Τριάντα χρόνια μετά το θάνατό του, το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης διοργανώνει την έκθεση-αφιέρωμα στον Αλέξανδρο Ιόλα με τίτλο «Αλέξανδρος Ιόλας: Η κληρονομιά». Ενταγμένη στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Δημητρίων 2018 του Δήμου Θεσσαλονίκης, η έκθεση θα αναδείξει τη δικτύωση του Αλέξανδρου Ιόλα σε καλλιτεχνικό και κοινωνικό επίπεδο, τη δραστηριότητα και την προσωπικότητά του, μέσα από πλούσιο οπτικό, ερευνητικό και αρχειακό υλικό, μέρος του οποίου παρουσιάζεται για πρώτη φορά. Κυρίως όμως εστιάζει στην ενασχόλησή του με τη σύγχρονη τέχνη και ειδικά στην αποκαλυπτική σχέση του με μια πληθώρα καλλιτεχνών, πολύ διαφορετικών μεταξύ τους. Από τον de Chirico στον Man Ray, από τον Χατζηκυριάκο-Γκίκα στον Victor Brauner και τον Τάκι, από τον Calder στον Jean Tinguely, από τον Magritte στον Pino Pascali και τον Martial Raysse, από τον Modigliani στον Warhol, η διαδρομή που διένυσε ο Ιόλας μέσα στον καλλιτεχνικό χώρο, δεν αποτυπώνει μόνο υποκειμενικές προτιμήσεις, αλλά και ένα οξύ βλέμμα, διαρκώς ανοιχτό στην καλλιτεχνική έκφραση. Με σταθερή αγάπη προς το έργο τέχνης ως αντικείμενο, ο Ιόλας διατήρησε αμείωτα τα ανακλαστικά του απέναντι στις καλλιτεχνικές αναζητήσεις μετά τον πόλεμο, όταν συνολικό ζητούμενο ήταν η δημιουργία μιας νέας οπτικής και πολιτισμικής πραγματικότητας, προκειμένου να μεταστραφεί το κλίμα απογοήτευσης από την εξέλιξη της ζωής. Ειδικά στις δεκαετίες 1960 και 1970, οι αναρίθμητες εκθέσεις που παρουσίασε αποδεικνύουν την καθοριστική δράση του στο διεθνές καλλιτεχνικό περιβάλλον, αλλά και την υποστήριξη από μέρους του της νέας καλλιτεχνικής έκφρασης.
Η έκθεση θα παρουσιάσει και την πλούσια εκδοτική δραστηριότητα του Αλέξανδρου Ιόλα μέσα από ένα πλούσιο αρχείο καταλόγων που συνόδευσαν τις εκθέσεις του, ο ειδικός σχεδιασμός των οποίων τεκμηριώνει μέρος της τυπογραφικής ιστορίας, αλλά ταυτόχρονα αναδεικνύει το ειδικό ενδιαφέρον του για τα συγκεκριμένα έντυπα ως αυτόνομα έργα τέχνης.
Στο πλαίσιο αυτό, πέραν των καταλόγων, αφισών, του οπτικού, ερευνητικού και αρχειακού υλικού, η έκθεση θα συμπεριλάβει τόσο τα έργα της δωρεάς του Ιόλα προς το ΜΚΣΤ (μετέπειτα ΜΜΣΤ), όσο και έργα σημαντικών καλλιτεχνών από δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές, αρκετά από τα οποία παρουσιάζονται για πρώτη φορά δημοσίως.
Έτσι, κληρονομιά του Ιόλα σαφώς δεν είναι μόνο το υλικό μέρος των δωρεών του, αλλά και η κοσμοπολίτικη κουλτούρα του, η ανανέωση των εμπειριών της περιπέτειας, της τόλμης, του απρόβλεπτου, αλλά και της συγκίνησης μέσα από τη σύγχρονη τέχνη.
