Η Αμίνα μεγαλώνει μόνη της την δεκαπεντάχρονη κόρη της Μαρία. Ο ήδη εύθραυστος κόσμος τους καταρρέει όταν η Αμίνα ανακαλύπτει ότι η κόρη της έχει μείνει έγκυος σε μια χώρα όπου απαγορεύονται οι εκτρώσεις και από τη θρησκεία και από το νόμο. Γύρω τους όμως χτίζεται ένα απρόσμενο δίχτυ προστασίας από την γυναικεία κοινότητα.
Ο σπουδαίος Μαχαμάτ-Σαλέχ Χαρούν, ένας από τους σημαντικότερους δημιουργούς του παγκόσμιου σινεμά, επιστρέφει με μια συγκινητική, λουσμένη στο φως και τα χρώματα της Αφρικής δημιουργία, αυτή τη φορά με απόλυτες πρωταγωνίστριες τις ακαταπόνητες όσο και πολυμήχανες γυναίκες της χώρας του και με ένα θέμα που βρίσκεται στην κορυφή της επικαιρότητας ακόμη και στον πολιτισμένο Δυτικό κόσμο, το δικαίωμα της γυναίκας στο σώμα της. Ο Χαρούν προσεγγίζει την ιστορία του με μια σχεδόν μαγική λιτότητα, μακριά από κάθε είδους μελοδραματικά κλισέ και με ένα συχνά απρόσμενο χιούμορ δημιουργώντας έναν αριστουργηματικό ύμνο στη γυναικεία αλληλεγγύη.
Σημείωμα του σκηνοθέτη
Lingui είναι μια λέξη της χώρας μου που δηλώνει δεσμό ή σύνδεση. Γενικά, είναι αυτό που συνδέει τους ανθρώπους για να ζήσουν μαζί. Σημαίνει αλληλεγγύη, αλληλοβοήθεια. Μπορώ να υπάρχω μόνο όταν υπάρχουν οι άλλοι. Lingui είναι το ιερό νήμα του κοινωνικού ιστού. Είναι η βάση της αλτρουιστικής φιλοσοφίας. Είναι η επιτομή της αντίστασης της κοινωνίας όταν μια δοκιμασία ή ένα εμπόδιο πρέπει να αντιμετωπιστεί. Η έννοια αυτή έρχεται από την παράδοση. Στο μοντέρνο κόσμο κινδυνεύει να χαθεί γιατί η άρχουσα τάξη το έχει διαστρεβλώσει. Η εξουσία πάντα κινείται με γνώμονα το σύντομο κέρδος και το συμφέρον του εαυτού της, όχι της κοινότητας.
Ήθελα πάντα να κάνω μια ταινία για τις γυναίκες του Τσαντ που ζουν κάπως στο περιθώριο της κοινωνίας, γυναίκες που κάποιες από αυτές γνωρίζω καλά. Γυναίκες ανύπαντρες, χήρες ή χωρισμένες, που μεγαλώνουν τα παιδιά τους μόνες και αντιμετωπίζονται συχνά με περιφρόνηση. Ήθελα να δείξω τις ζωές τους χωρίς να τις θυματοποιήσω. Δεν βλέπουν τον εαυτό τους ως θύμα, Είναι γυναίκες δυνατές, πολυμήχανες, αληθινές ηρωίδες της καθημερινής ζωής.
Οι ελλείψεις είναι βασικό συστατικό της γλώσσας του σινεμά. Πρέπει όμως να ξέρεις να τις χρησιμοποιήσεις. Όταν υπάρχει χώρος για το θεατή και σέβεσαι την ευφυΐα του, η έλλειψη μπορεί να είναι αληθινό δώρο. Μια διασκεδαστική, απολαυστική στιγμή. Όταν παρατηρώ σε κάποιες ταινίες να έχει αφήσει ο σκηνοθέτης ελεύθερο αφηγηματικό χώρο είναι για μένα μια μικρή αποκάλυψη. Μου αρέσουν οι ταινίες που εμπιστεύονται το θεατή και του δίνουν το χώρο να χτίσει την ιστορία μαζί με το σκηνοθέτη. Το προτιμώ σε σχέση με το κυρίαρχο σινεμά που θέλει ένα παθητικό θεατή που απλά πρέπει να καταναλώσει ένα έτοιμο προϊόν.
