της αρθρογράφουΑλεξίας Φεσσά
Η πόλη είναι διάσπαρτη με αρχαιότητες και γεμάτη ζωή, με ευχάριστους πεζοδρόμους και το φυσικό της περιβάλλον που αποτελεί ένα μακραίωνο έργο τέχνης. Εντυπωσιακό το τοπίο γοητεύει με τις αντιθέσεις του και υπόσχεται ξεχωριστές φυσιολατρικές εμπειρίες.
Ναός του Απόλλωνα
Στο κέντρο της σύγχρονης πόλης Άρτας, ο αρχαίος ναός, αφιερωμένος στον Απόλλωνα Πύθιο Σωτήρα, χτίστηκε γύρω στο 500 π.Χ.. Ο λόγος για περίπτερο ναό δωρικού ρυθμού, με πρόναο και επιμήκη σηκό. Τέλος, από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια τοποθετήθηκαν στο μνημείο κεραμοσκεπείς τάφοι και στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε ως λατομείο.
Μικρό θέατρο Αγίας Αμβρακίας
Ανακαλύφθηκε πρόσφατα κατόπιν αρχαιολογικής σκαπάνης στο κέντρο της πόλης. Αυτό το μικρό θεατράκι αποτελεί το μικρότερο από τα όλα αρχαία ελληνικά θέατρα. Αξίζει να σημειωθεί, ότι βρέθηκε τυχαία όπως και ο ναός του Απόλλωνα.
Το γεφύρι της Άρτας
Το πρώτο πράγμα που μαθαίνει κανείς για την Άρτα είναι ο θρύλος για το γεφύρι της. Το 17ο αιώνα, μάλιστα, γέφυρα έγινε πασίγνωστη από το ομώνυμο θρυλικό δημοτικό τραγούδι και σήμερα αποτελεί την πιο ξακουστή στην Ελλάδα. Αποτελεί ορόσημο της πόλης. Ωστόσο τα θεμέλια του γεφυριού δείχνουν ότι στη θέση αυτή υπήρχε γέφυρα ήδη από τους κλασσικούς ή ελληνιστικούς χρόνους. Η τελευταία προσθήκη έγινε το 1612 στους χρόνους της Τουρκοκρατίας, όταν ανυψώθηκε το οδόστρωμα, οπότε το γεφύρι πήρε τη σημερινή του όψη. Γνωστή για την θυσία της όμορφης γυναίκας του πρωτομάστορα για να στεριώσει το γιοφύρι
Αρχαιολογικό Μουσείο
Κατασκευάστηκε στη θέση «Τρίγωνο» και εγκαινιάστηκε το φθινόπωρο του 2009. Η μόνιμη έκθεση αναφέρεται κυρίως στην Αμβρακία, την αρχαία πόλη που βρίσκεται θαμμένη κάτω από την Άρτα, και περιλαμβάνει τρεις μεγάλες ενότητες: το δημόσιο βίο, τα νεκροταφεία και τον ιδιωτικό βίο των Αμβρακιωτών.
Λαογραφικό Μουσείο Συλλόγου «Σκουφά»
Δεσπόζει σε νεοκλασικό οίκημα δίπλα στο Γεφύρι της Άρτας, χτισμένο το 1864. Αρχικά χρησιμοποιήθηκε ως φυλάκιο της γέφυρας και αργότερα ως μεθοριακός σταθμός των Τούρκων, όταν μετά τη συνθήκη του 1881 τα σύνορα της Ελλάδας και της Τουρκίας ήταν στη μέση του Γεφυριού της Άρτας. Τα αντικείμενα του μουσείου αφορούν τον υλικό βίο, οικιακά σκεύη και όργανα χειροτεχνίας, εξαρτήματα από αποκριάτικες μεταμφιέσεις, ενδυμασίες καθώς και υλικό σχετικό με το γεφύρι και τον θρύλο του.
Στο κέντρο της σύγχρονης πόλης Άρτας, ο αρχαίος ναός, αφιερωμένος στον Απόλλωνα Πύθιο Σωτήρα, χτίστηκε γύρω στο 500 π.Χ.. Ο λόγος για περίπτερο ναό δωρικού ρυθμού, με πρόναο και επιμήκη σηκό. Τέλος, από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια τοποθετήθηκαν στο μνημείο κεραμοσκεπείς τάφοι και στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε ως λατομείο.
