Διαχρονικό στόχο συνδεδεμένο με τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και τις προσπάθειες για διαρκή εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος αποτελεί η βελτίωση των ποιοτικών χαρακτηριστικών του ελληνικού τουρισμού.
Το ζητούμενο για να συνεχιστεί η τουριστική ανάπτυξη με βιώσιμους όρους είναι η χάραξη και η πραγματοποίηση ολοκληρωμένων μακροπρόθεσμων στρατηγικών με πεδίο εφαρμογής τόσο τους ήδη δημοφιλείς, όσο και τους λιγότερο ανεπτυγμένους προορισμούς και οι οποίες επικεντρώνονται στις ανάγκες όσων εμπλέκονται στη διαμόρφωση του τουριστικού προϊόντος.
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) προσεγγίζει τη διαχείριση τουριστικών προορισμών ως κύρια προϋπόθεση τόσο για την προσαρμοστικότητα όσο και για την ανταπόκριση σε μια σειρά προκλήσεων που χαρακτηρίζουν την τουριστική ανάπτυξη διεθνώς και οι οποίες επηρεάζουν και την Ελλάδα:
- Αύξηση της μέσης δαπάνης των επισκεπτών
- Επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου
- Εφαρμογή βιώσιμων πρακτικών, όπου υπάρχουν ανησυχίες για «υπερ-τουρισμό»
Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και το πιλοτικό πρόγραμμα διαχείρισης προορισμών από την EBRD, το οποίο χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και υποστηρίζεται από το Υπουργείο Τουρισμού. Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί από το Μάιο έως τον Οκτώβριο του 2019 με γνώμονα:
- Την κατάρτιση δύο σχεδίων διαχείρισης προορισμού για τη Ρόδο και τη Σαντορίνη, δύο δημοφιλών προορισμών, οι οποίοι έχουν διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο διαχρονικά στην τουριστική ανάπτυξη της χώρας αλλά και οι οποίοι αντιμετωπίζουν προκλήσεις για τη δημοφιλία τους σε εγχώριο και διεθνές επίπεδο, την ποιότητα της εμπειρίας των επισκεπτών και την ποιότητα της ζωής των κατοίκων.
- Την κατάρτιση ενός οδηγού προετοιμασίας για την ανάπτυξη αντίστοιχων σχεδίων σε διαφορετικούς προορισμούς της χώρας.
Τα δύο σχέδια διαχείρισης προορισμών θα αναδείξουν τόσο τα οφέλη όσο και τις προκλήσεις της τουριστικής ανάπτυξης, προσδιορίζοντας τις απαιτούμενες πρωτοβουλίες για να συνεχιστεί η τουριστική ανάπτυξη στη Ρόδο και τη Σαντορίνη με βιώσιμους όρους.
Ακόμη, ο οδηγός προετοιμασίας θα θέσει τις βάσεις για την επέκταση αντίστοιχων πρακτικών σε ολόκληρη την επικράτεια.
Η εκτέλεση του προγράμματος υποστηρίζεται ενεργά από τα Επιμελητήρια Δωδεκανήσου και Κυκλάδων όσον αφορά στο συντονισμό των δράσεων στη Ρόδο και τη Σαντορίνη, αντίστοιχα.
Την υλοποίηση του πιλοτικού προγράμματος έχει αναλάβει σύμπραξη συμβούλων από το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ελλάδα. Η ομάδα συμβούλων θα καταγράψει, αναλύσει και αξιολογήσει τις διεθνείς και εγχώριες πρακτικές, την υφιστάμενη κατάσταση, καθώς και τις προσδοκίες των τοπικών κοινωνιών με στόχο να αναδείξει τις πρωτοβουλίες που θα συντελέσουν στην επίτευξη των προσδοκιών αυτών.
Το πρόγραμμα φιλοδοξεί να εμπλέξει τοπικούς φορείς, αρμόδια υπουργεία και επαγγελματικούς συνδέσμους σε έναν εποικοδομητικό διάλογο και θα συμπεριλαμβάνει συναντήσεις διαβούλευσης και εργαστήρια, διενέργεια ερευνών με online ερωτηματολόγια, ενδελεχή ανάλυση και συνεχή επικοινωνία μέσω εξειδικευμένης ιστοσελίδας.