Με τον διευθυντή φωτογραφίας Mathieu Giombini έχουμε συνεργαστεί πολλές φορές και είναι ο μόνος Ευρωπαίος που όταν πρωτοήρθε στο Τσαντ δεν σχολίαζε συνεχώς τα τοπικά έθιμα και τον τρόπο ζωής. Κατάφερε να αποτυπώσει τις χρυσές σκιές του φωτός όπως είναι στην πρωτεύουσα Ντζαμένα, όπως και τον νυχτερινό ουρανό. Τον εμπιστεύομαι και συνεννοούμαστε πολύ εύκολα. Το ίδιο ισχύει και για την μοντέρ των αδελφών Νταρντέν, την Marie-Hélène Dozo, με την οποία μοιραζόμαστε την ίδια άποψη για τον χρόνο. Δίνουμε χρόνο στις σκηνές και στους χαρακτήρες. Θεωρώ ότι η εποχή μας είναι ολοένα πιο αγχωτική και βιαστική. Το σινεμά σήμερα δεν ζητάει από το κοινό να παρακολουθήσει, αλλά να έχει μια εμπειρία ακραίων συναισθημάτων. Το σινεμά μου έχει να κάνει περισσότερο με το να ακούς, να παίρνεις τον χρόνο σου να ακούσεις τους ήρωες, να αντιλαμβάνεσαι την αξιοπρέπειά και την πολυπλοκότητά τους. Ευτυχώς υπάρχει ακόμα ένα διεθνές lingui των σινεφίλ που παρακολουθούν αυτό το είδος κινηματογράφου και επιτρέπουν στις ταινίες μου να υπάρχουν, πράγμα που είναι βάλσαμο για την ψυχή.
Μαχαμάτ Σαλέχ Χαρούν
Γεννήθηκε στο Τσαντ και διακρίθηκε για τις μικρού μήκους ταινίες του πριν σκηνοθετήσει την πρώτη ταινία του, Bye-bye Africa (Καλύτερη Πρώτη Ταινία Φεστιβάλ Βενετίας 1999). Η δεύτερη ταινία του Abouna (Our Father) παρουσιάστηκε στο δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών στις Κάννες το 2002 ενώ με την επόμενή του Daratt (Dry Season) κέρδισε το Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής στη Βενετία το 2006. Ακολούθησαν οι ταινίες Η Κραυγή Ενός Ανθρώπου (Βραβείο Επιτροπής Φεστιβάλ Καννών 2010) και Γκριγκρί (Επίσημο Διαγωνιστικό Φεστιβάλ Καννών 2013). Το 2016 παρουσίασε στις Κάννες το πρώτο ντοκιμαντέρ του Hissein Habré (A Chadian Tragedy).
Το έργο του έχει παρουσιαστεί αναδρομικά στη Νέα Υόρκη στο MoMA και στο Brooklyn Academy of Music (BAM). To 2010 τιμήθηκε στη Βενετία με το Βραβείο Ρομπέρ Μπρεσόν για το σύνολο του έργου του, και το 2013 με το Μετάλλιο Φελίνι από την UNESCO.
Ο σπουδαίος Μαχαμάτ-Σαλέχ Χαρούν, ένας από τους σημαντικότερους δημιουργούς του παγκόσμιου σινεμά, επιστρέφει με μια συγκινητική, λουσμένη στο φως και τα χρώματα της Αφρικής δημιουργία, αυτή τη φορά με απόλυτες πρωταγωνίστριες τις ακαταπόνητες όσο και πολυμήχανες γυναίκες της χώρας του και με ένα θέμα που βρίσκεται στην κορυφή της επικαιρότητας ακόμη και στον πολιτισμένο Δυτικό κόσμο, το δικαίωμα της γυναίκας στο σώμα της. Ο Χαρούν προσεγγίζει την ιστορία του με μια σχεδόν μαγική λιτότητα, μακριά από κάθε είδους μελοδραματικά κλισέ και με ένα συχνά απρόσμενο χιούμορ δημιουργώντας έναν αριστουργηματικό ύμνο στη γυναικεία αλληλεγγύη.
Σημείωμα του σκηνοθέτη
Lingui είναι μια λέξη της χώρας μου που δηλώνει δεσμό ή σύνδεση. Γενικά, είναι αυτό που συνδέει τους ανθρώπους για να ζήσουν μαζί. Σημαίνει αλληλεγγύη, αλληλοβοήθεια. Μπορώ να υπάρχω μόνο όταν υπάρχουν οι άλλοι. Lingui είναι το ιερό νήμα του κοινωνικού ιστού. Είναι η βάση της αλτρουιστικής φιλοσοφίας. Είναι η επιτομή της αντίστασης της κοινωνίας όταν μια δοκιμασία ή ένα εμπόδιο πρέπει να αντιμετωπιστεί. Η έννοια αυτή έρχεται από την παράδοση. Στο μοντέρνο κόσμο κινδυνεύει να χαθεί γιατί η άρχουσα τάξη το έχει διαστρεβλώσει. Η εξουσία πάντα κινείται με γνώμονα το σύντομο κέρδος και το συμφέρον του εαυτού της, όχι της κοινότητας.