Η έκθεση που διοργανώνει το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης κατά το φθινόπωρο του 2018 είναι η διεθνώς πρώτη εκτεταμένη έκθεση που αφιερώνεται στον μαικήνα αυτόν της τέχνης και αποτελεί και τον προάγγελο του εορτασμού των 40 χρόνων του πρώτου μουσείου σύγχρονης τέχνης της Ελλάδας, που θα εορταστούν εντός του 2019. Την ίδια στιγμή η έκθεση αποτελεί και ένα φόρο τιμής σε μια πλειάδα καλλιτεχνών, που συνεργάστηκαν με τον Ιόλα και εξακολουθούν μέχρι σήμερα να εμπλουτίζουν την σύγχρονη πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας.
Στην έκθεση παρουσιάζονται περισσότερα από 90 έργα των:
Αλέξης Ακριθάκης (GR, 1939-1994)
Δημήτρης Αληθεινός (GR, 1945)
Ανδρέας Βούσουρας (GR, 1957)
Victor Brauner (FR/RO, 1903 –1966)
Alexander Calder (US, 1898-1976)
Giorgio de Chirico (IT, 1888 - 1978)
Robertο Crippa (IT, 1921-1972)
DAS (Επαμεινώνδας Δασκαλόπουλος) (GR, 1952)
Nίκος Ζουμπούλης_Τίτσα Γραικού (GR, 1953_1951)
Όπυ Ζούνη (GR, 1941-2008)
Novello Finnotti (IT, 1939)
Lucio Fontana (IT, 1899 - 1968)
Μαρίνα Καρέλλα (GR, 1940)
Tom Keogh (USA, 1922-1980)
Γιώργος Λαζόγκας (GR, 1945)
Herbert List (GE, 1903-1975)
René Magritte (FR, 1898 - 1967)
Κατερίνα Μαρούδα (GR, 1958)
Eliseo Mattiacci (IT, 1940)
Richard de Menocal (USA, 1919-1995)
Amedeo Modigliani (IT, 1884-1920)
Γιάννης Μπουτέας (GR, 1941)
Dennis Oppenheim (US, 1938-2011)
Κώστας Πανιάρας (GR, 1934-2014)
Pino Pascali (IT, 1935-1968)
Παύλος (GR, 1930)
Petros (GR, 1928)
Jean-Pierre Raynaud (FR, 1939)
Man Ray (US, 1890-1976)
Martial Raysse (FR, 1936)
Niki de Saint Phalle (FR, 1930-2002)
Lisa Sotilis (GR/IT)
Harold Stevenson (US, 1929)
Τάκις (GR, 1925)
Jean Tinguely (SE, 1925-1991)
Χρήστος Τζίβελος (GR, 1949-1995)
Στέργιος Τσιούμας (GR, 1954)
Κώστας Τσόκλης (GR, 1930)
Andy Warhol (US 1928-1987)
Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας (GR, 1906-1994)
Πληροφορίες
Εγκαίνια: Σάββατο, 6 Οκτωβρίου 2018, ώρα 20.00
Διάρκεια: 6 Οκτωβρίου 2018 – 20 Ιανουαρίου 2019
Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Αλέξανδρος Ιόλας: έχει χαρακτηριστεί ως ένας από τους πιο επιδραστικούς ανθρώπους της τέχνης από το 1950 και ως τα τέλη της δεκαετίας 1970, ο οποίος όμως δεν έχει τιμηθεί δεόντως στην Ελλάδα, σε αντίθεση με αυτό που συμβαίνει ολοένα και περισσότερο στο εξωτερικό. Η παραδοξολογία αυτή σχετίζεται με την άτυχη καταγραφή του Ιόλα στη μνήμη ειδικά του ελληνικού κοινού, καθώς η πρόθεση της δωρεάς συλλογών του στο ελληνικό κράτος δεν ευοδώθηκε τελικώς και ελάχιστα αρχεία έχουν σωθεί εντός ελληνικού εδάφους.
Αλέξανδρος Ιόλας: αντισυμβατικός, κοσμοπολίτης άνδρας της ελληνικής διασποράς, αντιφατικός, παθιασμένος, λάτρης των πολιτισμών του κόσμου από την Αρχαιότητα και την Αναγέννηση μέχρι τη σύγχρονη τέχνη, από την Κίνα μέχρι την Αμερική, από τη βυζαντινή τέχνη μέχρι την νεωτερικότητα, λάτρης των εκκεντρικών ρούχων και των ξεχωριστών αντικειμένων.