Μικρό θέατρο Αγίας Αμβρακίας
Ανακαλύφθηκε πρόσφατα κατόπιν αρχαιολογικής σκαπάνης στο κέντρο της πόλης. Αυτό το μικρό θεατράκι αποτελεί το μικρότερο από τα όλα αρχαία ελληνικά θέατρα. Αξίζει να σημειωθεί, ότι βρέθηκε τυχαία όπως και ο ναός του Απόλλωνα.
Το γεφύρι της Άρτας
Το πρώτο πράγμα που μαθαίνει κανείς για την Άρτα είναι ο θρύλος για το γεφύρι της. Το 17ο αιώνα, μάλιστα, γέφυρα έγινε πασίγνωστη από το ομώνυμο θρυλικό δημοτικό τραγούδι και σήμερα αποτελεί την πιο ξακουστή στην Ελλάδα. Αποτελεί ορόσημο της πόλης. Ωστόσο τα θεμέλια του γεφυριού δείχνουν ότι στη θέση αυτή υπήρχε γέφυρα ήδη από τους κλασσικούς ή ελληνιστικούς χρόνους. Η τελευταία προσθήκη έγινε το 1612 στους χρόνους της Τουρκοκρατίας, όταν ανυψώθηκε το οδόστρωμα, οπότε το γεφύρι πήρε τη σημερινή του όψη. Γνωστή για την θυσία της όμορφης γυναίκας του πρωτομάστορα για να στεριώσει το γιοφύρι
Αρχαιολογικό Μουσείο
Κατασκευάστηκε στη θέση «Τρίγωνο» και εγκαινιάστηκε το φθινόπωρο του 2009. Η μόνιμη έκθεση αναφέρεται κυρίως στην Αμβρακία, την αρχαία πόλη που βρίσκεται θαμμένη κάτω από την Άρτα, και περιλαμβάνει τρεις μεγάλες ενότητες: το δημόσιο βίο, τα νεκροταφεία και τον ιδιωτικό βίο των Αμβρακιωτών.
Λαογραφικό Μουσείο Συλλόγου «Σκουφά»
Δεσπόζει σε νεοκλασικό οίκημα δίπλα στο Γεφύρι της Άρτας, χτισμένο το 1864. Αρχικά χρησιμοποιήθηκε ως φυλάκιο της γέφυρας και αργότερα ως μεθοριακός σταθμός των Τούρκων, όταν μετά τη συνθήκη του 1881 τα σύνορα της Ελλάδας και της Τουρκίας ήταν στη μέση του Γεφυριού της Άρτας. Τα αντικείμενα του μουσείου αφορούν τον υλικό βίο, οικιακά σκεύη και όργανα χειροτεχνίας, εξαρτήματα από αποκριάτικες μεταμφιέσεις, ενδυμασίες καθώς και υλικό σχετικό με το γεφύρι και τον θρύλο του.
Ιστορικό Μουσείο Συλλόγου «Σκουφά»
Το Μουσείο πραγματεύεται την ιστορία της Άρτας από την αρχαιότητα έως τα νεότερα χρόνια. Μέσα στο χώρο του δημιουργήθηκαν σκηνογραφικές συνθέσεις, με την βοήθεια των οποίων ο επισκέπτης, περνώντας από την μια αίθουσα στην άλλη, παρακολουθεί κατά χρονολογική σειρά και μαθαίνει την ιστορία της Άρτας, με διαδραστικό τρόπο.
Βιβλιοθήκη «Σκουφά»
Είναι μοναδική στην πόλη και μια από τις αξιόλογες πανελλαδικά λόγω των σπανιότατων εκδόσεων. Συνεργάζεται με πανεπιστημιακά και τεχνολογικά ιδρύματα της Ελλάδας. Η Βιβλιοθήκη του Συλλόγου «ΣΚΟΥΦΑΣ» περιέχει γύρω στους 25.000 σπανιοτάτους τόμους.
Ο Πύργος του Ρολογιού
Είναι μνημείο Οθωμανικής περιόδου στη νοτιοδυτική πλευρά του κάστρου της Άρτας. Κατασκευάστηκε τον 17ο αιώνα και είναι το παλαιότερο ρολόι στην Ήπειρο, ενώ αποτελεί ένα από τα παλαιότερα στην Ελλάδα με ζωή τουλάχιστον 350 χρόνων. Πρόκειται για έναν πύργο ύψους 21 μέτρων από λαξευμένη πέτρα. Το ρολόι είχε αρχικά αραβικούς αριθμούς και ήταν διακοσμημένο με σμάλτο.
