Το Μουσείο Παύλου Μελά είναι ιστορικό μουσείο στον οικισμό Μελάς του νομού Καστοριάς, χωριό που μετονομάστηκε από Στάτιστα, προς τιμήν του αξιωματικού και ήρωα του Μακεδονικού Αγώνα Παύλου Μελά που θανατώθηκε στις 13 Οκτωβρίου 1904, έπειτα από επιχείρηση οθωμανικού αποσπάσματος.
Η οικία αποτελεί αντιπροσωπευτικό κτίσμα τοπικής αρχιτεκτονικής των χωριών της ιστορικής περιοχής των Κορεστείων. Πρόκειται για διώροφο κτίσμα λόγω της κλίσης του εδάφους, όπου το ισόγειο είναι χτισμένο με λιθόκτιστους τοίχους, ο πρώτος όροφος με ελαφριά υλικά από πλίνθους και με τετράρριχτη ξύλινη κεραμοσκεπή στέγη. Τα λιγοστά ανοίγματα ενώνουν την βαριά κατασκευή των τοίχων και δίνουν φρουριακή μορφή στον όγκο του.
Η οικία Καντζάκη, που αποτελεί σήμερα τον χώρο του μουσείου, εξαγοράστηκε το 1970 από την Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Καστοριάς, προκειμένου να διασωθεί το κτήριο που σκοτώθηκε ο αγωνιστής του Μακεδονικού Αγώνα Παύλος Μελάς και να αναδειχθεί η ιστορία αυτής της περιόδου στην περιοχή της Καστοριάς και της Φλώρινας.
Η οικία αποτελεί αντιπροσωπευτικό κτίσμα τοπικής αρχιτεκτονικής των χωριών της ιστορικής περιοχής των Κορεστείων. Πρόκειται για διώροφο κτίσμα λόγω της κλίσης του εδάφους, όπου το ισόγειο είναι χτισμένο με λιθόκτιστους τοίχους, ο πρώτος όροφος με ελαφριά υλικά από πλίνθους και με τετράρριχτη ξύλινη κεραμοσκεπή στέγη. Τα λιγοστά ανοίγματα ενώνουν την βαριά κατασκευή των τοίχων και δίνουν φρουριακή μορφή στον όγκο του.
Η οικία Καντζάκη, που αποτελεί σήμερα τον χώρο του μουσείου, εξαγοράστηκε το 1970 από την Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Καστοριάς, προκειμένου να διασωθεί το κτήριο που σκοτώθηκε ο αγωνιστής του Μακεδονικού Αγώνα Παύλος Μελάς και να αναδειχθεί η ιστορία αυτής της περιόδου στην περιοχή της Καστοριάς και της Φλώρινας.
Το 1978, το κτήριο χαρακτηρίστηκε το Υπουργείο Πολιτισμού ιστορικό και διατηρητέο μνημείο ως σημείο αναφοράς και ιστορικής μνήμης των γεγονότων του Μακεδονικού Αγώνα και του θανάτου του Παύλου Μελά. Το 2010 ολοκληρώθηκαν εργασίες αναστήλωσης και ανάδειξης του μουσείου και του περιβάλλοντος χώρου από την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, με την συνδρομή του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα στη Θεσσαλονίκη.
Οι εσωτερικοί χώροι του μουσείου διατηρούν την εσωτερική διαρρύθμιση και μορφή ενός λαϊκού σπιτιού της περιοχής των Κορεστείων των αρχών του 20ου αιώνα, διατηρώντας τον χώρο όπως υπήρξε κατά την επιχείρηση του οθωμανικού αποσπάσματος. Παρουσιάζονται προσωπικά αντικείμενα της οικογένειας Καντζάκη, όπλα από την εποχή του Μακεδονικού Αγώνα, στολές Μακεδονομάχων και φωτογραφίες των Μακεδονομάχων που έδρασαν στην περιοχή μεταξύ της Καστοριάς και της Φλώρινας. Η σημασία του μουσείου δεν έγκειται τόσο στα εκθέματά του, αλλά περισσότερο στα γεγονότα που διαδραματίστηκαν την κρίσιμη ιστορική περίοδο.
Πληροφορίες
Διεύθυνση: Μελάς 520 55
Τηλέφωνο: 2467084554
Οι εσωτερικοί χώροι του μουσείου διατηρούν την εσωτερική διαρρύθμιση και μορφή ενός λαϊκού σπιτιού της περιοχής των Κορεστείων των αρχών του 20ου αιώνα, διατηρώντας τον χώρο όπως υπήρξε κατά την επιχείρηση του οθωμανικού αποσπάσματος. Παρουσιάζονται προσωπικά αντικείμενα της οικογένειας Καντζάκη, όπλα από την εποχή του Μακεδονικού Αγώνα, στολές Μακεδονομάχων και φωτογραφίες των Μακεδονομάχων που έδρασαν στην περιοχή μεταξύ της Καστοριάς και της Φλώρινας. Η σημασία του μουσείου δεν έγκειται τόσο στα εκθέματά του, αλλά περισσότερο στα γεγονότα που διαδραματίστηκαν την κρίσιμη ιστορική περίοδο.
Πληροφορίες
Διεύθυνση: Μελάς 520 55
Τηλέφωνο: 2467084554