Αλέξανδρος Ιόλας: ο άνθρωπος ο οποίος ένωσε το χορό με τις εικαστικές τέχνες, τη ζωγραφική με τις παραστατικές τέχνες, έζησε μεγάλες στιγμές των μητροπολιτικών καλλιτεχνικών κέντρων, ήρθε αντιμέτωπος με την ελληνική «κοινωνία του θεάματος» και μέρος του κίτρινου τύπου, στην προσπάθειά του να μεταστρέψει τις αισθητικές αξίες της ελληνικής κοινωνίας.
Αλέξανδρος Ιόλας: ίσως ο μοναδικός σημαντικός κρίκος που συνδέει την ελληνική συμμετοχή στα παγκόσμια γεγονότα των εικαστικών τεχνών του 20ού αιώνα, ο οποίος περιβλήθηκε με την αχλύ και το κύρος του μύθου και του οποίου την σημερινή υπόσταση συγκροτούν περισσότερο δευτερογενείς ατομικές αφηγήσεις παρά πρωτογενή τεκμήρια.
Αλέξανδρος Ιόλας: Τη συλλογική μνήμη του διασώζει το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.
Η έκθεση θα παρουσιάσει και την πλούσια εκδοτική δραστηριότητα του Αλέξανδρου Ιόλα μέσα από ένα πλούσιο αρχείο καταλόγων που συνόδευσαν τις εκθέσεις του, ο ειδικός σχεδιασμός των οποίων τεκμηριώνει μέρος της τυπογραφικής ιστορίας, αλλά ταυτόχρονα αναδεικνύει το ειδικό ενδιαφέρον του για τα συγκεκριμένα έντυπα ως αυτόνομα έργα τέχνης.
Στο πλαίσιο αυτό, πέραν των καταλόγων, αφισών, του οπτικού, ερευνητικού και αρχειακού υλικού, η έκθεση θα συμπεριλάβει τόσο τα έργα της δωρεάς του Ιόλα προς το ΜΚΣΤ (μετέπειτα ΜΜΣΤ), όσο και έργα σημαντικών καλλιτεχνών από δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές, αρκετά από τα οποία παρουσιάζονται για πρώτη φορά δημοσίως.
Έτσι, κληρονομιά του Ιόλα σαφώς δεν είναι μόνο το υλικό μέρος των δωρεών του, αλλά και η κοσμοπολίτικη κουλτούρα του, η ανανέωση των εμπειριών της περιπέτειας, της τόλμης, του απρόβλεπτου, αλλά και της συγκίνησης μέσα από τη σύγχρονη τέχνη.
Η έκθεση που διοργανώνει το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης κατά το φθινόπωρο του 2018 είναι η διεθνώς πρώτη εκτεταμένη έκθεση που αφιερώνεται στον μαικήνα αυτόν της τέχνης και αποτελεί και τον προάγγελο του εορτασμού των 40 χρόνων του πρώτου μουσείου σύγχρονης τέχνης της Ελλάδας, που θα εορταστούν εντός του 2019. Την ίδια στιγμή η έκθεση αποτελεί και ένα φόρο τιμής σε μια πλειάδα καλλιτεχνών, που συνεργάστηκαν με τον Ιόλα και εξακολουθούν μέχρι σήμερα να εμπλουτίζουν την σύγχρονη πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας.