Μουσείο φάρου
Ο φάρος αυτός κατασκευάστηκε το 1893 και βρίσκεται στην Κόπραινα του νομού Άρτας. Η Κόπραινα (Αλυκή) ήταν λιμάνι με σημαντική εμπορική κίνηση από τη Βυζαντινή εποχή και καθ' όλη τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας μέχρι και τις αρχές του 20ου αιώνα. Σήμερα έχουν γίνει αναστηλώσεις στα παλιά κτίρια και το μέρος παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον για τον επισκέπτη. Το κτίριο του φάρου σήμερα λειτουργεί σαν Μουσείο το οποίο εγκαινιάστηκε το 2000. Το μουσείο βασικά στεγάζεται στο σπίτι του φαροφύλακα το οποίο βρίσκεται δίπλα στον Πετρόκτιστο φάρο με ύψος πύργου 9 μέτρων και εστιακού ύψους 12 μέτρων. Τα εκθέματα περιλαμβάνουν: εργαλεία και όργανα παλιών φάρων. Στο μουσείο παρουσιάζονται: Ο μηχανισμός λειτουργίας των φάρων η χρησιμότητά τους στην πλοήγηση, η ζωή του φαροφύλακα, ορισμένα στοιχεία της τοπικής ιστορία της Κόπραινας. Από την ταράτσα του μουσείου έχετε πανοραμική θέα του υγρότοπου, της εκβολής του Βωβού ποταμού και του Δέλτα του Αραχθου.
To τείχος της αρχαίας Αμβρακίας
Την Αμβρακία περιέλαβε ισχυρός οχυρωματικός περίβολος εξαιρετικά επιμελημένης κατασκευής. Το τείχος είναι από τα πιο εντυπωσιακά αξιοθέατα της Άρτας. Δημιουργήθηκε με λαξευμένες λίθους εντυπωσιακού μεγέθους, για να οχυρώσει την αρχαία πόλη της Αμβρακίας από τους εχθρούς. Δεν είναι, όμως, γνωστό πότε ακριβώς ξεκίνησε η κατασκευή του.
Κάστρο
Δείγμα βυζαντινής οχυρωματικής τέχνης χτισμένο το 13ο αιώνα από τους Κομνηνούς πάνω στο τείχος της Αρχαίας Αμβρακίας, αποτελεί ένα από τα ομορφότερα κάστρα στη χώρα μας. Για μεγάλο χρονικό διάστημα χρησιμοποιήθηκε ως φυλακή. Σε αυτό μάλιστα φυλακίστηκε ένας από τους ήρωες της επανάστασης, ο στρατηγός Μακρυγιάννης. Κάθε καλοκαίρι, στο χώρο διαδραματίζονται διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Το Μουσείο πραγματεύεται την ιστορία της Άρτας από την αρχαιότητα έως τα νεότερα χρόνια. Μέσα στο χώρο του δημιουργήθηκαν σκηνογραφικές συνθέσεις, με την βοήθεια των οποίων ο επισκέπτης, περνώντας από την μια αίθουσα στην άλλη, παρακολουθεί κατά χρονολογική σειρά και μαθαίνει την ιστορία της Άρτας, με διαδραστικό τρόπο.
Βιβλιοθήκη «Σκουφά»
Είναι μοναδική στην πόλη και μια από τις αξιόλογες πανελλαδικά λόγω των σπανιότατων εκδόσεων. Συνεργάζεται με πανεπιστημιακά και τεχνολογικά ιδρύματα της Ελλάδας. Η Βιβλιοθήκη του Συλλόγου «ΣΚΟΥΦΑΣ» περιέχει γύρω στους 25.000 σπανιοτάτους τόμους.
Ο Πύργος του Ρολογιού
Είναι μνημείο Οθωμανικής περιόδου στη νοτιοδυτική πλευρά του κάστρου της Άρτας. Κατασκευάστηκε τον 17ο αιώνα και είναι το παλαιότερο ρολόι στην Ήπειρο, ενώ αποτελεί ένα από τα παλαιότερα στην Ελλάδα με ζωή τουλάχιστον 350 χρόνων. Πρόκειται για έναν πύργο ύψους 21 μέτρων από λαξευμένη πέτρα. Το ρολόι είχε αρχικά αραβικούς αριθμούς και ήταν διακοσμημένο με σμάλτο.