Η δημόσια διαβούλευση θα διεξαχθεί με βάση ένα ευρύ πλέγμα δράσεων, που θα δώσουν την ευκαιρία στους τοπικούς φορείς, στον επιχειρηματικό κόσμο και σε άλλους εκπροσώπους κοινωνικών ομάδων να τοποθετηθούν επί διαφόρων θεμάτων.
Ορισμένα από τα ερωτήματα που θα προσδιορίσουν το περιεχόμενο της δημόσιας διαβούλευσης, είναι τα ακόλουθα:
- Ποιο είναι το όραμα για την τουριστική ανάπτυξη στη Ρόδο και τη Σαντορίνη έως το 2030;
- Ποια είναι τα χαρακτηριστικά εκείνα που χρήζουν περαιτέρω αξιοποίησης για την ανάπτυξη βιωματικών εμπειριών, την αναβάθμιση της ταυτότητας των προορισμών και την προσέλκυση των ενδεδειγμένων αγορών στόχων;
- Ποιες είναι οι κυριότερες ανάγκες στους 2 προορισμούς και τα θέματα που χρήζουν επίλυσης, ώστε να μεγιστοποιηθούν τα οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη από την τουριστική ανάπτυξη;
- Πώς θα πρέπει να οργανωθεί σε βάθος χρόνου η διαχείριση και η προώθηση των προορισμών, και ποιες συνεργασίες μπορούν να συμβάλουν πιο ουσιαστικά προς αυτήν την κατεύθυνση;
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα μέσω της πλατφόρμας https://www.destinationmanagementplan.gr και είτε να απαντήσουν στα ερωτήματα που απευθύνονται ειδικά στις τουριστικές επιχειρήσεις, είτε να απαντήσουν στα ερωτήματα που απευθύνονται στα μέλη των κοινωνιών.
Στην πρώτη περίπτωση, ζητείται η γνώμη για την υφιστάμενη κατάσταση και τις προσδοκίες σε σχέση με την εξέλιξη του προορισμού τα επόμενα χρόνια, ενώ στη δεύτερη περίπτωση ζητείται η έκφραση γνώμης για τα οφέλη και τις προκλήσεις της τουριστικής ανάπτυξης στον τόπο μας.
Το ζητούμενο για να συνεχιστεί η τουριστική ανάπτυξη με βιώσιμους όρους είναι η χάραξη και η πραγματοποίηση ολοκληρωμένων μακροπρόθεσμων στρατηγικών με πεδίο εφαρμογής τόσο τους ήδη δημοφιλείς, όσο και τους λιγότερο ανεπτυγμένους προορισμούς και οι οποίες επικεντρώνονται στις ανάγκες όσων εμπλέκονται στη διαμόρφωση του τουριστικού προϊόντος.
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) προσεγγίζει τη διαχείριση τουριστικών προορισμών ως κύρια προϋπόθεση τόσο για την προσαρμοστικότητα όσο και για την ανταπόκριση σε μια σειρά προκλήσεων που χαρακτηρίζουν την τουριστική ανάπτυξη διεθνώς και οι οποίες επηρεάζουν και την Ελλάδα:
- Αύξηση της μέσης δαπάνης των επισκεπτών
- Επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου
- Εφαρμογή βιώσιμων πρακτικών, όπου υπάρχουν ανησυχίες για «υπερ-τουρισμό»
Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και το πιλοτικό πρόγραμμα διαχείρισης προορισμών από την EBRD, το οποίο χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και υποστηρίζεται από το Υπουργείο Τουρισμού. Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί από το Μάιο έως τον Οκτώβριο του 2019 με γνώμονα:
- Την κατάρτιση δύο σχεδίων διαχείρισης προορισμού για τη Ρόδο και τη Σαντορίνη, δύο δημοφιλών προορισμών, οι οποίοι έχουν διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο διαχρονικά στην τουριστική ανάπτυξη της χώρας αλλά και οι οποίοι αντιμετωπίζουν προκλήσεις για τη δημοφιλία τους σε εγχώριο και διεθνές επίπεδο, την ποιότητα της εμπειρίας των επισκεπτών και την ποιότητα της ζωής των κατοίκων.
