τρόμος» (κάθετη κεραία). Σύμφωνα με μαρτυρίες ο ναύαρχος είχε αυτό το σταυρό μαζί του σε όλες τις ναυτικές επιχειρήσεις του και την κρίσιμη στιγμή της επίθεσης τον προέτασσε κατά του εχθρού.

Στα εκθέματα του Μουσείου, περιλαμβάνονται επίσης όπλα Υδραίων ναυμάχων, τρομπόνια, πιστόλες, σπαθιά, καριοφίλια κλπ. . Στα χρόνια του ελληνικού Αγώνα κατά των Οθωμανών, το προνόμιο της αγοράς καλών όπλων το είχαν περισσότερο οι νησιώτες και βεβαίως οι Υδραίοι ναυτικοί, που λόγω των ταξιδιών τους είχαν τη δυνατότητα να διαλέγουν και να προμηθεύονται όπλα από το εξωτερικό, κυρίως από τα λιμάνια της Ισπανίας , της Αγγλίας , της Γαλλίας και της Ιταλίας. Εδώ ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει τα τρομπόνια του Γεωργίου Σαχτούρη ή του Ανδρέα Πιπίνου, τις ασημοποίκιλτες πιστόλες του Γιακουμάκη Τομπάζη αλλά και τα σπαθιά του Αγωνιστή Πανουργιά ή και τουρκικά όπλα -λάφυρα από διάφορες νικηφόρες ναυμαχίες τoυ υδραίικου στόλου..

Βιβλιοθήκη

H Βιβλιοθήκη περιλαμβάνει σήμερα περί τους 15.000 τίτλους βιβλίων, κυρίως παλαιών και σπάνιων εκδόσεων, πολλές από τις οποίες χρονολογούνται από τις αρχές του 18ου αιώνα.

Το περιεχόμενο της εμπλουτίζεται διαρκώς με νέες εκδόσεις, κατά κύριο λόγο ιστορικές και αρχειακές, αλλά και λογοτεχνικές, περιοδικά, εφημερίδες κ.λ.π.

Στο ΙΑΜΥ πραγματοποιούνται πληθώρα εκδηλώσεων (Εικαστικές εκθέσεις, Μουσικές εκδηλώσεις, Διαλέξεις, Παρουσιάσεις βιβλίων, Θεατρικές Παραστάσεις, Συνέδρια κ.λπ.)

Πληροφορίες

Ώρες λειτουργίας
Δευτέρα
09:00-16:00 & 19:30-21:30
Τρίτη
09:00-16:00 & 19:30-21:30
Τετάρτη
09:00-16:00 & 19:30-21:30
Πέμπτη
09:00-16:00 & 19:30-21:30
Παρασκευή
09:00-16:00 & 19:30-21:30
Σάββατο
09:00-16:00 & 19:30-21:30
Κυριακή
09:00-16:00 & 19:30-21:30
Από 1η Οκτωβρίου έως 30 Απριλίου: Δευτέρα - Κυριακή: 09:00-16:00
Διεύθυνση: Μιαούλη 454, Ύδρα 180 40
Τηλέφωνο:
+30.2298054142
+30.2298052355