Μουσείο φάρου
Ο φάρος αυτός κατασκευάστηκε το 1893 και βρίσκεται στην Κόπραινα του νομού Άρτας. Η Κόπραινα (Αλυκή) ήταν λιμάνι με σημαντική εμπορική κίνηση από τη Βυζαντινή εποχή και καθ' όλη τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας μέχρι και τις αρχές του 20ου αιώνα. Σήμερα έχουν γίνει αναστηλώσεις στα παλιά κτίρια και το μέρος παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον για τον επισκέπτη. Το κτίριο του φάρου σήμερα λειτουργεί σαν Μουσείο το οποίο εγκαινιάστηκε το 2000. Το μουσείο βασικά στεγάζεται στο σπίτι του φαροφύλακα το οποίο βρίσκεται δίπλα στον Πετρόκτιστο φάρο με ύψος πύργου 9 μέτρων και εστιακού ύψους 12 μέτρων. Τα εκθέματα περιλαμβάνουν: εργαλεία και όργανα παλιών φάρων. Στο μουσείο παρουσιάζονται: Ο μηχανισμός λειτουργίας των φάρων η χρησιμότητά τους στην πλοήγηση, η ζωή του φαροφύλακα, ορισμένα στοιχεία της τοπικής ιστορία της Κόπραινας. Από την ταράτσα του μουσείου έχετε πανοραμική θέα του υγρότοπου, της εκβολής του Βωβού ποταμού και του Δέλτα του Αραχθου.
To τείχος της αρχαίας Αμβρακίας
Την Αμβρακία περιέλαβε ισχυρός οχυρωματικός περίβολος εξαιρετικά επιμελημένης κατασκευής. Το τείχος είναι από τα πιο εντυπωσιακά αξιοθέατα της Άρτας. Δημιουργήθηκε με λαξευμένες λίθους εντυπωσιακού μεγέθους, για να οχυρώσει την αρχαία πόλη της Αμβρακίας από τους εχθρούς. Δεν είναι, όμως, γνωστό πότε ακριβώς ξεκίνησε η κατασκευή του.
Κάστρο
Δείγμα βυζαντινής οχυρωματικής τέχνης χτισμένο το 13ο αιώνα από τους Κομνηνούς πάνω στο τείχος της Αρχαίας Αμβρακίας, αποτελεί ένα από τα ομορφότερα κάστρα στη χώρα μας. Για μεγάλο χρονικό διάστημα χρησιμοποιήθηκε ως φυλακή. Σε αυτό μάλιστα φυλακίστηκε ένας από τους ήρωες της επανάστασης, ο στρατηγός Μακρυγιάννης. Κάθε καλοκαίρι, στο χώρο διαδραματίζονται διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Η τεχνητή λίμνη του Άραχθου
Στον οικισμό Πουρνάρι, ένα χωμάτινο φράγμα, δεύτερο σε μέγεθος στην Ελλάδα μετά του Μόρνου, σταματά τη ροή του ποταμού και σχηματίζει την τεχνητή λίμνη Πουρναρίου ή Άραχθου.
O Πλάτανος της Άρτας
Κοντά στην πρώτη κρυφή καμάρα του θρυλικού «Γεφυριού της Άρτας», δεσπόζει ο Πλάτανος της Άρτας ή αλλιώς ο Πλάτανος του Αλή Πασά. Ένας από τους ομορφότερους και παλαιότερους στην Ελλάδα, έχει ανακηρυχτεί διατηρητέο μνημείο της φύσης από το 1976.
Το Τζαμί Φαΐκ Πασά
Στην περιοχή Μαράτι, είναι ένα από τα δύο σωζόμενα τζαμιά της Άρτας. Χτίστηκε στο δεύτερο μισό του 15ου αιώνα από τον Φαΐκ Πασά, τον πρώτο Οθωμανό κατακτητή της Άρτας, με υλικά τα οποία μεταφέρθηκαν από τον παλαιό βυζαντινό ναό της Παρηγορήτισσας, από την αρχαία Νικόπολη αλλά και από διάφορα αρχαία κτίσματα της Αμβρακίας. Πιθανολογείται, ότι το τζαμί είχε χτιστεί πάνω στα ερείπια βυζαντινού ναού αφιερωμένου στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο.
Παναγία η Παρηγορήτισσα
Κτίστηκε το 1285-89 με αρχιτεκτονικές καινοτομίες από το Νικηφόρο Α΄ Κομνηνό Δούκα και τη γυναίκα του Άννα Παλαιολογίνα Κατακουζηνή. Από τη μονή σώζονται σήμερα ο ναός, η Τράπεζα και 16 κελιά. Αξίζει να σημειωθεί, ότι είναι μοναδικός στην εκκλησιαστική αρχιτεκτονική ο τρόπος στήριξης του κεντρικού τρούλου. Μάλιστα, η μοναδική αρχιτεκτονική της αποτελεί αντικείμενο μελέτης για τους μηχανικούς που ασχολούνται με την στατική κτηρίων στα τμήματα του Πολυτεχνείου.