- Την κατάρτιση ενός οδηγού προετοιμασίας για την ανάπτυξη αντίστοιχων σχεδίων σε διαφορετικούς προορισμούς της χώρας.
Τα δύο σχέδια διαχείρισης προορισμών θα αναδείξουν τόσο τα οφέλη όσο και τις προκλήσεις της τουριστικής ανάπτυξης, προσδιορίζοντας τις απαιτούμενες πρωτοβουλίες για να συνεχιστεί η τουριστική ανάπτυξη στη Ρόδο και τη Σαντορίνη με βιώσιμους όρους.
Ακόμη, ο οδηγός προετοιμασίας θα θέσει τις βάσεις για την επέκταση αντίστοιχων πρακτικών σε ολόκληρη την επικράτεια.
Η εκτέλεση του προγράμματος υποστηρίζεται ενεργά από τα Επιμελητήρια Δωδεκανήσου και Κυκλάδων όσον αφορά στο συντονισμό των δράσεων στη Ρόδο και τη Σαντορίνη, αντίστοιχα.
Την υλοποίηση του πιλοτικού προγράμματος έχει αναλάβει σύμπραξη συμβούλων από το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ελλάδα. Η ομάδα συμβούλων θα καταγράψει, αναλύσει και αξιολογήσει τις διεθνείς και εγχώριες πρακτικές, την υφιστάμενη κατάσταση, καθώς και τις προσδοκίες των τοπικών κοινωνιών με στόχο να αναδείξει τις πρωτοβουλίες που θα συντελέσουν στην επίτευξη των προσδοκιών αυτών.
Το πρόγραμμα φιλοδοξεί να εμπλέξει τοπικούς φορείς, αρμόδια υπουργεία και επαγγελματικούς συνδέσμους σε έναν εποικοδομητικό διάλογο και θα συμπεριλαμβάνει συναντήσεις διαβούλευσης και εργαστήρια, διενέργεια ερευνών με online ερωτηματολόγια, ενδελεχή ανάλυση και συνεχή επικοινωνία μέσω εξειδικευμένης ιστοσελίδας.
Η δημόσια διαβούλευση θα διεξαχθεί με βάση ένα ευρύ πλέγμα δράσεων, που θα δώσουν την ευκαιρία στους τοπικούς φορείς, στον επιχειρηματικό κόσμο και σε άλλους εκπροσώπους κοινωνικών ομάδων να τοποθετηθούν επί διαφόρων θεμάτων.
Ορισμένα από τα ερωτήματα που θα προσδιορίσουν το περιεχόμενο της δημόσιας διαβούλευσης, είναι τα ακόλουθα:
- Ποιο είναι το όραμα για την τουριστική ανάπτυξη στη Ρόδο και τη Σαντορίνη έως το 2030;
- Ποια είναι τα χαρακτηριστικά εκείνα που χρήζουν περαιτέρω αξιοποίησης για την ανάπτυξη βιωματικών εμπειριών, την αναβάθμιση της ταυτότητας των προορισμών και την προσέλκυση των ενδεδειγμένων αγορών στόχων;
- Ποιες είναι οι κυριότερες ανάγκες στους 2 προορισμούς και τα θέματα που χρήζουν επίλυσης, ώστε να μεγιστοποιηθούν τα οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη από την τουριστική ανάπτυξη;
- Πώς θα πρέπει να οργανωθεί σε βάθος χρόνου η διαχείριση και η προώθηση των προορισμών, και ποιες συνεργασίες μπορούν να συμβάλουν πιο ουσιαστικά προς αυτήν την κατεύθυνση;
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα μέσω της πλατφόρμας https://www.destinationmanagementplan.gr και είτε να απαντήσουν στα ερωτήματα που απευθύνονται ειδικά στις τουριστικές επιχειρήσεις, είτε να απαντήσουν στα ερωτήματα που απευθύνονται στα μέλη των κοινωνιών.
Στην πρώτη περίπτωση, ζητείται η γνώμη για την υφιστάμενη κατάσταση και τις προσδοκίες σε σχέση με την εξέλιξη του προορισμού τα επόμενα χρόνια, ενώ στη δεύτερη περίπτωση ζητείται η έκφραση γνώμης για τα οφέλη και τις προκλήσεις της τουριστικής ανάπτυξης στον τόπο μας.