Ήθελα πάντα να κάνω μια ταινία για τις γυναίκες του Τσαντ που ζουν κάπως στο περιθώριο της κοινωνίας, γυναίκες που κάποιες από αυτές γνωρίζω καλά. Γυναίκες ανύπαντρες, χήρες ή χωρισμένες, που μεγαλώνουν τα παιδιά τους μόνες και αντιμετωπίζονται συχνά με περιφρόνηση. Ήθελα να δείξω τις ζωές τους χωρίς να τις θυματοποιήσω. Δεν βλέπουν τον εαυτό τους ως θύμα, Είναι γυναίκες δυνατές, πολυμήχανες, αληθινές ηρωίδες της καθημερινής ζωής.
Οι ελλείψεις είναι βασικό συστατικό της γλώσσας του σινεμά. Πρέπει όμως να ξέρεις να τις χρησιμοποιήσεις. Όταν υπάρχει χώρος για το θεατή και σέβεσαι την ευφυΐα του, η έλλειψη μπορεί να είναι αληθινό δώρο. Μια διασκεδαστική, απολαυστική στιγμή. Όταν παρατηρώ σε κάποιες ταινίες να έχει αφήσει ο σκηνοθέτης ελεύθερο αφηγηματικό χώρο είναι για μένα μια μικρή αποκάλυψη. Μου αρέσουν οι ταινίες που εμπιστεύονται το θεατή και του δίνουν το χώρο να χτίσει την ιστορία μαζί με το σκηνοθέτη. Το προτιμώ σε σχέση με το κυρίαρχο σινεμά που θέλει ένα παθητικό θεατή που απλά πρέπει να καταναλώσει ένα έτοιμο προϊόν.
Με τον διευθυντή φωτογραφίας Mathieu Giombini έχουμε συνεργαστεί πολλές φορές και είναι ο μόνος Ευρωπαίος που όταν πρωτοήρθε στο Τσαντ δεν σχολίαζε συνεχώς τα τοπικά έθιμα και τον τρόπο ζωής. Κατάφερε να αποτυπώσει τις χρυσές σκιές του φωτός όπως είναι στην πρωτεύουσα Ντζαμένα, όπως και τον νυχτερινό ουρανό. Τον εμπιστεύομαι και συνεννοούμαστε πολύ εύκολα. Το ίδιο ισχύει και για την μοντέρ των αδελφών Νταρντέν, την Marie-Hélène Dozo, με την οποία μοιραζόμαστε την ίδια άποψη για τον χρόνο. Δίνουμε χρόνο στις σκηνές και στους χαρακτήρες. Θεωρώ ότι η εποχή μας είναι ολοένα πιο αγχωτική και βιαστική. Το σινεμά σήμερα δεν ζητάει από το κοινό να παρακολουθήσει, αλλά να έχει μια εμπειρία ακραίων συναισθημάτων. Το σινεμά μου έχει να κάνει περισσότερο με το να ακούς, να παίρνεις τον χρόνο σου να ακούσεις τους ήρωες, να αντιλαμβάνεσαι την αξιοπρέπειά και την πολυπλοκότητά τους. Ευτυχώς υπάρχει ακόμα ένα διεθνές lingui των σινεφίλ που παρακολουθούν αυτό το είδος κινηματογράφου και επιτρέπουν στις ταινίες μου να υπάρχουν, πράγμα που είναι βάλσαμο για την ψυχή.
Μαχαμάτ Σαλέχ Χαρούν
Γεννήθηκε στο Τσαντ και διακρίθηκε για τις μικρού μήκους ταινίες του πριν σκηνοθετήσει την πρώτη ταινία του, Bye-bye Africa (Καλύτερη Πρώτη Ταινία Φεστιβάλ Βενετίας 1999). Η δεύτερη ταινία του Abouna (Our Father) παρουσιάστηκε στο δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών στις Κάννες το 2002 ενώ με την επόμενή του Daratt (Dry Season) κέρδισε το Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής στη Βενετία το 2006. Ακολούθησαν οι ταινίες Η Κραυγή Ενός Ανθρώπου (Βραβείο Επιτροπής Φεστιβάλ Καννών 2010) και Γκριγκρί (Επίσημο Διαγωνιστικό Φεστιβάλ Καννών 2013). Το 2016 παρουσίασε στις Κάννες το πρώτο ντοκιμαντέρ του Hissein Habré (A Chadian Tragedy).
Το έργο του έχει παρουσιαστεί αναδρομικά στη Νέα Υόρκη στο MoMA και στο Brooklyn Academy of Music (BAM). To 2010 τιμήθηκε στη Βενετία με το Βραβείο Ρομπέρ Μπρεσόν για το σύνολο του έργου του, και το 2013 με το Μετάλλιο Φελίνι από την UNESCO.