Κούλια Κορωνησίας
Πρόκειται για καλοδιατηρημένο μικρό κάστρο στο νησί της Κορωνησίας στον Αμβρακικό κόλπο. Είναι πανομοιότυπο και «δίδυμο» οχυρωματικό έργο με το κάστρο της Λασκάρας.
Το θεοτοκιό
Έτσι αποκαλούν οι Αρτινοί το μοναστήρι της Παναγίας που βρίσκεται στη θέση Ζερμή. Ο ναός είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου και ιδρύθηκε απ' τον αρματωλό Κωσταντίνο Πουλή το 1793 πάνω στα θεμέλια παλιότερου ναού. Από τις συχνές τουρκικές επιδρομές ο ναός κατάντησε ετοιμόρροπος, ανακατασκευάστηκε εκ θεμελίων το 1875, οπότε πήρε τη σημερινή του μορφή. Τα παλιά κελιά πυρπολήθηκαν απ' τους Τούρκους δυο φορές τα δε υπάρχοντα κτίσματα είναι νεότερες κατασκευές. Σήμερα είναι ενεργό γυναικείο μοναστήρι.
Στον οικισμό Πουρνάρι, ένα χωμάτινο φράγμα, δεύτερο σε μέγεθος στην Ελλάδα μετά του Μόρνου, σταματά τη ροή του ποταμού και σχηματίζει την τεχνητή λίμνη Πουρναρίου ή Άραχθου.
O Πλάτανος της Άρτας
Κοντά στην πρώτη κρυφή καμάρα του θρυλικού «Γεφυριού της Άρτας», δεσπόζει ο Πλάτανος της Άρτας ή αλλιώς ο Πλάτανος του Αλή Πασά. Ένας από τους ομορφότερους και παλαιότερους στην Ελλάδα, έχει ανακηρυχτεί διατηρητέο μνημείο της φύσης από το 1976.
Το Τζαμί Φαΐκ Πασά
Στην περιοχή Μαράτι, είναι ένα από τα δύο σωζόμενα τζαμιά της Άρτας. Χτίστηκε στο δεύτερο μισό του 15ου αιώνα από τον Φαΐκ Πασά, τον πρώτο Οθωμανό κατακτητή της Άρτας, με υλικά τα οποία μεταφέρθηκαν από τον παλαιό βυζαντινό ναό της Παρηγορήτισσας, από την αρχαία Νικόπολη αλλά και από διάφορα αρχαία κτίσματα της Αμβρακίας. Πιθανολογείται, ότι το τζαμί είχε χτιστεί πάνω στα ερείπια βυζαντινού ναού αφιερωμένου στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο.
Παναγία η Παρηγορήτισσα
Κτίστηκε το 1285-89 με αρχιτεκτονικές καινοτομίες από το Νικηφόρο Α΄ Κομνηνό Δούκα και τη γυναίκα του Άννα Παλαιολογίνα Κατακουζηνή. Από τη μονή σώζονται σήμερα ο ναός, η Τράπεζα και 16 κελιά. Αξίζει να σημειωθεί, ότι είναι μοναδικός στην εκκλησιαστική αρχιτεκτονική ο τρόπος στήριξης του κεντρικού τρούλου. Μάλιστα, η μοναδική αρχιτεκτονική της αποτελεί αντικείμενο μελέτης για τους μηχανικούς που ασχολούνται με την στατική κτηρίων στα τμήματα του Πολυτεχνείου.
Κούλια Κορωνησίας
Πρόκειται για καλοδιατηρημένο μικρό κάστρο στο νησί της Κορωνησίας στον Αμβρακικό κόλπο. Είναι πανομοιότυπο και «δίδυμο» οχυρωματικό έργο με το κάστρο της Λασκάρας.
Το θεοτοκιό
Έτσι αποκαλούν οι Αρτινοί το μοναστήρι της Παναγίας που βρίσκεται στη θέση Ζερμή. Ο ναός είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου και ιδρύθηκε απ' τον αρματωλό Κωσταντίνο Πουλή το 1793 πάνω στα θεμέλια παλιότερου ναού. Από τις συχνές τουρκικές επιδρομές ο ναός κατάντησε ετοιμόρροπος, ανακατασκευάστηκε εκ θεμελίων το 1875, οπότε πήρε τη σημερινή του μορφή. Τα παλιά κελιά πυρπολήθηκαν απ' τους Τούρκους δυο φορές τα δε υπάρχοντα κτίσματα είναι νεότερες κατασκευές. Σήμερα είναι ενεργό γυναικείο μοναστήρι.