Στην έκθεση παρουσιάζονται περισσότερα από 90 έργα των:
Αλέξης Ακριθάκης (GR, 1939-1994)
Δημήτρης Αληθεινός (GR, 1945)
Ανδρέας Βούσουρας (GR, 1957)
Victor Brauner (FR/RO, 1903 –1966)
Alexander Calder (US, 1898-1976)
Giorgio de Chirico (IT, 1888 - 1978)
Robertο Crippa (IT, 1921-1972)
DAS (Επαμεινώνδας Δασκαλόπουλος) (GR, 1952)
Nίκος Ζουμπούλης_Τίτσα Γραικού (GR, 1953_1951)
Όπυ Ζούνη (GR, 1941-2008)
Novello Finnotti (IT, 1939)
Lucio Fontana (IT, 1899 - 1968)
Μαρίνα Καρέλλα (GR, 1940)
Tom Keogh (USA, 1922-1980)
Γιώργος Λαζόγκας (GR, 1945)
Herbert List (GE, 1903-1975)
René Magritte (FR, 1898 - 1967)
Κατερίνα Μαρούδα (GR, 1958)
Eliseo Mattiacci (IT, 1940)
Richard de Menocal (USA, 1919-1995)
Amedeo Modigliani (IT, 1884-1920)
Γιάννης Μπουτέας (GR, 1941)
Dennis Oppenheim (US, 1938-2011)
Κώστας Πανιάρας (GR, 1934-2014)
Pino Pascali (IT, 1935-1968)
Παύλος (GR, 1930)
Petros (GR, 1928)
Jean-Pierre Raynaud (FR, 1939)
Man Ray (US, 1890-1976)
Martial Raysse (FR, 1936)
Niki de Saint Phalle (FR, 1930-2002)
Lisa Sotilis (GR/IT)
Harold Stevenson (US, 1929)
Τάκις (GR, 1925)
Jean Tinguely (SE, 1925-1991)
Χρήστος Τζίβελος (GR, 1949-1995)
Στέργιος Τσιούμας (GR, 1954)
Κώστας Τσόκλης (GR, 1930)
Andy Warhol (US 1928-1987)
Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας (GR, 1906-1994)
Πληροφορίες
Εγκαίνια: Σάββατο, 6 Οκτωβρίου 2018, ώρα 20.00
Διάρκεια: 6 Οκτωβρίου 2018 – 20 Ιανουαρίου 2019
Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Αλέξανδρος Ιόλας: έχει χαρακτηριστεί ως ένας από τους πιο επιδραστικούς ανθρώπους της τέχνης από το 1950 και ως τα τέλη της δεκαετίας 1970, ο οποίος όμως δεν έχει τιμηθεί δεόντως στην Ελλάδα, σε αντίθεση με αυτό που συμβαίνει ολοένα και περισσότερο στο εξωτερικό. Η παραδοξολογία αυτή σχετίζεται με την άτυχη καταγραφή του Ιόλα στη μνήμη ειδικά του ελληνικού κοινού, καθώς η πρόθεση της δωρεάς συλλογών του στο ελληνικό κράτος δεν ευοδώθηκε τελικώς και ελάχιστα αρχεία έχουν σωθεί εντός ελληνικού εδάφους.
Αλέξανδρος Ιόλας: αντισυμβατικός, κοσμοπολίτης άνδρας της ελληνικής διασποράς, αντιφατικός, παθιασμένος, λάτρης των πολιτισμών του κόσμου από την Αρχαιότητα και την Αναγέννηση μέχρι τη σύγχρονη τέχνη, από την Κίνα μέχρι την Αμερική, από τη βυζαντινή τέχνη μέχρι την νεωτερικότητα, λάτρης των εκκεντρικών ρούχων και των ξεχωριστών αντικειμένων.
Αλέξανδρος Ιόλας: ο άνθρωπος ο οποίος ένωσε το χορό με τις εικαστικές τέχνες, τη ζωγραφική με τις παραστατικές τέχνες, έζησε μεγάλες στιγμές των μητροπολιτικών καλλιτεχνικών κέντρων, ήρθε αντιμέτωπος με την ελληνική «κοινωνία του θεάματος» και μέρος του κίτρινου τύπου, στην προσπάθειά του να μεταστρέψει τις αισθητικές αξίες της ελληνικής κοινωνίας.
Αλέξανδρος Ιόλας: ίσως ο μοναδικός σημαντικός κρίκος που συνδέει την ελληνική συμμετοχή στα παγκόσμια γεγονότα των εικαστικών τεχνών του 20ού αιώνα, ο οποίος περιβλήθηκε με την αχλύ και το κύρος του μύθου και του οποίου την σημερινή υπόσταση συγκροτούν περισσότερο δευτερογενείς ατομικές αφηγήσεις παρά πρωτογενή τεκμήρια.
Αλέξανδρος Ιόλας: Τη συλλογική μνήμη του διασώζει το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.
